De maanden mei en juni zijn traditioneel de congresmaanden, waarbij de bouw elkaar treft en van elkaar hoopt te horen wat de toekomst te bieden heeft. De bijeenkomsten die mij in het bijzonder opvielen waren de Dag van de Projectontwikkeling en de afgelopen Provada. De crisis heeft er namelijk voor gezorgd dat die bijeenkomsten rustiger waren dan voorheen. Ook de sfeer en onderwerpen waren anders: opportunisme is voorbij en duurzaamheid 2.0 doet zijn intrede! Wat bedoel ik daar nu mee?

Ons geliefde thema duurzaamheid heeft de afgelopen jaren, versneld door de crisis in de bouw, een geweldige (r)evolutie meegemaakt. Van onderscheidend thema geïntroduceerd door de koplopers, is duurzaamheid, waaronder duurzaam ontwerpen en bouwen, een primaire voorwaarde geworden om überhaupt een project te starten en te kunnen realiseren.

Succesformule
Echt inhoudelijke deskundigheid (=inhoud) en een superieure samenwerking zijn in de markt en binnen de huidige maatschappelijke context noodzakelijk om projecten van de grond te krijgen, te kunnen ontwerpen, gegund te krijgen, verhuurd te krijgen, te realiseren of te exploiteren. De succesformule om in deze tijd projecten te realiseren is gebaseerd op inhoudelijke kennis en weten waar je het over hebt (kennis en kunde). Snel voordeel halen en zonder principes zeggen dat je het voor elkaar krijgt, oftewel opportunisme, is niet genoeg.

Methodieken zoals BREEAM zorgen ervoor dat de thema’s die met duurzaamheid te maken hebben ook bewezen en gegarandeerd moeten worden. Bijvoorbeeld het thema energie-efficiëntie gaat niet alleen meer om het rekentechnisch voorleggen van een lage EPG, maar moet verankerd worden tijdens de realisatie, oplevering én tijdens het gebruik, in de vorm van  meet- en monitoring methodieken die aantonen dat de beloofde energie-efficiëntie ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Hetzelfde doet zich voor wat betreft het thema materialen. Er moet bewezen worden waar het materiaal vandaan komt en dat de grondstofketen gesloten is. Zeggen of beloven is niet meer goed genoeg.

Deze verschuiving: van belofte naar bewijs, van vorm naar inhoud, van opportunisme naar specialisme noem ik Duurzaamheid 2.0.

Duurzaamheid 2.0 gaat dan niet alleen om de borging van de duurzaamheidsbeloften tijdens het proces en bij de realisatie van het project maar ook om het leren uit de ervaringen van gebruikers en het leren uit de prestaties van de gerealiseerde projecten. Dan gaat het niet alleen over nieuwbouwprojecten maar ook over de renovatie en herbestemmingprojecten die onder het mom van ‘verduurzaming’ aangepakt worden.

We beloven en denken dat de gebruikers meer tevreden zijn, het ziekteverzuim lager is, de restwaarde hoger is en de exploitatielasten substantieel lager zijn. Maar we weten het nog niet zeker. Evaluaties en de analyse van verbruiksdata moeten onderdeel worden van onze verantwoordelijkheid als ontwikkelaar, ontwerper, adviseur, bouwer en verhuurder. Ook wij moeten circulair denken en handelen en verantwoordelijk zijn voor de eindprestatie: duurzaamheid 2.0.

Tekst: Paul van Bergen, directeur DGMR