Een modern, autarkisch, iconisch en comfortabel woonhuis

Een modern, autarkisch, iconisch en comfortabel woonhuis

Earthships karakteriseren zich door het gebruik van afvalmaterialen (zoals autobanden, glazen flessen en aluminium blikjes) en het gebruik van op aarde gebaseerde materialen. Dit autarkische bouwconcept is inmiddels bijna overal in de wereld te vinden. Ook in Nederland.

De Amerikaanse architect Michael Reynolds heeft het concept van een Earthship in de jaren 70 bedacht. Sinds de initiatie is niet veel veranderd op architectonisch, bouwtechnisch en bouwfysisch vlak. Het gevolg hiervan is dat Earthships tegenwoordig gezien worden als ‘junk-aesthetic’ en ‘post-apocalyptic’ [Hewitt et al, 2007]. Dit zijn harde, maar terechte woorden voor een – in mijn ogen – briljant bouwconcept. Een woning gemaakt van aarde en afvalmaterialen schrikt veel mensen af.

Earthships als comfortabele woonhuizen

Het doel van mijn masterthesis aan de Technische Universiteit Eindhoven was daarom om een gemodificeerd Earthship te ontwerpen, waarin de huidige aandachtspunten omtrent conventionele Earthships grotendeels opgelost zijn. Maar misschien nog belangrijker: een modern, autarkisch, iconisch en comfortabel woonhuis waarin mensen wel graag willen wonen. Hopelijk inspireert dit project mensen om meer van dit soort duurzame en ecologische aardewoningen in de toekomst te realiseren. 

Het ontwerp – met als naam de ‘Earth-Ship Based Home’ (ESBH) – ligt net als conventionele Earthships voor een deel in de grond. De bovenverdieping bestaat uit gewelven die het iconische element zijn van het ontwerp en gebaseerd zijn op het belasten op druk. De gewelven rusten op de geïsoleerde aardewanden van de benedenverdieping.

Aangezien de ruimten op de benedenverdieping zich onder maaiveld bevinden en over een lagere daglichtfactor/illuminantiewaarde beschikken, bevinden zich hier de (privacy)ruimten waarin mensen minder lang verblijven (badkamer, slaapkamers).

Daglicht op de beneden- en bovenverdieping

De benedenverdieping ontvangt daglicht vanuit het glazen dak boven de hal en vanuit de ruimten aan de zuidzijde – daar waar geen grond tegenaan gekeerd is. De bovenverdieping krijgt volop daglicht door de grote glazen façades aan de zuidzijde. Naast de gewenste zonnewarmte in de winter, kan het in de zomer ongewenst warm worden.

De gewelven hebben een plafondhoogte van 3 tot 4 meter, zijn lichtelijk hellend en bevatten ronde tuimelramen. Hierdoor wordt de warmte in de zomer op natuurlijke wijze weg geventileerd. Tevens bevatten de aardewanden accumulatieve eigenschappen om overtollige warmte tijdelijk op te slaan. De wanden bestaan uit ’Compressed Earth Blocks’, die bijna 45% van het totale materiaalvolume omvatten. Indien de afgegraven aarde op de locatie – ook als afval te categoriseren – in kleine hoeveelheid gebruikt wordt om de aardeblokken te persen (mits geschikt), neemt het volumepercentage van afvalmaterialen toe. Andere op afval gebaseerde afvalmaterialen zijn houtvezelisolatie (16 vol-%) en ecoboards (0,6 vol-%). Dit zijn moderne afvalmaterialen dan de eerder genoemde afvalmaterialen, die in conventionele Earthships toegepast worden. In totaliteit bestaat het ontwerp voor 95,6 vol-% uit lokaal verkregen (tot maximaal 200 km) duurzame materialen.

Gebruik van aarde en afvalmaterialen

Visueel lijkt het ontwerp totaal niet op een conventioneel Earthship. Conceptueel zijn er genoeg raakvlakken, zoals de gesloten waterkringloop, het gebruik van aarde en (in dit geval modernere) afvalmaterialen. Het ontwerp is echter niet geheel autarkisch. De toegepaste windturbine voorziet het ontwerp niet van zijn totale energiebehoefte. Er worden geen zonnepanelen toegepast, aangezien deze afbreuk doen op de natuurlijke uitstraling van het ontwerp – die onder andere verkregen wordt door het toepassen van terracotta panelen.    

Bouwen met aarde

Deze blog eindig ik met een citaat van Kevin McCloud uit Earthships: Building a zero carbon future for homes van Mischa Hewitt en Kevin Telfer (2007): “Experimental projects are essential. Sustainable development would not be possible on a large scale if there were no straw bale houses, no cob construction and no superadobe Earthships.” Daarbij past de ESBH ook en hopelijk inspireert dit ontwerp mensen om te bouwen met aarde in de nabije toekomst.

Auteur Roel Lafleur is afgestudeerd aan de Technische Universiteit op het onderwerp 'Earth-Ship Based Home'. Naast deze blog komt hij deze maand ook met een blog over de bouwtechnische uitwerking van Earth-Ships.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reacties

voor een Nederlandse versie van earthships, zie het project dat in de gemeente Olst-Wijhe gebouwd wordt > http://aardehuis.nl/nl/

Ik ben geïnteresseerd in je blog over de technische uitwerking. Succes met het project, ik probeer het te volgen. Groet Erné van Till.

Ja bedankt Matthijs Frederiks, voor de voorzet. Vanuit het Aardehuis-project in Olst: Roel, neem sowieso contact met ons op, want niet alleen is er in t begin van t project direct met Reynolds samengewerkt, allerlei kwesties zijn de revue gepasseerd die in de NLse praktijk een extra uitdaging vormden. Opdat er niet al teveel waardevolle wielen opnieuw uitgevonden worden; er is hier veel expertise, welkom in Olst - bijv. op een rondleiding? Zie http://aardehuis.nl

Bedankt voor uw reactie Fransjan de Waard. Ik ben zeker van plan om op korte termijn een bezoekje te brengen aan de aardewoningen in Olst. Helaas ben ik op de eerstvolgende rondleiding (3 mei a.s.) verhinderd. Vinden er dit jaar nog meer rondleidingen plaats? Mvg, Roel Lafleur

bedankt voor artikel!

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up