Een veelgehoorde analogie met de bouw- en vastgoedsector is de automobielbranche. Hier worden componenten uitvoerig getest en er vindt geen oplevering plaats als de kwaliteit onvoldoende is. Om deze gedachtegang en werkwijze door te voeren in de bouw- en vastgoedsector hebben we meer nodig dan alleen intensieve samenwerkingsverbanden.

Wie oorlog voert tegen faalkosten, heeft wapens nodig. “De middelen zijn er wel om effectief iets tegen faalkosten te doen, maar de meeste beslissers in de keten zijn hiervan nog onvoldoende op de hoogte”, weet Theo d’Achard van Enschut van Gevelscan. Zijn organisatie geeft vastgoedeigenaren en bouwers inzicht in de kwaliteit van de gebouwschil, al in een vroeg stadium van de bouw.

Werkelijk gerealiseerde bouuwkwaliteit

Hij haalt hierbij een Chinese wijsgeer aan die lang geleden al aangaf dat voor een overwinning andere paden moeten worden bewandeld. “Onoverwinnelijkheid is gelegen in de verdediging. De mogelijkheid tot overwinning is gelegen in de
aanval, stelde Sun Tzu (544 BC – 468 BC). De conclusie die we hieruit trekken is dat we, als we sneller en goedkoper de
gevraagde bouwkwaliteit willen realiseren, ons niet moeten verdedigen met details, voorschriften en normen. In plaats daarvan moeten we kijken naar de werkelijk gerealiseerde bouwkwaliteit. Dat betekent ook andere wapens en innovatieve technieken inzetten om deze overwinning te behalen.”

Momenteel wordt na de oplevering thermografie en de luchtdichtheidstest, ofwel blowerdoor, toegepast om de kwaliteit van het gebouw aan te tonen. “Is deze onvoldoende, dan zijn we te laat en kan er alleen nog tegen zeer hoge kosten reparatie plaatsvinden”, weet Van Enschut.

Lucht- en kierdichting vaststellen

Gevelscan heeft al meerdere jaren ervaring in de uitvoering van bouwkundige thermografie en luchtdichtheidsmetingen en ontwikkelde de nieuwe technologie Ultragraphyx, samen met Microflown en Leakworx. Deze innovatie kan al in de cascofase worden toegepast, om beoogde lucht- en kierdichting vast te stellen. Luc Holtkamp, technisch manager van Leakworx, die deze apparatuur heeft mee-ontwikkeld: “Met een ultrasoon camerasysteem sporen we kieren op en brengen deze in beeld. Hierdoor krijgen de bouwers, maar ook de eigenaren en opdrachtgevers duidelijkheid over wat er schort aan het gebouw.”

Inzichten door voorselectie

Verschillende praktijkcases onderbouwen het nut van dergelijke scans en de informatie die dit geeft over de staat van een gebouw. De mogelijke energiebesparing en het gebruikerscomfort worden hierdoor zichtbaar en dat maakt de ingreep interessant voor onder andere woningcorporaties. “Zij laten bij renovatieprojecten door ons de proefwoning testen met deze nieuwe techniek. Zo weten alle partijen wat de kwaliteit is van de toegepaste ramen en deuren en of men zo verder kan renoveren”, vertelt Van Enschut.

De Ultragraphyx-technologie kreeg een versnelling door de samenwerking met Microflown, die de software heeft gebouwd voor de Leakcam ultrasooncamera. Jeroen Verbeek, sales manager bij Microflown Technologies in Arnhem: “We kwamen met Gevelscan in contact, toen Gevelscan op zoek was naar een partij die ultrasoon geluid zichtbaar kon maken. Ze konden onze software goed gebruiken om de luchtdichtheid van gebouwen concreter aan te tonen. Zelf hebben we ons gespecialiseerd op het hoorbare gedeelte van het geluidsspectrum.”

Geluidsdruk en deeltjessnelheid

Verbeek vertelt over deze methodiek in het hoorbare spectrum, waarmee Microflown wereldwijd veel klanten heeft gemaakt bij industriële toepassingen. “We zetten een nieuw type sensor in, dat de deeltjessnelheid van geluid kan meten. In geluid heb je twee grootheden: geluidsdruk en deeltjessnelheid. Het mooie van onze sensor is dat wij direct de andere grootheid in geluid kunnen meten. Eigenlijk was er nooit een sensor om dat te meten en aan te tonen. Door de samenwerking met Gevelscan en Leakworx met deze ultrasone bouwapplicatie, betreden we nu een nieuwe markt. Naast de kierdichtheid, die belangrijk is voor de private kwaliteitsborging, zien we ook op termijn andere applicaties en mogelijkheden in deze samenwerking.”

Met de technologie is het mogelijk, op basis van kleuren, om te zien of er veel of weinig ultrasoon geluid door bijvoorbeeld een wand, raam of deur komt. “Als er een plek is waar lucht of rook doorheen komt, dan kunnen we dat visualiseren”, aldus Verbeek.

Lees het volledige artikel 'Eigenlijk wapens tegen faalkosten en onvoldoende bouwkwaliteit' in het nieuwe Duurzaam Gebouwd Magazine #30, dat begin juni is verschenen.

Foto: Van links naar rechts: Jeroen Verbeek, Theo d'Achard van Enschut en Luc Holtkamp (Beeld: Robert Tjalondo)