Begin februari bezocht ik het event ‘Workplace day’, met thema ‘Return on the Workplace’. Hier werden vragen behandeld als: ‘Welke invloed kan de werkomgeving hebben op de gezondheid van medewerkers?’ ‘Wat werkt wel goed en wat niet?’ Het lijkt wel of ze in een glazen bol hebben gekeken, want wie had kunnen voorspellen dat de antwoorden op deze vragen juist nu zo belangrijk zijn. De mens en gezondheid staan dit jaar meer dan ooit centraal in de (vastgoed)wereld. Vanuit mijn rol als System & Architect Designer op het gebied van slimme gebouwen bij Schneider Electric, deel ik graag mijn voorspellingen over de vastgoedwereld in 2020.

De mens centraal in commercieel vastgoed

De hele branche was gericht op bezettingsgraden en het meeste uit ruimtes halen door sensoren en software te implementeren om bewegingen in commerciële gebouwen te voorspellen, de ruimte beter te benutten en samenwerken aan te moedigen door open ruimteconcepten en creatieve omgevingen. Veel grote spelers in de branche begonnen hun gebouwen op de markt te brengen met voorzieningen voor welzijn en sociale activiteiten (zoals sportscholen en relaxruimtes) om de betrokkenheid van mensen te stimuleren. Gartner voorspelde zelfs dat de wereldmarkt voor sociale en samenwerkingssoftware op de werkplek zou groeien van 2,5 miljard euro in 2018 tot 4,4 miljard euro in 2023. Niemand van ons wist dat de focus op comfort, productiviteit en samenwerking om het maximale uit de medewerkers te halen, al snel zou worden vervangen door een fundamentelere focus: de gezondheid van onze mensen. De mens staat inderdaad meer dan ooit centraal.

Terwijl gezondheid en welzijn al een paar jaar op de voorgrond staan bij vastgoedplanning, lag de focus voornamelijk op medewerkersbetrokkenheid, ruimtebeheer en ergonomie. Deze aspecten blijven belangrijk, toch zien we dat we terugvallen op een aantal basisbehoeften, die eenvoudiger zijn: schone lucht, sanitaire voorzieningen en ruimte.

De terugkeer naar jouw kantoor

Wat zal er veranderen en wat zal hetzelfde blijven als we terugkeren naar onze commerciële gebouwen? Hier een paar van mijn persoonlijke voorspellingen:

1. Contactloos en digitaal: bedenk hoeveel dingen je aanraakt om elke ochtend naar jouw werkplek te gaan. Je opent de lobbydeur. Je drukt op de liftknop of houd je vast aan de trapleuning. Je zet een kop koffie of koopt deze en betaalt met contant geld. Deze dingen moeten veranderen. Werknemers willen één badge of app om het gebouw binnen te gaan, de liften te bedienen en zelfs koffie te halen en betalen. Digitale tools kunnen hierbij helpen om betere beslissingen te nemen op het gebied van luchtkwaliteit, werkplekmanagement en veiligheid. Guidehouse Insights ‘Leaderboard for Intelligent Building Software’ geeft meer informatie over de beschikbare digitale platforms en rangschikt deze. Zodat je weet, waarop je moet letten en wie je daarbij kan helpen. Met gepaste trots mogen wij overigens aangeven dat onze organisatie de koploperspositie pakt in dit klassement. 

2. Schone lucht: luchtbehandeling en beweging staan de komende maanden centraal. De RVO stelt dat gezondheidseffecten van slechte luchtkwaliteit binnenshuis 'snel na blootstelling of bijna onmiddellijk' kunnen worden gevoeld met symptomen als vermoeidheid, duizeligheid, jeukende of brandende ogen, neus en keel. Gezien de invloed die luchtkwaliteit heeft op de gezondheid, tolereren werknemers niet langer die ene vergaderruimte, die altijd benauwd en heet is, of ruimten waar de luchtstroom niet effectief of niet aanwezig is. Facilitaire teams hebben middelen nodig om gebieden in het gebouw te identificeren, waar de lucht stagneert en het CO₂-niveau te hoog is. Werknemers zoeken mogelijk werkplekken met genoeg ventilatie en eisen de mogelijkheid om met één druk op de knop een frisse luchtstroom te creëren. Connectiviteit en IoT maken dit mogelijk.

3. Sanitair: ondanks het feit dat er de afgelopen jaren bezuinigd is op schoonmaakdiensten om bedrijfskosten te besparen, worden schoonmaak en sanitatie een verkoopargument voor concurrerende commerciële gebouwen. Gebouwgebruikers zullen er zeker van willen zijn dat de werkplek waaraan ze 's ochtends door hun werkplek-app zijn toegewezen, 's nachts is gereinigd en ontsmet door de schoonmaakploeg. Bovendien zal het belangrijk zijn dat gemeenschappelijke ruimten zichtbare handdesinfectiestations en reinigingsdoekjes bevatten.

4. Ruimte: ook al is de bedrijfsvloer getransformeerd naar een open ruimte, mensen zullen nu een comfortabele afstand willen houden. Teams die zich hebben aangepast aan thuiswerken komen geleidelijk terug naar kantoor, maar er wordt voor gezorgd dat de overvolle ruimtes in gebouwen beperkt zijn tot een minimum. Dit vereist samenwerking tussen HR, management en facility om dagen aan te wijzen waarop bepaalde werknemers terugkeren naar kantoor. Ook samenwerking zal weer gestimuleerd moeten worden. Kunstmatige intelligentie (AI), sensoren en de daaruit voortvloeiende analyses zullen deze overgang vergemakkelijken. Ik kan me voorstellen dat de app van mijn gebouw mij de juiste informatie geeft die ik nodig heb, bijvoorbeeld welke werkplek beschikbaar is op twee meter afstand vanwaar mijn dichtstbijzijnde collega zich bevindt.

5. Gezondheidscontroles: traditioneel leken vragen over gezondheid en welzijn te persoonlijk en zelfs een schending van de privacy. Dit kan veranderen naarmate de samenleving de noodzaak van het terugdringen van pandemieën erkent. Ik denk dat we standaardprocedures zullen zien bij het binnenkomen van gebouwen, zoals het uitdelen van beschermingsmiddelen of het beantwoorden van een vragenlijst.

Naar mijn mening zal het hart van gebouwen voor commercieel vastgoed niet fundamenteel veranderen en zal de behoefte aan productieve en comfortabele ruimtes om in samen te werken alleen maar sterker worden. Meer dan ooit zal de gezondheid en het welzijn van mensen de focus zijn van het 'nieuwe normaal'.

Gelukkig kunnen op de nieuwe werkplek veel technologieën worden toegepast, die geschikt zijn om de productiviteit van werknemers te stimuleren en de ruimte te beheren. Apps gaan de werkplek aansturen en de huidige situatie zal ertoe leiden dat de technologie sneller geaccepteerd zal worden.

Tekst: Thijs Wichers, Schneider Electric