Om haar CO₂-uitstoot voor 2030 te halveren presenteerde bouwbedrijf Dura Vermeer het nieuwe woningconcept Aer. Dit concept is niet alleen volledig nieuw ontworpen, maar met Virtual Factory ook op een vernieuwende manier geproduceerd. “Met Virtual Factory kiezen we voor een toekomstgerichte industrialisatie op het gebied van ketensamenwerking.”

“We zien een trend dat er fysieke woningfabrieken ontstaan, als antwoord op de woonopgave”, trapt Koert Terhürne, directievoorzitter divisie Bouw en Vastgoed van Dura Vermeer, af. “Maar wij kiezen bewust niet voor een fysieke fabriek, omdat we veel meer geloven in samenwerking. Dat doen we al lange tijd met onze ketenpartners en met Virtual Factory brengen we dit naar een volgend niveau. Hiervoor diepen we onze langjarige samenwerkingsverbanden met onze vaste productiepartners verder uit. Zij beschikken over de kennis en kunde over de verschillende productgroepen, zoals wanden, vloeren en kozijnen. Virtual Factory geeft ons de mogelijkheid om gebruik te maken van hun expertise en wij doen waar we goed in zijn: de ontwikkeling en bouw van marktrelevante woningconcepten.”

Met Virtual Factory kiest Dura Vermeer niet alleen voor een intensievere ketensamenwerking met haar productiepartners, maar ook voor een toekomstgerichte industrialisatie, op basis van digitalisering. Dit laatste houdt in dat Dura Vermeer haar woningconcepten vertaalt naar enen en nullen, om de verbinding te leggen met de machines in de fabrieken van productiepartners. “Onze standaardmodellen representeren een gebouw als integraal ontwerp, maar die modellen kunnen vaak geen machine aansturen”, verklaart manager digitaal bouwen Tjerk Boorsma. “Die modellen worden overgetekend en nog diverse keren gecontroleerd. Met name die vele controles zorgen voor een verspilling van tijd en geld. Wij willen die verspilling elimineren door het model verder te verrijken met informatie tot een dataset, waarmee we de machines in de fabrieken van onze productiepartners aansturen. Dit houdt in dat we aan een BIM-model data toevoegen zodat het een productiemodel wordt, die een machine accepteert en vervolgens het element kan produceren.”

Om voor de benodigde informatie te zorgen, heeft Dura Vermeer zich moeten verdiepen in de productie van de verschillende bouwelementen. “Waar moet je rekening mee houden bij het frezen van een wandcontactdoos? Waar moeten de hijsvoorzieningen zijn om een bouwelement recht te laten hangen? Hoe zorgen we ervoor dat een frees voor de kozijnopening niet twee rondjes, maar één rondje freest?”, geeft Boorsma als voorbeelden. “Dat zijn een paar verschillende sporen die we moesten leren begrijpen om vervolgens onze dataset van een productiemodel op zo’n manier te leveren dat het model ook op die manier efficiënt uit de machine komt.”

Koert Terhürne, directievoorzitter divisie Bouw en Vastgoed van Dura Vermeer: "Wij kiezen bewust niet voor een fysieke fabriek, omdat we veel meer geloven in samenwerking."

Eerste proefprojecten

De eerste proefprojecten heeft Dura Vermeer afgelopen jaar uitgevoerd, door samen met houtbouwbedrijf De Kroon te zorgen voor veertig woningen in Oldenzaal. Voor de bouw van deze woningen heeft Dura Vermeer ervoor gekozen om haar eigen woningconcept ‘Blokje Om’ in te zetten. “We werken graag met hout als bouwmateriaal vanwege de lagere CO₂-uitstoot, want we hebben als bouwbedrijf aangegeven deze uitstoot in 2030 te halveren ten opzichte van 2022”, geeft Terhürne aan. “Met ‘Blokje Om’ hebben we veel ervaring opgedaan met houtbouw en dat was een goed startpunt voor ons proefproject.” Een doorontwikkeling van ‘Blokje Om’ is het nieuwe duurzame woningconcept Aer van Dura Vermeer, waarbij de focus sterk ligt op duurzaamheid, betaalbaarheid, flexibiliteit en industrieel. “Virtual Factory gaat het mogelijk maken dat ons woningconcept Aer concurrerend wordt met de nu nog traditionele betonwoningen”, verwacht Terhürne.

Naast De Kroon neemt inmiddels ook houtbouwbedrijf Bouwkomeet deel aan Virtual Factory. In februari is in Zutphen een tweede project van start gegaan, waar Bouwkomeet en De Kroon gezamenlijk zorgen voor de bouw van in totaal 37 ‘Blokje Om’-woningen. Daarnaast is Dura Vermeer in gesprek met een derde houtbouwbedrijf, te weten VPK. “We willen zorgen voor een universele stekker, zodat we bij onze productiepartners kunnen shoppen in tijd en capaciteit”, legt Boorsma uit. “Op basis van de tijd en capaciteit bij de eerste twee houtbouwbedrijven hebben we bijvoorbeeld de bouw van de 37 houtbouwwoningen in Zutphen verdeeld: Bouwkomeet levert twintig woningen, De Kroon zeventien.”

Minder voorbereidingswerkzaamheden

Met Virtual Factory vraagt Dura Vermeer wel nogal wat van haar productiepartners. Volgens Terhürne komt het neer op één woord. “Het gaat om vertrouwen. Maar het is niet zo dat we direct hun machines aansturen. We sturen een transactie met een geschikt en compleet databestand naar de planning van onze productiepartners. De planners beslissen uiteindelijk wanneer de machine het betreffende bouwproduct produceert.”

Deze manier van werken bespaart in zijn ogen met name geld en tijd. “Een fabriek verdient geld met de productie van haar bouwproducten. De voorbereidingswerkzaamheden kosten vooral geld en dankzij Virtual Factory hebben bijvoorbeeld de werkvoorbereiders van onze productiepartners minder tijd nodig om hun werk te doen. Dit is waardevol met betrekking tot de aanhoudende personeelstekorten.”

Lees het volledige artikel in het e-zine 'Bouwen aan de toekomst van wijken', te vinden en via deze link. 

Tekst: Tim van Dorsten, Beeld: Dura Vermeer