“We willen een fijn, betaalbaar huis voor mevrouw Pieterse. Daarbij maakt haar leeftijd niets uit. Ouderen willen namelijk zo lang mogelijk thuis blijven wonen.” Dit vertelde manager zorgvastgoed Harmke Bekkema van Platform31/Energiesprong tijdens Duurzaam Gebouwd Seminar Zorgvastgoed.

Van 12 tot en met 15 oktober stond zorgvastgoed centraal in Delft, Zwolle, Westelbeers en Heemstede. “Bestuurders van zorginstellingen hebben vooral verstand van zorg, maar niet van vastgoed. En dat terwijl zorginstellingen van grote maatschappelijke waarde zijn”, liet Bekkema weten.

Daarom stelt ze een ‘T-Huis vol Energie’ voor. “Hierin transformeren we een verzorgingstehuis naar een energie woon-, zorg- en welzijnsgemeenschap voor meerdere generaties. Zo is begin september een baby geboren in een verzorgingstehuis. In leegstaande ruimten komen appartementen. Het geld van de energierekening kunnen we gebruiken om het zorgvastgoed naar het niveau nul-op-de-meter te krijgen.”

Tevreden gebruikers en hogere prestaties

Dit beaamde haar collega Wytze Kuijper (van Zooow!). “Zet geld in om duurzame waarde te creëren.  Want uiteindelijk staat de mens centraal.”

Samen met zijn Energiesprong-collega Noor Huitema (van Copper8) nam Kuijper daarna de aanwezigen mee in de kansen van het innovatief aanbesteden. “Deze manier van aanbesteden start met het definiëren van een ambitie en een doelstelling van de opdrachtgever. Daarna volgt het definiëren van de vraag wat je wil bereiken. Deze vraag wordt voorgelegd aan de markt. In een dialoog wordt de markt uitgedaagd met concepten te komen, die invulling geven aan die doelstelling. Ervaringen met deze aanpak laten zien dat dit leidt tot tevreden gebruikers, betere resultaten, meer wederzijds vertrouwen en hogere prestaties.”

Healing environment

Volgens AKD-advocaat Sander Engels is het nodig om de zorg te hervormen. “De gedachte hierbij is: ‘thuis als het kan, in een verpleegtehuis als het moet’. Zorginstellingen hebben echter zelf geen geld om de verduurzaming van hun panden te bekostigen.” Volgens hem ontstaat hierdoor een markt voor andere beleggers, zoals pensioenfondsen en buitenlandse partijen. “Dit is voor hen alleen aantrekkelijk als ze weten dat goede zorg wordt geleverd.”

Interactie tijdens de presentaties in de vorm van vragen uit het publiek.

Ook Marco Sotthewes van Draaijer+partners zag dit probleem ontstaan. “Daarom zorgen wij voor het beste product in de vorm van een healing environment. Daarnaast brengen we de functionaliteit up-to-date. We maken prestatieafspraken over technisch en functioneel beheer.”

Innovatieve financiering

Ook René Simons van Honeywell Building Solutions kwam met prestatieafspraken als oplossing. “Met onze energie-efficiënte producten en energiediensten zorgen wij voor een reductie op onder meer de verlichting en klimaatsystemen. Prestatiecontracten kunnen namelijk als innovatieve financieringsvorm een oplossing bieden voor het gebrek aan geldelijke middelen.”

In het Zuyderland Ziekenhuis heeft een energieprestatiecontract in 6 jaar tijd gezorgd voor een CO₂-emissiereductie van 1.080 ton per jaar en een besparing van € 130.000 gezorgd. “Hierdoor kon ze eerder nieuwe apparatuur kopen”, aldus Simons.

Focus op prestaties

Het lastige volgens Martijn van Leerdam van Alklima is dat bijna 50% van de zorginstellingen duurzaamheid niet in het mvo-plan heeft staan. “Dit is een forse obstructie voor aanbodzijde, die oplossingen bieden die blijkbaar niet stroken met wat de vraagzijde wil.” En dat terwijl een hittegolf in 2006 voor 1.000 extra doden in Nederland zorgde, waarmee ons land in de top-5 kwam van natuurrampen in de wereld in dat jaar.

“De combinatie van thermisch binnenklimaat en luchtkwaliteit is belangrijk voor kwetsbare groepen, zoals ouderen. Maar nog steeds beschikt slechts 41% van de zorginstellingen over zonwering en 6% over koeling. Daarom moet de focus van de bouwsector veranderen van de oplevering van het nieuwe gebouw, naar de prestaties van het nieuwe gebouw.”

Opdrachtgever van de toekomst

Ook strategisch vastgoedadviseur Bart Eissens van Sigma vond dat niet alles om geld draait. "Sterker nog: naast de harde, financiële kant houden we ons juist ook bezig met de zachte kant - kleur, beleving en uitstraling - waarbij de bewoner of patiënt centraal staat. Onze ervaring is dat belanghebbenden vaak niet goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden om de onderhoudscyclus op een duurzame manier op te rekken en welke positieve effecten kleur heeft in relatie tot het welzijn en leefbaarheid van gebruikers in en rondom gebouwen."

Na afloop van alle presentaties konden de aanwezigen lunchen en netwerken aan een van de lunchtafels.

Dit vatte Michel Vastenhoud van Verosol in zijn presentatie samen tot: “Maintenance is de opdrachtgever van de toekomst. Investeerders willen namelijk geen gebouw kopen, maar een businesscase. Gedegen keuzes leveren op langere termijn besparingen op in maintenance. Daarom is het van belang om in gesprek te komen met investeerders en gebouwbeheerders.”

Lees meer artikelen over wonen, zorg en welzijn op www.zorgsaamwonen.nl