Milieuheffing en vrijstellingen daarop

Milieuheffing en vrijstellingen daarop

De nationale overheid kan grenzen stellen via wet- en regelgeving om ernstige milieuschade te beperken. Er zijn bepaalde handelingen mogelijk: preventief handelen, correctief en ‘compensatief’ handelen of een heffing van milieubelasting. In dit artikel lees je over deze soorten handelingen. 

Afhankelijk van waar men zich bevindt in het proces van het voorkomen van nog meer milieuschade zijn er bepaalde handelingen te noemen. Aan het begin kan men gaan voor preventief handelen. Is er reeds milieuschade aangericht dan is correctief handelen een optie. Wanneer de opgetrede destructieve milieugevolgen volledig onomkeerbaar zijn dan is er nog het alternatief van ‘compensatief’ handelen. Een extra instrument, naast dat van wet- en regelgeving, is het heffen van milieubelasting. Dit kan mogelijk gezien worden als een heffing om te demotiveren en wel door middel van beprijzing.

Belastingen, wat zijn dat eigenlijk?

Een wellicht wat verouderde omschrijving geeft aan dat dit de gelden zijn die de overheid mag vorderen zonder daartegenover een tegenprestatie aan de belastingbetaler te leveren. Deze gelden zijn noodzakelijk om de overheidstaken te financieren. Een van die overheidstaken is om een milieu te garanderen waarin de huidige en toekomstige mens haar basisbehoeften kan bevredigen.

Duidelijk

De grondwet is hierbij ons toeverlaat. Wat de grondwet echter niet expliciet regelt zijn de noodzakelijke handelingen.  Andere wetten, maatregelen, besluiten en zelfs verdragen en jurispondentie zijn hier vaak duidelijker over. Er zijn dus drie soorten van handelingen (preventieve; correctieve en compensatieve) die niet altijd even duidelijk zijn omschreven in wet- en regelgeving.

Wat is een preventieve handeling? Daarvoor kijken we naar de eerder gegeven definitie van milieukosten. “Milieukosten zijn alle kosten (offers) om bepaalde destructieve, mogelijk onomkeerbare, processen, tegen te gaan zodat een aantal niet te prefereren situaties wordt voorkomen. Dit alles om een milieu te garanderen waarin de huidige en toekomstige mens haar basisbehoeften kan bevredigen. De handeling die deze destructieve processen voorkomt heet een preventieve handeling en is defensief van aard. In de eerste plaats lijkt dit een taak van de nationale overheid.  

Reduceren eigen footprint

Wat is een correctieve handeling? Dat is een handeling die, op basis van wet- en regelgeving verplicht is, en leidt tot het reduceren van de eigen footprint. Bij goederen kijken we dan naar de milieutechnische levensduur en de maximaal toegelaten milieu-indexscore. Voor, in het bijzonder, de gebouwde omgeving eindigt de milieutechnische levensduur wanneer er in het totaal tijdens de bouw, de exploitatie en de sloop een hogere footprint optreedt dan verantwoord wordt geacht. De wet- en regelgeving legt de maximaal toegelaten milieu-indexscore regelmatig vast. Zo verplicht de overheid een ieder om correctief te handelingen. Uitzonderlijk is het wanneer de overheid zelf, met betrekking tot dit streven, contra productieve handelingen initieert. Denk aan het op tradionele wijze laten bouwen van woningen in voormalige uiterwaarden,.

Compensatieve handeling

Een compensatieve handeling is van een andere orde. Dit is een handeling die op vrijwillige basis worden genomen.  We praten dan over een handeling die mogelijk het gevolg is van schuldgevoel en/of van het besef dat door het afwijzen van preventief optreden publiek- en privaatrechtelijke schadeclaims ontstaan.

Wanneer we kijken naar het belasting heffen ten behoeve van het milieu dan kunnen we niet heen om de huidige ontevredenheid bij het electoraat dat steeds meer moeite heeft met de  uitdijende bureaucratie en regeldruk.  Het electoraat vermoedt een schijnbaar falende nationale overheid die belastinggelden met miljarden in fondsen parkeert zonder de tegenprestaties, voor een ieder, duidelijk te maken. Wellicht tijd voor een andere aanpak met meer draagvlak. 

Nationaal naar lokaal

Tegenover een belasting staat geen concrete tegenprestatie richting de belastingbetaler.We kunnen geldstromen uit belasting ombuigen: van naar nationaal naar lokaal. Dit zorgt voor een afname van nationale belastingen en opent zelfs de weg naar vrijstellingen van lokale heffingen. Een ‘Out of the Box’- idee is dat van zogenaamde individuele ‘milieudeposito’s’ op lokaal niveau. Milieudeposito’s zijn lokale milieuheffingen gekoppeld aan individuele rentedragende bewaarrekeningen beheert door een lokale overheid. Bij voldoende positief saldo kunnen de geparkeerde milieudeposito’s worden teruggegeven aan de rekeninghouders om daarmee hun individuele milieukosten te dekken. Zo ontstaat er financiële ruimte voor het nemen van innovatiehobbels in een noodzakelijk transitieproces. Vooral bij diegene die een te grote footprint hebben en gedemotiveerd zijn door beprijzing.

Vrijstelling van milieubelasting

Het bovenstaande idee betreft zogenaamde “Lay away Tax”(HH).  Lay away Tax is een vrijstelling van milieubelasting mits daardoor de eigen footprint verminderd wordt. De betaalde belasting wordt weggelegd op een eigen rentedragende bewaarrekening en onder voorwaarden teruggegeven. Hopelijk zonder al te veel regelgeving en bureaucratie. Om een transitieproces te versnellen kan belastingontheffing via Lay away Tax worden ingezet.  Er zijn, grofweg, drie soorten van transitie. Men kan iets weglaten of iets toevoegen of men doet beiden. Daardoor zijn er dus ook drie soorten van Lay away Tax. Deze vorm van belastingontheffing kan op nationaal niveau, met relatief grote bedragen, of op lokaal niveau, met relatief kleine, bedragen.

Tekst: Hans Hidden

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up