Om de komende jaren meer verlichting uit sloop- en renovatieprojecten voor recycling in te zamelen, gaan stichting LightRec, die namens de Nederlandse producenten en importeurs opdrachtgever is voor lampeninzameling, en belangenvereniging voor sloopaannemers VERAS intensief samenwerken. Nu wordt nog te weinig verlichting ingezameld, vooral armaturen blijven bij sloopprojecten aanzienlijk achter.

Waarom moeten afgedankte lampen en armaturen ingezameld worden?

LightRec-directeur Gied van Hoorn: “Bij de juiste verwerking kunnen lampen voor zeker 90% worden hergebruikt. Bij armaturen is dat iets meer dan 80%. Jaarlijks zou er zeker 900.000 kilo aan armaturen en ruim 460.000 lampen vrij moeten komen bij sloop- en renovatieprojecten. Dit zijn aanzienlijke aantallen. Voor de beeldvorming: dit gewicht aan armaturen is te vergelijken met 2 exemplaren van de grootste passagiersvliegtuigen ter wereld. Slechts een fractie van dit aantal komt binnen bij het Wecycle-inzamelsysteem of wordt geregistreerd en door een verwerker duurzaam gerecycled. Een andere belangrijke reden om verlichting en armaturen apart in te zamelen is om milieugevaarlijke stoffen uit het milieu te houden. Gasontladingslampen zoals tl-buizen en spaarlampen en armaturen kunnen gevaarlijke stoffen als kwik, neon of pcb-houdende condensatoren bevatten. Het is dus belangrijk om deze duurzaam te recyclen.”

Wat willen LightRec en VERAS bereiken met dit offensief?

“De hoeveelheid en het gewicht aan ingeleverde lampen en armaturen uit de sloop willen LightRec en VERAS in de komende 5 jaar verdubbelen. Het correct verwijderen en afvoeren van verlichting bij sloop en renovatieprojecten moet binnen 5 jaar niet langer een uitzondering zijn, maar tot de normaalste zaak van de wereld behoren.”

Wat is er nodig om dit doel te bereiken?

“Om effectief meer lampen en armaturen uit sloop- en renovatieprojecten in te zamelen zijn alle schakels in de branche nodig. De infrastructuur van Wecycle ligt er namelijk al. Maar nu moeten alle betrokken partijen hieraan mee willen werken. Niet alleen de sloop- en bouwbranche maar ook bijvoorbeeld gebouweigenaren, opdrachtgevers en overheid.”

Hoe gaan beide partijen dit aanpakken?

“Duurzaam slopen staat vaak al hoog op de agenda en het correct verwijderen van verlichting bij sloopprojecten is feitelijk ‘laaghangend fruit’. Technisch gezien is het voor sloopaannemers geen probleem om verlichting apart te houden. Ook zijn de kosten voor verwijdering bij renovatie gering. Alleen bij totaalsloopprojecten zijn de meerkosten iets hoger om lampen en armaturen te verwijderen. Belangrijk is dat de hele keten vanaf de aanbesteding rekening houdt met de (kosten van) demontage en gescheiden inzameling van verlichting en armaturen.  Om dit te bereiken, zijn de organisaties een multichannelstrategie gestart. LightRec is in gesprek met alle belangrijke schakels in de bouw- en sloopbranche, van beleidsmakers tot ingenieurs en van opdrachtgevers tot uitvoerders. Het doel van de organisaties is om het correct en verantwoord verwijderen en inzamelen van verlichting op te laten nemen in standaard bouwbestekken, richtlijnen, criteriadocumenten voor aanbestedingen, formele sloopmeldingen en andere communicatiemiddelen die de doelgroepen in hun dagelijkse werk tot zich nemen.”

Wat kunnen mensen doen om verlichting correct op te ruimen?

“Houd oude lampen en armaturen bij verwijderingen strikt gescheiden van oud ijzer of puinmaterialen. Dit staat ook zo in de wet. Haal de oude lamp(en) voorzichtig uit de armatuur. En houd de armatuur heel. De lampen en armaturen moeten apart opgeslagen worden in passende opslagboxen en -containers die via Wecyle verkrijgbaar zijn. Wecycle kan de ingezamelde lampen en armaturen gratis afvoeren. Armaturen direct inleveren bij een afvalverwerker kan ook. Belangrijk is dat de afvalwerker volgens de wettelijke Waste Electric and Electronic Equipment Label of Excellence (WEEELABEX-) certificering werkt. Sinds juli is dit certificaat verplicht voor bedrijven die e-waste verwerken.”