Steeds meer mensen zien de noodzaak en de meerwaarde van duurzaam ondernemen. Een thema dat vooral kansen biedt in de bouw is het concept circulaire economie, waarbij grondstoffen – net als in de natuur – eindeloos worden hergebruikt. Bas van de Westerlo, bouwkundig adviseur bij het C2C ExpoLAB, legt uit waarom dit een topkans is voor zowel de opdrachtgevende als de ontwerpende bouwsector.

Wellicht het meest bekende voorbeeld van een circulair model is ‘Cradle to Cradle’. Van de Westerlo: “Cradle to Cradle is in feite een raamwerk voor hoogwaardige duurzame innovatie. In tegenstelling tot de conventionele ‘duurzame’ aanpak die zich richt op het minimaliseren van negatieve uitkomsten zoals luchtvervuiling en toxiciteit, richt Cradle to Cradle zich op het creëren en vergroten van positieve uitkomsten, zoals het produceren van zuurstof en het zuiveren van waterkringlopen. Op deze manier draagt economische groei juist actief bij aan het verbeteren van het milieu, en worden ook op sociaal vlak positieve ontwikkelingen gemaximaliseerd. Het komt allemaal neer op goed en doordacht ontwerp, wat zeker ook economische voordelen met zich meebrengt.”

Bas van de Westerlo is Cradle to Cradle gecertificeerd consultant bij het C2C ExpoLAB te Venlo en gespecialiseerd in de bebouwde omgeving.

Gat in de markt

“Ik ben ervan overtuigd dat duurzame innovatie in de bouwsector het grootste gat in de markt is van dit moment. Naarmate grondstoffen schaarser worden, is het logisch dat de grondstofprijzen in de toekomst alleen maar omhoog zullen gaan. Ook de energieprijzen zullen blijven toenemen. Innovatiemodellen zoals Cradle to Cradle bieden hier een regelrechte oplossing voor. Sterker nog, recent onderzoek door McKinsey en TNO heeft uitgewezen dat een circulaire aanpak het Nederlandse bedrijfsleven circa 7,3 miljard euro per jaar kan opleveren! Een geweldige kans, zowel voor nieuwe bouwprojecten als ontwikkelingen in de ontwerp- en realisatiefase” aldus van de Westerlo.

Opdrachtgevers zijn in een unieke positie om vraag te genereren voor bouwprojecten die niet alleen economisch verantwoord zijn, maar tegelijkertijd ook bijdragen aan hun MVO-doelstellingen. Van de Westerlo: “Wat we vaak tegenkomen is dat organisaties hoge ambities hebben op het gebied van duurzaamheid en MVO, maar niet direct inzien hoe deze ambities ook heel goed kunnen worden vertaald in bijvoorbeeld de bouw van een nieuw bedrijfspand. Het C2C ExpoLAB werkt dan met deze organisaties samen om specifieke mogelijkheden te identificeren, en deze vervolgens stapsgewijs te integreren in het aanbestedings- en ontwerpproces zodat deze gewenste kwaliteit kan worden gewaarborgd en gerealiseerd.”

Daarnaast biedt duurzame innovatie kansen voor opdrachtnemers als architecten, aannemers en ingenieurs. Van de Westerlo: “We zien dat de vraag naar projecten waarbij duurzaamheid een bepalende factor is, enorm toeneemt. Ook zien we dat steeds meer overheden thema’s zoals Cradle to Cradle specifiek opnemen in hun aanbestedingsdocumentatie.” Een voorbeeld hiervan is de gemeente Venlo, die in nauwe samenwerking met C2C ExpoLAB de Cradle to Cradle principes heeft opgenomen in onder andere het inkoopbeleid, de welstandsnota en de ruimtelijke structuurvisie.

Wereldwijd koploper
Onlangs uitgeroepen tot ‘wereldwijd koploper Cradle to Cradle’ heeft de gemeente Venlo duurzame innovatie hoog in het vaandel staan. Zo wordt bijvoorbeeld het nieuwe stadskantoor gebouwd volgens de principes van Cradle to Cradle en zijn de C2C principes opgenomen in onder andere het inkoopbeleid, de welstandsnota en de ruimtelijke structuurvisie. Van de Westerlo licht toe: “Vooral uniek aan de aanbestedingsprocedure was dat er in de eerste plaats niet werd gevraagd naar een ontwerp, maar naar de visie op de opdracht – en de voorgestelde mogelijkheden wat betreft Cradle to Cradle.” Het resultaat van deze aanpak is beslist niet gering: over de gebruiksduur van 40 jaar zal de gemeente Venlo naar verwachting een winst realiseren van circa 17 miljoen euro.

Sportcomplex Egerbos. Bron: 2.0 architecten

Een andere praktijkcase is het sportcomplex Egerbos. Hier werd in samenwerking met 2.0 architecten een innovatief concept voor de vernieuwbouw van het sportcomplex ontwikkeld. Met duurzaamheid en Cradle to Cradle nadrukkelijk gespecificeerd in de gemeentelijke aanbesteding werd de focus onder meer gelegd op het gebruik van schone energie, het gebruik van gezonde en veilige materialen en het inzetten van functioneel groen. Het architectenbureau wist zich succesvol te onderscheiden en het project is inmiddels in uitvoering. Omdat het project een uitstekend voorbeeld is van Cradle to Cradle in de praktijk, geniet het project van continue aandacht.

Foto bovenaan: Model groene gevel van het Cradle to Cradle geïnspireerde Stadskantoor Venlo