We hebben nog 87 maanden te gaan om de Sustainable Development Goals, de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties, in te vullen. Duidelijk is dat Nederland goed aan de weg timmert om de doelen in te vullen (plek 17 op de ranking), maar dat we nog achterlopen op klimaat- en energiedoelen. De bouw- en vastgoedsector kan een versnelling richting die goals maken of breken. Zorgen we er samen voor dat de gebouwde omgeving, die verantwoordelijk is voor 40% van de totale CO₂-uitstoot, duurzaam, circulair en gezond wordt?

Tijdens het seminar SDG’s, met passie gemodereerd door Ysbrand Visser van Duurzaam Gebouwd, bleek dat de handreiking voor samenwerking er voor veel partijen al is. Onder andere van gastheer Zehnder, die de locatie in Zwolle openstelde voor kennisdeling. Dorien Terpstra van Zehnder vertelde over hoe Zehnder de complexiteit van de doelen vertaalde in drie verschillende stappen. Allereerst betrof dat het in de spiegel kijken naar je eigen bedrijfsvoering, bijvoorbeeld rond de productie van duurzame energie. Een tweede element is het aanbod van oplossingen die je naar de markt brengt. Een derde onderwerp is partnerships, waarin je gezamenlijk tot nieuwe en betere oplossingen komt.

Diversiteit aan opgaven

Het was aan Jerôme Corba van Zehnder om in de Zwolse Ventilatie Valley af te trappen met de urgentie van het verduurzamen. “We moeten in 2030 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen verduurzamen en we maken op dat moment 50% minder gebruik van primaire grondstoffen. We leveren onder andere een actieve bijdrage door een categorie 1 productkaart voor onze meest gebruikte producten te leveren. Dat helpt om een duidelijker beeld te geven over de milieu-impact van het bouwen, gemeten met behulp van MPG-berekeningen.”

Er is volgens hem een flinke diversiteit aan maatschappelijke opgaven in te vullen. Niet alleen het grondstoffentekort en de stijgende grondstofprijzen spelen de sector parten. “De energieprijzen stijgen, er zijn arbeidstekorten en de supply chains staan onder druk. Dit leidde ertoe dat concept- en seriematig bouwen belangrijker werd.”

Vanwege de stijgende energieprijzen is het logisch om flink in te zetten op isolatie en het beperken van de energievraag. Corba breekt een lans voor het niet alleen letten op de energie- en materialenkant van het verhaal, maar de focus vooral ook te richten op gezondheid. “BENG-eisen zorgen voor luchtdichte en goed geïsoleerde woningen. Maar wat heb je daaraan als het gebouw niet gezond is?

Volgens hem moeten we een omschakeling van denken maken en ons meer richten op wooncomfort en een gezonder binnenklimaat. Gelukkig komt er steeds meer bewustwording voor dit thema. “Er wordt beter gelet op comfort en ventilatie. Ook koeling wordt steeds belangrijker.” Wat onder andere is terug te zien in de introductie van de TOjuli en de Ladder van Koeling. Duurzaam Gebouwd schreef daar eerder dit artikel over.

Jerôme Corba vertelt over de focus van Zehnder op gezondheid en gezond binnenklimaat.

Netcongestie belemmert energietransitie

De verbinding met maatschappelijke opgaven was ook bij de volgende spreker, Richard ter Horst van Eaton, een centraal punt. Door netcongestie dreigt de energietransitie te stokken. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld geen stappen meer zetten bij het elektrificeren van hun vastgoedvoorraad, omdat het niet meer mogelijk is om de duurzame energievoorziening en -opwekking uit te breiden.

Ter Horst: “Het net staat onder druk en nieuwe aansluitingen of uitbreidingen zijn niet meer overal mogelijk. We zijn in grote mate afhankelijk van energie en die begint ontzettend duur te worden. De overgang naar een systeem met volledig duurzaam opgewekte energie is duidelijk aan de orde, waarbij het gebouw als energiehub gaat functioneren. Hier wordt energie opgeslagen, gebruikt, verhandeld.”

Gebouweigenaren die panden in een netcongestiegebied hebben en tóch de SDG’s willen halen, komen in een uitdagende situatie terecht. “Je ontkomt er niet aan om eerst te kijken naar het energieprofiel van het gebouw.” Het is mogelijk dat uit die profilering blijkt dat er een mismatch zit tussen vraag en aanbod van energie. Zo kunnen de zonnepanelen energie genereren die op het tijdstip van opwek niet volledig wordt ingezet.

Ter Horst toonde een case study van een gebouw waar dit geldt, mét een mogelijke oplossing: “Een energieopslagsysteem van 150 kWh en een invertor van 70 kW kunnen voor de zomer uitkomst bieden. Voor de winter is meer nodig, namelijk een energieopslagsysteem van 700 kWh en een invertor van 80 kW. Verder zijn energiebesparende maatregelen als isolatie en ledverlichting mogelijkheden en met energiemanagement reduceer je het energieverbruik ook nog eens met 15 tot 25%. Ook kunnen we de energiestromen slimmer beheren met specifieke software voor energiemanagement op de gebieden zonne-energie, elektrische auto’s, energieopslag en elektrische infrastructuur.”

Richard ter Horst over de mogelijkheden van energiehubs.

Uitstoot verminderen

Roger Cremer van Hydro Building Systems legde uit dat zijn organisatie met alle 17 doelen bezig is, maar dat er ook focusgebieden zijn waarvan hij verwacht dat daar de meeste impact gemaakt wordt. Dit wordt omvat in drie hoofdonderwerpen: de voetafdruk verkleinen, een positief verschil maken en het sturen op innovatie.
“We moeten nu handelen, dat blijkt wel uit onder andere het IPCC-rapport. Hydro Building Systems wil in 2035 CO₂-neutraal zijn, waarvoor iedere productielocatie zijn verantwoordelijkheid moet nemen. In 2025 willen we de helft van onze uitstoot van schadelijke broeikasgassen al verlagen.”

Een doelstelling voor datzelfde jaar is om 80% gerecyclede materialen te gebruiken. “We proberen producten zo lang mogelijk circulair in te zetten en in de keten te houden.” Twee voorbeelden daarvan zijn Hydro CIRCAL en Hydro REDUXA. Cremer vertelt over eerstgenoemde: “Dit product is gemaakt van gerecycled post-consumer schroot en daarmee maken we het aluminium. Hoe hoger de ambities van de opdrachtgever, hoe hoger het percentage schroot is. Kijken we naar REDUXA, dan zien we een CO₂-arm aluminium. Door de toepassing van hernieuwbare energiebronnen als waterkracht, verkleinen we de CO₂-uitstoot per kilogram aluminium tot minder dan een vierde van het wereldwijde gemiddelde.”

Roger Cremer over de mogelijkheden van het toepassen van gerecycled post-consumer schroot.

Wakker geschud

Duidelijk werd hoe bedrijven als Zehnder, Eaton en Hydro Building Systems inzetten op verduurzaming en circulariteit. Die handschoen werd ook opgepakt door de volgende spreker, Thomas Leenders van Signify. Hij gaf aan dat ook de overheid een belangrijke rol heeft rondom de versnelling richting de doelen; de bal ligt niet alleen bij bedrijven. “De crisis heeft ons wakker geschud om de transitie te gaan versnellen. Frans Timmermans is een groot voorvechter van de transitie en presenteerde de Green Deal voor Europa. Nu is het moment daar om met een financiële impuls de transities rapper door te voeren.”

Leenders ging in op de manier waarop zijn organisatie inzet op de duurzaamheidsdoelen. Dat gebeurt met zes focuspunten:

• betaalbare en duurzame energie;
• verantwoorde consumptie en productie;
• klimaatactie;
• goede gezondheid en welzijn;
• eerlijk werk en economische groei;
• duurzame steden en gemeenschappen.

“Deze focuspunten passen allemaal in ons programma Better World, Brighter Lives. De eerste pijler is het bieden van duurzame energie. We draaien volledig op hernieuwbare elektriciteit en dragen bij aan de transitie naar meer duurzame elektriciteitsgrids. Een mijlpaal is dat we 100% CO₂-neutraal zijn.”

Thomas Leenders van Signify legt uit hoe Signify focust op de duurzaamheidsdoelen

Over verantwoorde consumptie en productie en klimaatactie vertelt Leenders: “Tegen het einde van 2022 stoppen we met plastic voor de verpakkingen voor consumentenproducten. Daarnaast recyclen we onze producten voor 89% en willen we al voor 2031 de CO₂-emissiedoelen die in het Parijsakkoord voor 2031 zijn vastgesteld halen.” Signify kan volgens Leenders veel bijdragen in de transitie: “Alle verlichtingspunten naar led veranderen, kan jaarlijks 2,9 miljoen ton CO₂ besparen.”

Kennis halen en brengen

Ook deelnemen aan een event van Duurzaam Gebouwd? In de agenda lees je alle details over evenementen die op de rol staan. Partners en leden van Duurzaam Gebouwd schrijven zich gratis in met de klantcode.

Verslag: Marvin van Kempen
Foto’s : Duurzaam Gebouwd