Organisaties die inzetten op energiebesparing richten zich vaak vooral op technische maatregelen. Toch heeft succesvol energie besparen ook een menselijke factor. Maar hoe motiveer je medewerkers een bijdrage te leveren? Met de masterclass ‘Energie besparen doe je zo!’ helpt Agentschap NL in samenwerking met ResCon organisaties op weg.

De masterclass vloeit voort uit het werkboek ‘De knop om!’ dat in 2010 door onderzoek- en adviesbureau ResCon in opdracht van Agentschap NL is ontwikkeld. “Organisaties hebben vaak wel een duurzame ambitie, maar als het erop aan komt krijgen andere zaken voorrang”, vertelt Arlette Hesselink van ResCon. “Wil je er echt werk van maken, dan is een planmatige en breed gedragen aanpak noodzakelijk.”

Zes stappen naar bewustwording
Aan de hand van zes concrete stappen gaan deelnemers aan de slag met het opzetten van een gedragsveranderingscampagne. Stap één legt het fundament voor de gewenste gedragsverandering door de doelstelling en de doelgroep te definiëren. Stap twee is een analyse van factoren die energiebesparend gedrag beïnvloeden. Hesselink: “Succesrijke interventies zijn gericht op het aanpakken van factoren die er toe doen. Alleen maar een belerend vingertje opsteken helpt niet.”

Instrumentenplanner
Vervolgens biedt de instrumentenplanner in stap drie hulp bij de selectie van de meest effectieve campagnemiddelen. De laatste drie stappen van de werkmethode bestaan uit implementeren, monitoren en evalueren. Hesselink: “Het monitoren en tussentijds bijsturen van je campagne is minstens zo belangrijk als de uitvoering ervan. Doorgaan met iets dat niet werkt, is natuurlijk zonde van de moeite.”

Kies voor maatwerk campagnemiddelen
Het kiezen van de juiste campagnemiddelen is echt maatwerk volgens Hesselink. “Alleen met een zorgvuldig gekozen mix van instrumenten bereik je het grootste effect. Denk aan juridische instrumenten (huisregels, convenanten en afspraken) financiële middelen (beloning en sancties), communicatie (kennisoverdracht, coaching, demonstraties en feedback) en fysieke hulpmiddelen (infrastructurele en technische maatregelen).”

Zuinige kerst in Eindhoven
De TU Eindhoven – die in 2010 de masterclass volgde – zette een grootschalige bewustwordingscampagne op. Er werd onder meer voor de kerstvakantie een video verspreid waarin het College van Bestuur demonstreerde hoe je sluipverbruik kunt voorkomen door computers, printers, beeldschermen en kamerverlichting uit te zetten. Dankzij de campagne werd tijdens de kerstvakantie gemiddeld 21% minder stroom verbruikt dan tijdens een weekend in de winter en werd 39% bespaard op gas. Dat betekende totaal 288.050kWh aan energie en 159.000 m³ gas, goed voor een besparing van respectievelijk 30.000 en 63.000 euro.

Feedback
Concrete feedback over je activiteiten en de effecten van je campagne is volgens Hesselink onmisbaar. “Zien dat de acties succes hebben en dat andere collega’s ook deelnemen aan de activiteiten werkt enorm stimulerend. In de werksessies adviseerden we deelnemers dan ook goed gebruik te maken van internet en de communicatie-afdeling. Zo wordt een campagne onderdeel van je organisatie.”

Meer informatie
De masterclasses krijgen zeer waarschijnlijk in 2014 een vervolg. Informatie daarover zal te vinden zijn op de website van Agentschap NL. Het werkboek ‘De knop om!’ – inclusief het instrumentenoverzicht – is gratis te downloaden.

Auteur: Simon Korthout