Begroeiing op het dak vermindert het energieverbruik en verbetert het rendement van zonnepanelen. Maar groendaken bieden ook volop ruimte voor natuur, recreatie, voedsel- en energievoorziening en zelfs stedelijke waterberging. 

Groendaken, beter gezegd begroeide daken, en de verschillende varianten kunnen een bijdrage leveren aan de verduurzaming van huizen en leefomgeving. Groen maakt bebouwd gebied mooier en aantrekkelijker, trekt leven aan, verbetert de luchtkwaliteit en vermindert de kans op hittestress in de zomer. Begroeiing van het dak, meestal sedum of gras, koelt het huis ‘s zomers en helpt het ‘s winters warm te blijven. Het Amsterdamse bedrijf De Dakdokters heeft ruim 1.000 daken getransformeerd van zwart en ongebruikt naar groen en multifunctioneel. Ook onderhoudt het zo’n 200 daken. “We zijn in 2010 met 3 ondernemers uit verschillende branches gestart, waaronder iemand die dakterrassen aanlegde”, vertelt directeur Friso Klapwijk. “Zelf heb ik bij Arcadis gewerkt, waar ik me richtte op verduurzamingsvraagstukken. We hebben nu 10 mensen op de loonlijst en een groepje zelfstandigen dat regelmatig voor ons werkt.”

Hoger rendement zonnepanelen op groendaken

Groendaken bieden veel voordelen. Zo gaat dakbedekking langer mee, wanneer begroeiing het materiaal beschermt tegen weersinvloeden. Daarnaast leveren zonnepanelen een hoger rendement bij een koele ondergrond. Uit onderzoek blijkt dat dit al gauw zo’n 5 à 6% kan schelen. Voor de aanleg van zonnepanelen op groendaken werkt zijn bedrijf samen met specialisten. In het begin legde De Dakdokters vooral groendaken en daktuinen aan voor particulieren. Later kwam de zakelijke markt er bij. “De economische crisis gooide roet in het eten”, zegt Klapwijk. “Groendaken en duurzaamheid hadden even geen prioriteit. Inmiddels voeren gemeenten een samenhangender beleid ten aanzien van nieuwe vormen van groen in de stad. Daarnaast zijn er meer fiscale en subsidieregelingen voor de particuliere en zakelijke klant gekomen.

Partnes voor het hele proces

Hij hoeft de voordelen van een begroeiddak niet meer uit te leggen, zegt hij. “De Dakdokters zijn partner voor het hele proces: van advies en ontwerp tot aanleg en onderhoud. 90% van zijn werk bestaat uit design and construct-opdrachten.” Het bedrijf verzorgt dus zowel het ontwerp als de uitvoering en vaak ook het onderhoud. Ook constructieberekeningen en eventuele -verbeteringen horen daarbij. “Niet elk dak is zonder meer geschikt om te veranderen in een groendak”, benadrukt Klapwijk. “Daarnaast is hovenierswerk is een belangrijke bedrijfsactiviteit geworden, want een begroeid dak heeft wel onderhoud nodig.”

De mogelijkheden zijn enorm. Dankzij lichtgewicht systemen kan het Amsterdamse bedrijf complete daktuinen, -parken, en -terrassen aanleggen. Een aantal restaurants in Amsterdam laat verse groenten en kruiden telen op daken, om ze vers te serveren onder de naam roof food.

Waterberging voor afvoerproblemen

Overtollig hemelwater is een toenemend probleem in de stad. De verwachting luidt dat er in de toekomst steeds heviger regenbuien gaan vallen. Juist in het vaak sterk versteende stedelijk gebied zorgt dat voor problemen: grote hoeveelheden water stromen snel af en zorgen voor afvoerproblemen. Groendaken houden water langer vast, zodat het minder snel hoeft worden afgevoerd en leveren zo een bijdrage aan de oplossing van dit probleem. Afhankelijk van het type kunnen groendaken per m² 32 tot 150 liter regenwater langere tijd vasthouden.

“Aanvankelijk waren waterbeheerders erg sceptisch over de waterbergende effecten van groendaken”, stelt Klapwijk “In de vorm van het Polderdak hebben we hierop een antwoord ontwikkeld. Dat biedt nog meer waterbergingscapaciteit, dankzij een onderliggende extra wateropvang. Het is in feite een groendak, maar werkt nog met een extra systeem van kratten. Opgevangen water kan zo nodig worden hergebruikt, onder het motto ‘regenwater is een grondstof, geen afvalstroom’.”

Veel daken in de stad liggen nu nog te zinderen in de zon, zonder dat gebruik wordt gemaakt van alle mogelijkheden. “Een landschap van begroeide daken is een bereikbaar ideaal.”

Foto: Picasdre