Met de registratie van bouwmaterialen in de Nationale Milieudatabase kunnen architecten, adviseurs en projectontwikkelaars makkelijker milieuvriendelijke keuzes maken. Daarmee is de milieuprestatie van een gebouw goed te berekenen en kan de milieubelasting van een gebouw effectief omlaag gaan. Dat geldt nu ook voor negen Kooltherm isolatieproducten.

Bij de bouw van nieuwe woningen en kantoren moet volgens het Nederlandse Bouwbesluit verplicht een Milieuprestatiegebouw-berekening (MPG) worden gemaakt. De MPG is de som van de individuele milieukostenindicatoren (MKI’s) van alle toegepaste materialen in het gebouw, uitgedrukt in een bedrag per m² BVO per jaar. De MKI is een fictieve waarde die staat voor de maatschappelijke kosten die nodig zijn om de milieueffecten van de toegepaste materialen weer ongedaan te maken. In de huidige wetgeving geldt een MPG-eis van 0,8 voor woningen. Het doel is om de eis stapsgewijs scherper te stellen tot 0,5 uiterlijk in 2030. 

Nationale Milieudatabase

De gegevens waarmee een MPG-berekening wordt gemaakt, staan in de Nationale Milieudatabase (NMD). Voor de registratie van een product in de NMD wordt een levenscyclusanalyse (LCA) uitgevoerd. Een LCA brengt alle milieueffecten van een product in kaart over de gehele levensloop. Van het winnen en transporteren van de grondstoffen en de energie die nodig is bij de productie en het vervoer naar de bouwplaats tot de verwerking van het materiaal bij einde-levensduur. Maar ook de prestaties van de producten spelen hierin een rol. Het resultaat wordt uitgedrukt in een specifieke reeks milieu-indicatoren, die in Nederland worden gewogen en samengevoegd tot een één-punt-score: de MKI van het product. Deze LCA-berekening wordt door een deskundige van de NMD geverifieerd.  

MPG beïnvloeden

“Dat betekent dat je in de ontwerpfase van een nieuwbouwproject op productniveau de MPG van het totale gebouw kunt beïnvloeden door te kiezen voor producten met een lage MKI-score”, zegt Frank Postma, eigenaar van het onafhankelijke ingenieurs- en adviesbureau Bouwvisie. Materialen als beton, staal en glas drukken zwaar op de MPG van gebouwen, net als de technische installaties, waaronder ook zonnepanelen. “Van isolatiemateriaal is de MKI-score veel minder hoog en ook de invloed op de totale MKI-score is, met maximaal 15%, beperkt. Toch kan het wel degelijk van positieve invloed zijn op de MPG van nieuwe woningen en kantoren”, aldus Postma. 

Producten registreren

In de NMD zijn de producten in drie verschillende categorieën geregistreerd: ‘producent specifiek’, ‘branchegemiddelden’ en ‘generieke materiaalprofielen’. Producten in deze laatste groep zijn door NMD beschikbaar gesteld als vangnet voor het geval dat er vanuit de producenten en branches geen registraties zijn.
In MPG-berekeningen geldt voor deze producten een ophoogfactor van 30%. Het is daarom zinnig om als bedrijf of als branche producten te registreren. Samen met de NVPU-branche heeft Kingspan Insulation PIR-registraties in de NMD toegevoegd, die van toepassing zijn op het Therma-portfolio. En recentelijk zijn ook de MKI-scores van de Kooltherm-isolatieplaten geregistreerd.

Snel berekenen

Via een aantal door de NMD erkende rekeninstrumenten kunnen architecten, ingenieurs en adviseurs snel en eenvoudig een MPG-berekening maken. Postma: “Wij gebruiken hiervoor het rekenprogramma GPR-Materiaal. Daarin staan alle in de NMD opgenomen en gecategoriseerde producten. Van ieder product staat de MKI-score per levensfase beschreven. Dit zijn de productiefase, constructiefase, gebruiksfase, afdankfase en de fase buiten de gebouwlevensloop.”

Vervolgens kan binnen iedere ‘elementgroep’ gekozen worden voor de producten die in het gebouw toegepast worden. “Daar kun je in het ontwerp dus al heel gericht sturen op een zo laag mogelijke MPG en het effect van verschillende producten op die score met elkaar vergelijken”, aldus Postma.

Planet Passionate

De lage MKI-scores van het Kooltherm-assortiment zijn mede het gevolg van het Planet Passionate-programma van Kingspan Insulation. Daarin werkt de producent nauw samen met leveranciers om de uitstoot in de gehele keten te beperken en wordt intern gekeken hoe zoveel mogelijk gebruik gemaakt kan worden van groene energiebronnen. 

Volgens Postma sluit die ambitie aan bij de verdere ontwikkeling en aanscherping van de MPG. “Wordt nu voor de MPG voornamelijk gekeken naar betere isolatiewaarden, dunnere isolatiematerialen aan de gevel en de milieuprestatie van materialen, in de toekomst komen daar aanvullende en verzwarende eisen bij. Zo gaan ook zaken als cradle2cradle, hergebruik en de hoeveelheid milieubelastende materialen in producten een grotere rol spelen.”

In het Planet Passionate-programma wordt momenteel al ingezet op duurzaamheid dankzij energiebesparende maatregelen, het zelf op locatie opwekken van energie en de inkoop van renewable energie. Daardoor zijn de productiefaciliteiten sinds 2020 al volledig energieneutraal. Voorts haalt Kingspan Insulation het eigen productafval op van de bouwplaats. Dit wordt hergebruikt als brandstof voor nieuwe energie en grondstof voor nieuwe producten.