Het gebruik van synthetisch koudemiddel in airconditioningsystemen krijgt momenteel veel aandacht. Op 1 januari 2015 valt het doek definitief voor R22 en de verwachting is dat er meer Europese wetgeving komt. Ook de markt, met onder meer de hospitality branche als voortrekker, vraagt al langer om hoogwaardige airconditioning zonder koudemiddel in de verblijfruimtes.

Als eerste VRF-fabrikant ter wereld is Mitsubishi Electric geslaagd om een airconditioningsysteem in de markt te zetten dat warmte en koude transporteert met water in plaats van koudemiddel. Dit systeem combineert het beste uit twee werelden, zo toonde de organisatie op de vakbeurs Chillventa 2014. “Tussen de buitenunit en de hoofdunit in bijvoorbeeld de technische ruimte, benutten we nog steeds het ultieme rendement van koudemiddel”, zo licht Rudy Grevers, technisch adviseur bij importeur Alklima toe. “Maar van daaruit wordt de koude of warmte via gewoon water, het meest natuurlijke en milieuvriendelijke koudemiddel, naar de kamers getransporteerd. Vanzelfsprekend met behoud van vrijwel het volledige rendement, een hoog comfort en het maakt grote investeringen in lekdetectie overbodig.”

Forse efficiencyslag

De werking van de Hybride VRF is gebaseerd op het inmiddels jarenlang beproefde en bewezen VRF-systeem van Mitsubishi Electric. Zo is het bij de HVRF ook probleemloos mogelijk om tegelijk te verwarmen en te koelen in verschillende ruimtes. Daarbij maakt het systeem zo slim mogelijk gebruik van de aanwezige warmtebalans door zoveel mogelijk intern de beschikbare energie (warmte) uit te wisselen. Zowel tussen kamers in één gebouw als tussen gebouwen onderling. De technologie is niet alleen winstgevend in hotels, ziekenhuizen of kantoorgebouwen: “Voor schoolgebouwen op een campus of voor winkels in een winkelcentrum die met elkaar warmte uitwisselen, kan het gebruik van een warmtepomp een forse efficiencyslag opleveren”, aldus Grevers. 

BREEAM-label

Eerder publiceerden we in BREEAM-NL Magazine #2 (pagina 54) een artikel over de toepassing van het City Multi VRF R2-warmtepompsysteem in het nieuwe hoofdkantoor van Cargotec in Rotterdam. John Weerman, directeur van de installatie-/montagevraagbaak, beargumenteerde toen de keuze: “De flexibiliteit van de mogelijkheden per binnenunit, gecombineerd met het lage energiegemak door de hoge prestaties en het installatiegemak, maken het City Multi VRF R2-systeem het beste warmtepompalternatief. Deze keuze sluit aan bij zowel de comfortvraag van de huurder als de duurzaamheidseisen van het BREEAM-label.”

Mede daarom valt er nog een wereld te winnen binnen de zorgsector, zo liet Erik Stolk, technisch adviseur bij Alklima weten tijdens de Duurzaam Gebouwd-seminars over zorgvastgoed. “Slechts 41% van de zorginstellingen beschikt over zonwering en 6% over koeling. Duurzame en comfortabele warmtepompsystemen sluiten optimaal aan op de wensen en eisen van de gebruikers, en realiseren een aantrekkelijke exploitatie.”

Rendementsverbetering en comfortverhoging

De VRF-warmtepompen hebben een extreem hoog rendement. Een groot gedeelte van de benodigde energie wordt namelijk ‘gratis’ gewonnen uit de lucht of benut vanuit een naastgelegen vertrek dat koeling vraagt (en dus warmte teveel heeft). Voor iedere eenheid energie die het systeem gebruikt, worden er vijf geproduceerd. Dat betekent een rendement tot meer dan 500%, of in vaktaal: COP 5.

Bovendien beschikt de HVRF evenals de vernieuwde bestaande VRF-lijn over nog een innovatie die het Japanse bedrijf op de beurs presenteerde: een volledig aluminium warmtewisselaar. Door deze vernieuwende techniek heeft de complete VRF-lijn een energiesprong  kunnen maken. Bijkomend voordeel is dat bij de nieuwe generatie VRF de inblaastemperatuur van de binnendelen beïnvloed kan worden en continue verwarmingscapaciteit beschikbaar is ondanks een ontdooicyclus. Beide eigenschappen betekenen comfortverhoging voor de eindgebruiker.

VRF en Hybride VRF zijn de duurzame varianten voor de traditionele klimaatsystemen waarmee airconditioning en verwarming met één klimaatsysteem kunnen worden gerealiseerd tegen een hoog rendement en zonder gebruik van fossiele brandstoffen.

Verduurzaamde woningbouw

Tot dusver kwam voornamelijk utiliteitsbouw ter sprake, maar de trend naar duurzame woningbouw is volgens Alklima-adviseur Hugo Jansen niet te miskennen. “De Stroomversnelling is natuurlijk een fantastisch initiatief om op grote schaal ingrijpend te renoveren en verduurzamen. Zo voorzien wij een aantal testwoningen van De Stroomversnelling van onze lucht-water-warmtepomp Ecodan. Dit systeem kan het hele jaar door voldoende energie uit de buitenlucht halen voor verwarming en warm water van 60° C, en desgewenst koelen.

Zonder een gasaansluiting of een elektrische naverwarming. Ongeacht of het nu gaat om een monovalent systeem voor een nieuwbouwwoning, een hybride installatie voor een renovatieproject, of een cascadeopstelling voor een woningcomplex. De definitieve switch van cv-ketels naar warmtepompen is wat mij betreft geen kwestie van óf, maar wánneer deze plaatsvindt. Dit omdat de gewijzigde EPC van 0,6 naar 0,4 en de wet- en regelgeving vanuit Europa deze ontwikkeling alleen maar zal stimuleren.”