Samenwerken aan duurzame oplossingen

 Meer koplopers in   energieneutraal bouwen

1. Michel Baars – Search BV 
   Adviesbureau Search BV bouwde zelf een duurzaam kantoor in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Er is veel tijd gestoken in de detaillering van het pand, waardoor het uiteindelijk niet duurder is dan een conventioneel bouwbesluitgebouw.
2. Tina Bergsma en Jan Eerkens – TransPort Schiphol
   Schiphol Real Estate startte in 2006 met de ontwikkeling van het nieuwe kantoor TransPort in Schiphol-Oost. Toekomstige huurder Transavia.com had vanaf dag één invloed op het ontwerp van het nieuwe kantoor. Het gemeenschappelijk doel van beide partijen: een kantoor met hoge kwaliteit en lage gebruikskosten. En het middel? Duurzaamheid.
3. Bob Custers – Bussumse Watertoren 
   In 1996 kocht Michiel Haas de in vergetelheid geraakte Bussumse Watertoren van Waterleidingmaatschappij Noord Holland. Samen met compagnon en architect Bob Custers transformeerde Haas het uit 1897 daterende relikwie tot het duurzaamste gebouw van Nederland.
4. Bert Jansen – Showroom & garage Mini Cars 
   Ondernemer Bert Jansen zette met de nieuwbouw van zijn garage annex showroom, volledig in eigen beheer, een duurzaam en energiezuinig pand neer.
5. Barbara de Leeuw en Peter Erdtsieck – Gemeentehuis Bronckhorst 
   In het typisch Achterhoekse coulisselandschap bouwde gemeente Bronckhorst het duurzaamste gemeentehuis van Nederland. Een opvallend project dat door het vernieuwende bouwproces, de innovatieve techniek én de bouwtijd van slechts drieënhalf jaar, veel aandacht trekt.
6. Jos Schut en Henk Buitink – UPC kantoor Leeuwarden 
   Jos Schut, Director of Corporate Facility and Real Estate Management van kabel- en mediabedrijf UPC, en Henk Buitink van JOIN Ontwikkeling BV, stellen bij de duurzame ontwikkeling van UPC’s nieuwe kantoor in Leeuwarden de belangen van de mens centraal. Een gewaagde aanpak in tijden waarin duurzaamheid vooral de belangen van milieu en klimaat lijkt te moeten dienen.
7. Gé van Tiem en Albert Brouwer – Gemeentehuis Oss
     Na een ingrijpende renovatie maakte het gemeentehuis van Oss een grote   sprong van energielabel G naar het uitmuntende energielabel A+. Gé van Tiem, hoofd Vastgoedbedrijf en projectleider, en Albert Brouwer, vanuit WHR installatie-adviseur van het project, werkten samen aan dit uitdagende project.

Meer over koplopers in energieneutraal bouwen:

Utiliteitsbouw: www.agentschapnl.nl/content/duurzame-gebouwen-voorbeelden-energiezuinige-utiliteitsbouw-lente-akkoord     

Woningbouw: www.agentschapnl.nl/content/koploper-interviews-woningbouw     

Gebiedsontwikkeling: www.agentschapnl.nl/content/koploper-interviews-gebiedsontwikkeling  

Naar minimumenergiewoningen   met EPC ≤ 0
In opdracht van Agentschap NL voerde ontwerp- en adviesbureau Piode een analyse van een aantal koplopende projecten uit om tips en trends bij   seriematig gebouwde nieuwbouwwoningen op het spoor te komen. De resultaten van het onderzoek legde het bureau vast in het rapport ‘Op weg naar minimumenergiewoningen met EPC ≤ 0’. Het doel van het onderzoek en het rapport was opdrachtgevers, architecten, adviseurs en bouwers informeren over de huidige stand van de techniek op het gebied van   energieneutraal bouwen in de seriematige bouw, en ze inzicht te geven in de mogelijkheden. Daniël van Rijn, adviseur bij Agentschap NL, licht toe: “Bij Agentschap NL monitoren we continu welke bouwprojecten als voorbeeld kunnen dienen voor energieneutraal bouwen. Welke technieken passen deze koplopers toe? Welke energetische concepten lijken interessant? En welke trends signaleren we verder in de markt?”

Zeven belangrijkste   installatieconcepten 
Piode analyseerde de concepten die nu worden toegepast in de   voorbeeldprojecten en kwam tot een overzicht van de zeven belangrijkste   installatieconcepten:

• zonneboilercombi in combinatie met een groot opslagvat;
• warmtepomp met individuele grondbron, gecombineerd met zonthermische energie;
• warmtepomp met individuele grondbron en balansventilatie;
• warmtepomp met collectieve open grondbron in gestapelde bouw;
• lucht-water-warmtepomp met opslagvat;
• collectieve warmtepomp met de bodem als bron in combinatie met warmte-koude-opslag;
• warmtepomp in combinatie met cv-ketel (hybride).

Er is niet één concept dat de voorkeur heeft. Wat het beste werkt, hangt onder meer af van de situatie en de investeringsruimte.

Trends en ontwikkelingen
Daarnaast signaleerde Piode een aantal belangrijke trends en ontwikkelingen in de markt. Van Rijn: “Een belangrijke ontwikkeling is het   bouwen van woningen zonder een gasaansluiting. All Electric wordt heel   belangrijk. Verder blijkt dat bij dit type woning vrijwel altijd een   warmtepomp wordt toegepast. En tot slot maken alle projecten gebruik van zonnepanelen. Want ongeacht de zuinigheid van de woning of de toegepaste   installatie, moet er bij energieneutrale woningen ter plekke duurzame energie worden opgewekt. Zonnepanelen kunnen het resterende energiegebruik van een   woning met een EPC van ongeveer 0,4 en lager compenseren.” Maar de   belangrijkste conclusie uit het rapport is volgens Van Rijn dat de traditionele projectaanpak echt niet meer werkt. “Bouwprojecten worden technologisch steeds complexer, partijen moeten de samenwerking opzoeken om deze bouwopgaven goed te kunnen uitvoeren en continu denken vanuit wensen en behoeften van de eindgebruiker. Alleen zo kunnen we samen naar energieneutraal bouwen in 2020.”