Innovaties. Ze zijn ons belangrijkste wapen om de ambitieuze klimaatdoelstellingen in te vullen. Over de urgentie hoeven we het niet meer te hebben: daar zijn meer dan genoeg rapporten over te raadplegen. Wat wél belangrijk is, is om een noviteit die het verschil kan maken bij verduurzaming het podium te geven. En precies dat deed de CFP Innovatiedag 2025.

Deelnemers hadden er zin in op 13 maart. Want: het was weer de hoogste tijd om kennis te delen over innovaties die de toekomst van de bouw- en vastgoedsector vormgeven. Niemand minder dan Bram Adema van CFP Green Buildings en Hillebrand Koning van provincie Flevoland trapten af en lieten weten waarom de CFP Innovatiedag zo belangrijk is.

Bram begon: “Het is geen geheim dat we met CFP Green Buildings vol inzetten op het verduurzamen van gebouwen. Met de Green Buildings Tool, WELL, BREEAM, energiescans. En met nieuwe activiteiten als het financieren van grootschalige natuurherstelprojecten. Vandaag gaan we in een dragons den pitchers kritisch bevragen. Maar vooral de verbinding zoeken, want eerder liepen pitchers de deur uit met nieuwe klanten. Hier doen we het voor!”

Belang van innovatie

Dat enthousiasme nam Hillebrand mee in zijn korte presentatie. Want waar waren deelnemers aanbeland? Sommigen herkenden de omgeving nog toen ze naar de Floriade gingen. “We wilden een paviljoen maken met oplossingen die gebaseerd zijn op de natuur. Een gebouw dat inspireert en ons toestaat om internationale gasten te ontvangen. Met enige eenvoud laat dit gebouw zien hoe belangrijk duurzaamheid en innovatie is. Want, wijs ik naar het plafond, dan illustreer ik daarmee waar het water zou staan, als we geen dijken zouden hebben.”

Provincie Flevoland ontving dan ook met trots allerlei gasten, van heinde en ver. Ook na de Floriade. “We kochten de kavel en er was destijds nog sprake vanuit de gemeente om alle gebouwen permanent te laten vestigen. Die ambitie werd losgelaten en nu zijn de Aeres Hogeschool hiernaast en dit Proeflokaal de enige gebouwen die vast zijn gebouwd. We zijn nog steeds erg blij met het pand en organiseren hier graag ontmoetingen als deze.”

Van carbonproof naar futureproof

Ondertussen stonden de eerste pitchers te trappelen om hun presentatie van vijf minuten te geven. Bram gaf nog eenmaal het belang aan van het enthousiasme van deze innovators: “Het is noodzakelijk dat we vandaag elkaar energie geven. Er zijn torenhoge ambities op het gebied van CO₂ en materiaalgebruik. Vandaag zijn we aan de slag met toekomstwaarde van vastgoed, de grootste assetcategorie op aarde. We gaan van carbonproof naar futureproof. Laat vandaag de waarde hiervan zien, van hoe breed je return on investment kan zijn.”

Dat lieten pitchers en deelnemers zich geen twee keer zeggen. In twee zalen werd kennis gedeeld over de toekomst van vastgoed. Duurzaam Gebouwd toog af naar zaal nummer één ‘The Village’ en hoorde Frank Schoonhoven van Virtual Monkey aftrappen. ‘Virtual’, want zijn organisatie houdt zich bezig met een virtual reality-concept dat de bouw doet kantelen, zodat er minder schadelijke broeikasgassen worden uitgestoten. Frank lichtte toe: “Het stelt professionals in staat om door virtuele modellen en gebouwen te lopen. Verander het interieur en bekijk in de ontwerpfase al welke aanpassingen je kunt maken.”

Einde aan leegstand

De mogelijkheid om al in een vroeg stadium door een pand te lopen, zorgt ervoor dat niet alleen de architect maar ook de bouwer en eindgebruiker meer zicht krijgen op de realisatie. Frank ging verder: “Er is sprake van vijf miljard euro per jaar aan faalkosten. Door in virtual reality te stappen ervaar je meteen welke aanpassingen in je gebouw mogelijk zijn. En welke gevolgen die hebben.” Er zijn volgens hem meer voordelen, naast het reduceren van faalkosten. “Zo hebben we een relatief grote hoeveelheid leegstaande panden. Acht procent staat leeg. Wat is daar allemaal mogelijk?” Een vraag uit de zaal hint nog op een mogelijke upgrade. “Is een koppeling met de Nationale Milieudatabase (NMD) mogelijk?” Hoewel Frank daar nog geen definitief antwoord op kan geven, werd het zaadje in ieder geval geplant.

Lisdodde-deal

Over planten gesproken: het was aan Alje Kuiper, kwartiermaker circulaire economie Gooise Meren, om de kansen van biobased gewassen en isolatiematerialen te duiden. Hij legde eerst uit dat ketensamenwerking essentieel is voor een biobased en circulaire economie. “Anders ben je kansloos. De circulaire economie vorm je lokaal, met andere waarde modellen en andere concepten. Het verlangt van partijen dat ze samen nadenken over nieuwe businesscases. Wij ontwikkelden circulair beleid om ketensamenwerking eenvoudiger te maken en gaan honderd procent circulair inkopen.”

In het bijzonder belichtte Alje een biobased materiaal dat volgens hem veel potentieel heeft, Lisdodde. Een gewas dat honderd jaar geleden al verbouwd werd en waarvan isolatiemateriaal van werd gemaakt. “Deals zijn een basisvoorwaarde voor ketensamenwerking, dus werken we toe naar een Lisdodde-deal. We hebben aannemers nodig en woningcorporaties nodig. Zij geven aan hoeveel ze kunnen afnemen en corporaties krijgen de vraag om langdurige te participeren. Boeren willen zekerheid dat wat ze verbouwen ook wordt afgenomen. En als gemeente maken we prestatieafspraken.” Tot slot daagde hij uit: “Doe mee met de keten biobased isolatiematerialen.”

Pitchers mochten in vijf minuten laten zien hoe zij de bouw- en vastgoedsector positief veranderen met innovaties

CO₂-impact maken

Het stokje ging over naar Robert Okhuysen van FairClimateFund. Hij vertelde over een prangend probleem, namelijk het feit dat dertig procent van de wereldbevolking nog altijd op open vuur kookt. De meest kwetsbare mensen op het vlak van klimaatverandering hebben hiermee te maken. Robert: “Twee miljoen mensen koken nog op open vuur en zorgen voor drie procent van de CO₂-uitstoot. De vermindering is essentieel, want kijken we naar de anderhalve graad Celsius opwarming die we maximaal willen en de beschikbare CO₂-budgetten, dan gaan we die zonder actie overschrijden.”

Aan de bak dus. Maar hoe? “Zorg voor reductie van CO₂ en investeer daarin. Vergroot vervolgens je impact met Carbon Credits.” De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) legt de nadruk al op het reduceren van emissies in scope 1, 2 en 3. De directe en indirecte emissies. “We ontwikkelen schoner koken projecten die de CO₂-uitstoot verminderen, waarvan de reductie wordt omgezet in Carbon Credits. Die kun je als bedrijf aanschaffen om extra klimaat- en sociale impact te maken.”

Balans terugbrengen

Klimaatimpact zagen we ook terug in de uitdaging die Matthijs Visser van Land van Ons stelde, namelijk biodiversiteitsherstel. “Wij kopen landbouwgrond van natuurinclusieve boeren. En nemen specifieke maatregelen op percelen, hopende richting te geven aan de ontwikkeling van biodivers platteland in Nederland.” Door zelf eigenaar te worden van de grond, is het eenvoudig bepalen wat ermee gebeurt. “Met meer dan 30.000 leden en 350 hectare grond timmeren we aan de weg. De komende drie jaar willen we verdubbelen in leden en aantal hectare.”

Maar… daar is kapitaal voor nodig. “Daarom nodigen we bedrijven uit om mee te doen en startten we een campagne. We moeten ons realiseren dat, hoe duurzaam we ook bouwen, er een gebouw komt te staan dat er eerst niet stond. Er verdwijnt dus biodiversiteit. Dat willen wij rechtzetten. Wij willen de balans weer terugbrengen.”

Radicaal anders

Na een korte pauze was het aan Duzan Doepel om deelnemers mee te nemen in radicaal andere vormen van ontwerpen. Hij is overtuigd dat de natuur oplossingen biedt voor duurzame gebouwen en vertelde over de mogelijkheden van bioclimatic design. Dit gebruikt de natuur als inspiratiebron. Eerst richtte hij zich op de noodzaak van anders ontwerpen: “Als we de doelstellingen van Parijs willen halen, dan moeten we onze ontwerpen veranderen. We stoppen meer en meer techniek in onze gebouwen en het is tijd om die koers aan te passen naar ‘no tech’, minimalistisch gebruik van installaties. Als architect raakte ik geïnteresseerd in hoe de natuur oplossingen biedt die hierop inspringen.”

Vroeger werden steden en dorpen ontworpen als klimaatinstallaties. “Toen waren we veel onafhankelijker van installaties. Ontwerp daarom als een termietenheuvel, waar het constant 21 graden is, waar natuurlijke ventilatie is. Zo is het gebouw waar we vandaag aanwezig zijn, het Proeflokaal Flevoland, ook ontworpen. Met circulair en biobased materiaal en een glazen dak, omcirkeld door vegetatie.” En hij gaf een positief vergezicht: “We halen de doelstellingen als we ontwerpen vanuit wind, water, vegetatie en aarde.”

Weinig onderhoud, geen koudemiddelen

Als we installaties gebruiken, moeten we ervoor zorgen dat ze zo energiezuinig zijn, met een zo laag mogelijke milieu-impact. Daarover vertelde Maurits Vos van Tarnoc, die uitlegde: “We onderzochten of wij een warmtepomp konden ontwikkelen zonder aanpassingen aan een gebouw. En ontwikkelden een nieuwe technologie die hoge temperatuur en tapwater kan maken, waarbij de warmte uit de buitenlucht wordt gemaakt, zonder buitenunit. Met weinig onderhoud, geen koudemiddelen.”

Tarnoc noemt dat de turbineketel, een één-op-één vervanging voor de cv-ketel. De focus ligt op bestaande bouw en monumentale panden. Maurits: “Denk aan scholen en sportverenigingen. Panden die nu te maken hebben met warmteverlies en een hoge energierekening. Hij is efficiënter dan de cv-ketel en maakt goed gebruik van buitenlucht. Hiermee ben je voorbereid op wet- en regelgeving die strenger wordt en de technologie is gepatenteerd. We werken al samen met corporaties en kunnen de warmtepomp al turbineketel al aanbieden vanaf 9.000 euro.”

Circulair en biobased

Last but not least in zaal ‘The Vilage’: Thomas Schietecat van Intersell. Hoewel hij vooraf zich had bedacht dat er wellicht een inkakmomentje zou zijn, bleek die vrees ongegrond. Deelnemers waren energiek en reageerden scherp op zijn pitch over circulaire badkamers. Thomas: “Deze ontwikkelden we specifiek voor sociale huurwoningen. We hebben een concept dat volledig demontabel is, met een snellere plaatsing en een hogere Building Circularity Index (BCI). We passen ook de nieuwste en meest circulaire en biobased producten toe.”

Het concept is ontwikkeld voor en door aannemers, volgens Thomas. “We gebruiken panelen met een zelf ontwikkeld wandframe en kijken welke hergebruikte onderdelen we kunnen toepassen. Onderdelen zijn een duurzame douchesysteem, losmaakbare kliktegels en schakelmateriaal gemaakt van oceaanplastic.” De circulaire badkamer moet daarnaast ook een flinke levensduur hebben, zo blijkt na een vraag uit de zaal: “Vijfentwintig tot dertig jaar moet minimaal mogelijk zijn. Eventueel afval dat ontstaat bij de vervaardiging gaat naar de leverancier, zodat dit opnieuw kan worden ingezet.”

Naar de top

De laatste pitch zat erop. Genoeg om over na te denken – en vooral – op te acteren. Maar voordat het netwerkmoment van start ging om nieuwe verbindingen te leggen, verscheen Bram nog één keer op het toneel. “We zagen vandaag sociale en technische innovaties vanuit de private sector. En vanuit publieke organisaties ontdekten we handreikingen voor samenwerkingen.” En hij pakte de CFP Innovatiedag Award vast en telde af. “Op de derde plaats is geëindigd Duzan Doepel, met zijn wervelende verhaal over het termietenheuvelontwerp.” De tweede plek ging naar Hester Heinsman van Aectuel 3D Printers. “Deze organisatie print interieurs en meubels op maat van afvalmaterialen, met een netwerk van XL 3D-printers en recyclingpartners.”

Na een geïmproviseerd tromgeroffel was het dan toch echt tijd om de nummer één aan te kondigen, die met de felbegeerde mogelijkheid om te presenteren op het Green Buildings Event 2026 aan de haal ging: Beegratefull! De deelnemers oordeelden dat Beegratefull de meeste impact maakt, door wilde bijensoorten te monitoren in de stad en bewustwording over het belang hiervan in de samenleving te versterken. Met een monitoringsmethode, ontwikkeld in samenwerking met Wageningen Universiteit.

Een brede glimlach op de gezichten van de winnaars van de CFP Innovatiedag Award

Green Buildings Event 2026

En zo kwam een eind aan de CFP Innovatiedag 2025, met het Green Buildings Event 2026 al genoemd als een volgende mijlpaal voor kennisdeling. Je leest alle details over de pitchers in de andere zaal op de website van CFP.
Houd de website in de gaten om op de hoogte te blijven van het Green Buildings Event 2026.

Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: CFP Green Buildings