Na het beeindigen van de overheidsagenda op dit onderwerp is nu de markt aan zet: Spaar het klimaat pakt het op voor de bestaande bouw. Want een groot deel van de bestaande woningen zullen comfortabel en gezond moeten worden na-geisoleerd als we tenminste de breed gedragen afspraken uit het verleden nog steeds willen nakomen.

Gezondheid moét op de kaart. De gezondheidsraad publiceerde vorig jaar een rapport waarin een grote bezorgdheid wordt geuit over de gezondheidsgevolgen van het feit dat het binnenklimaat in gebouwen verre van (ja zo dramatisch is het) op orde is. Mij verbaast die bezorgdheid niet als je weet dat de leerprestatie in scholen met 15% omhoog gaat als het binnenklimaat volgens een nadere hier niet uit te diepen specificatie wordt verbeterd (bron TNO). Dat aandoeningen als astma en allergieën in hoge mate worden gerelateerd aan gebrekkige ventilatie in woningen, zelfs als ze aan het bouwbesluit voldoen. En dat er enorme bedragen op gezondheidskosten zijn te besparen bij een ventilatievoud van ca. 2x het niveau bouwbesluit (promotieonderzoek F. Franchimont 2009), dat gebouwen kunnen helpen om diabetes te reduceren (W. Van Marken Lichtenbelt, 2014). Dat neigt allemaal naar extra energieverlies, maar so what: zijn woningen er nu primair om energie te besparen of om er gezond in te kunnen wonen? Bovendien kun je terugwinnen en met PV, wind en biobrandstof duurzaam compenseren. Hoe krijg je het op de kaart? Wellicht door het rapport van de gezondheidsraad en andere relevante literatuur te ‘promoten’. Dat is door de minister wat terzijde geschoven. Het roept immers een beeld van kosten op en dat komt even niet goed uit. Ik breng dit rapport regelmatig onder de aandacht (zo ook hier en nu), omdat ik denk dat we als maatschappij deze omvangrijke problematiek nog niet goed onderkennen. Onbewust onbekwaam heet dat. Een beweging als Active House speelt er al op in, maar is daarin een absolute voorloper. Het devies is hoort zegt het voort! Als de maatschappij en met name bewindvoerders bewust onbekwaam zijn geworden is er een drive en gaat het ook gebeuren.

Beste Albert, een mooi initiatief en waardevolle documenten! Toch nog graag een kanttekening. De Rijksoverheid is al ruim 10 jaar actief met prestatiecontracten in PPS projecten. Daar is heel veel tijd, denkwerk en moeite in gestoken. Ik heb daar zelf als unitleider Bouwfysica van de Rijksgebouwendienst actief in meegewerkt. Er is inmiddels een hele serie gebouwen gerealiseerd met Outputspecificaties en een Monitoringprotocol. Ervaringen zijn beschikbaar. Onderdeel was ook het evalueren van ISSO74 door metingen in 4 gerechtsgebouwen. Daaruit blijkt dat het beoordelen van en ingrijpen in een comfortabel en gezond binnenklimaat meer om het lijf heeft dan de App nu faciliteert. De OS van de rijksgebouwen zijn openbaar. Veel ervaringen heeft de Rgd samen met alle grote bouwfysische bureaus vastgelegd in het Handboek Bouwfysische Kwaluiteit kantoorgebouwen. Dit is gratis te downloaden via. www.nvbv.org

25 NZEB's in NL zijn van 7-9 nov open gedurende de Internationale Passiefhuis dagen. Deze bewoners/eigenaren hebben gezondheid concreet op de kaart gezet met een nieuw, gerenoveerd of te renoveren passiefhuis. Warm aanbevolen! Meer info.

Dit is een goede beweging, nu nog de vertaalslag naar de praktijk. Isoleren betekent (ruimhartig) ventileren! Als fabrikanten verenigd in de VLA merken wij vaak dat er nog onvoldoende aandacht hiervoor is. Dit vraagt om bewustwording bij professionele partijen maar zeker ook om bewustwording bij eindgebruikers/bewoners.