Column: Duurzaamheid is raar spul

Column: Duurzaamheid is raar spul

De heer Hijmans van Tauw Juridisch & Financieel Advies reageert op de column van minister Donner: 'Je bouwt duurzaam of je bouwt niet'

Duurzaamheid is raar spul

Minister Donner deed onlangs een oproep om te bouwen met een lagere energieprestatie factor dan wettelijk is voorgeschreven, zie: Je bouwt duurzaam of je bouwt niet. Een loffelijk streven. Maar helaas staat zijn eigen Woningwet dat voor een groot deel in de weg. Zo blijkt duurzaamheid maar raar spul te zijn. Juridisch gezien althans.

Donner wil huizen die nauwelijks energie gebruiken. En vermoedelijk ook duurzaamheid op straat. Asfalt waar rubber van oude autobanden in is verwerkt. En klimaatneutrale lantarenpalen. Donner is ervan overtuigd dat dit een kolfje naar de hand is van projectontwikkelaars. En hij doet dan ook een beroep op ontwikkelaars en wat dies meer zij, om duurzaam te bouwen of dan maar liever helemaal niet. Het duurzaamheidsgevoel spat eraf.

Afdwingen
Maar helaas, duurzaam is ook duur. De meeste investeringen in duurzaamheid verdienen zich pas na zo'n 25 jaar terug. En dat is langer dan een eigenaar gemiddeld in één woning woont. Het financiële rendement komt dus niet terecht bij degene die bij de aanvang in de woning investeert. Daarom worden duurzaamheidseisen beslist niet altijd met gejuich ontvangen en zal Donner ze vast graag willen verplichten.

Maar niet met nieuwe regels, want hij wil dereguleren en de bemoeienis van het Rijk met ontwikkelen juist verminderen. Hij zal dat dus de gemeenten moeten laten doen, want die vooral, hebben het primaat van de gebiedsontwikkeling. En daar wringt hem precies de schoen. Want afdwingen mag de gemeente namelijk niet.

Contraproductief
In het Bouwbesluit staat welke technische eisen men aan bouwwerken mag stellen. Daar staan ook duurzaamheidseisen bij, zoals het voldoen aan een Energie Prestatie Coëfficiënt van 0,6. Maar Donner wil meer. Of eigenlijk minder. Een EPC van 0,2 of liefst zelfs 0. Energieneutrale wijken. Lichtende voorbeelden. Ook in het donker.

Gelukkig heeft het Rijk in al zijn recente Kabinetsvormen duurzaamheid steeds met de mond beleden en ook al in geschrift. In de Nota Ruimte, in Memories van Toelichting op wetten, in partijprogramma's en regeerakkoorden. Dus de wil is er wel.

Maar desondanks is het gemeenten op grond van artikel 122 Woningwet nog steeds verboden om strengere duurzaamheidseisen te stellen dan in het Bouwbesluit staan aangegeven. Dat zijn de regels. Al vele jaren duurzaam contraproductief.

Duistere argumenten
Hooggeleerde juristen proberen uit te leggen dat artikel 122 moet worden afgeschaft, of dat dit nou juist niet kan. Met in het licht van duurzaamheid natuurlijk volstrekt duistere argumenten. En ieder nieuw Kabinet verklaart dat er moet worden gedereguleerd. Maar zelfs de Crisis- en herstelwet, die gezien een van zijn hoofddoelstellingen duurzaamheid zou moeten bevorderen laat artikel 122 nog immer ongemoeid.

Zou een gemeentebestuur bewust een vormfout kunnen maken en artikel 122 gewoon negeren? Toch duurzaamheidseisen opleggen in haar uitgiftecontracten en hopen dat het goed gaat? Dat is niet duurzaam want het houdt geen stand. Niet voor de rechter. Dus als de wederpartij zich niet aan de eisen houdt kan de gemeente daar niets mee. En eisen stellen in een ontwikkelingsovereenkomst met een ontwikkelaar mag de gemeente al evenmin. In geen enkele overeenkomst.

Goede reclame
Kijk, die gemeenten willen wel. Een superduurzame wijk is een goede reclame en biedt in deze roerige tijden een net iets grotere kans op kavelverkoop dan een gewone wijk. Dus de gemeente zoekt een wederpartij die echt duurzaamheid wil, omdat hij dat gevoel ervoor heeft dat de gemeente ook zo hoog heeft zitten. Dan legt ze duurzaamheidseisen vast, die op basis van vrijwilligheid onvoorwaardelijk worden geaccepteerd.

Maar wat als de wederpartij moet bezuinigen, failliet gaat of door omstandigheden moet verkopen en de nieuwe eigenaar geld toch belangrijker vindt? Dan gaat het mis want de gemeente kan niet handhaven.

Een vrij eenvoudige aanpassing van artikel 122 Woningwet zou meer garantie voor duurzaamheid opleveren en tegelijk deregulering. Eén regeltje minder met duurzaam resultaat. Politiek gewin en win. En het zou in de praktijk ook nog eens veel meer uithalen dan een pleidooi van de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties op een overheidssite, hoe warm dan ook bedoeld.

mr. drs. E.R. Hijmans
Senior consultant bij Tauw Juridisch & Financieel Advies

Bron: VROM Totaal

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Morgen is het zover: de Klimaattop GO 2024!

Morgen is het zover: de Klimaattop GO 2024!

Over één dag is het zover: de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024. Als voorbereiding op de tweedaagse conferentie bracht Duurzaam Gebouwd het rapport ...

Lees verder

c21 c225
Van netcongestie naar energiezekerheid

Van netcongestie naar energiezekerheid

Het webinar ‘Van netcongestie naar energiezekerheid’ op dinsdag 26 november om 11 uur leert je alles over de kansen die de energietransitie biedt, mits ...

Lees verder

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

Reacties

Het is het aloude spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid. Artikel 122 geeft de burger c.q. ontwikkelaar de zekerheid dat de gemeenten geen verdergaande eisen kunnen stellen dat op grond van de wet toegestaan is: een van de basisbeginselen van het Bouwbesluit. Daar valt wel iets voor te zeggen: de grote klacht van professionele partijen was altijd dat het zo ongelukkig was dat in de ene gemeente de eisen zus waren en in de andere gemeente zo. Als Donner met zijn duurzaamheidsverhaal serieus is, moet hij gewoon het Bouwbesluit aanpassen.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up