“Als we nieuwe gebouwen maken of herontwikkelen, mag er geen twijfel meer bestaan over het al dan niet toepassen van duurzaam hout. Het móet.” Dat vinden negentien organisaties die zijn aangesloten bij het Bouw & Hout Convenant en zij committeren zich stellig aan deze opgave. Maar kiest de vraagkant van de markt ook massaal voor hout uit duurzaam beheerde bossen?

“Het blijft een ondergeschoven kindje bij de aanbesteding”, reageren deelnemers aan een rondetafelgesprek. Een van de grootste struikelblokken is dat de neuzen niet altijd dezelfde kant op staan in het proces. “Vanuit de bouw is het voor ons een taak om opdrachtgevers goed te informeren over de mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid en duurzaam hout”, vindt Thomas Heye, CSR coördinator bouw- en vastgoedontwikkeling (BVGO) voor VolkerWessels. “Verzaken ze daarna nog in een keuze, dan ligt de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgevende kant.”

Afwijken?

Toch wordt er volgens Robert Koolen, Heijmans, niet afgeweken van gebruik van duurzaam hout bij een uitblijvende keuze. “Wij wijken in zo’n geval niet af, maar het kan fout gaan binnen een investeringscombinatie. Wie is penvoerder en wie gaat er over kwaliteitscriteria?”

Douwe van den Wall Bake, manager duurzame ontwikkeling bij TBI, denkt dat vooral aan de voorkant van het proces over duurzaam hout wordt nagedacht en dat het gedachtengoed vervolgens ondergesneeuwd raakt in de projecthectiek. “Opdrachtgevers verwachten dat alles netjes geregeld is, maar zien daar nauwelijks op toe.” Een fors verschil met de praktijk, want volgens Van Nunen is er nog steeds illegaal hout op de markt. Ariane van Marwijk, directeur Van Marwijk Advies en gespreksleider, concludeert terecht dat gebruik van FSC-hout in de bouw nog geen gemeengoed is. “Wat willen bouwpartijen in het proces veranderen?”, wil ze weten.

Frans van Nunen, managing director Dekker Hout: “We zien nadrukkelijk – ook als je naar het Bouw & Hout Convenant kijkt – dat transparantie en het leggen van verbindingen steeds belangrijkere facetten worden. Worden we voldoende betrokken bij het project in een vroeg stadium? Ik denk het niet. Wij schrikken nog steeds als we in een late fase bestekken en tekeningen voor ons krijgen.” Van Nunen pleit daarom voor een bestekverandering. “Van eisen naar toepassingen.”

Aan het woord: Thomas Heye, CSR coördinator bouw- en vastgoedontwikkeling voor VolkerWessels

Lastig, maar essentieel

Roel Nozeman, Manager FSC Netwerk, FSC Nederland: “Zorg als opdrachtgever dat je weet wat je moet controleren en doe dit vervolgens ook. Als er weinig controle is, haalt dat klaarblijkelijk motivatie weg bij sommige partijen.” Koolen vindt de uitoefening van controle lastig maar wel essentieel. “Ik moet vertrouwen op mensen die een bewuste keuze hebben gemaakt voor duurzaam hout en daar moet een controle op volgen.” Belangrijker nog  is dat partijen het moeten willen. “Verduurzaming moet door de hele keten en door je hele organisatie verweven zitten. Het kan zowel fout gaan op directieniveau, maar ook lager in de organisatie, bijvoorbeeld bij projectmanagers die zich niet committeren aan de keuze van de beleidsmakers.”

Ook op het gebied van gemeentelijk- en overheidsbeleid zijn er grote stappen te zetten.  William van Niekerk, directeur corporate social responsibility, Koninklijke BAM Groep, weet dat er gemeenten en andere overheidsorganen zijn die duidelijk aangeven dat ze FSC-hout willen. “Ik kan me voorstellen dat een gemeente vanuit intrinsieke motivatie en overtuiging volledig inzet op duurzaam hout. Het is niet noodzakelijk om te wachten totdat de Europese Unie deze beslissing neemt.”

Utopie

Bij overheidsorganen is er een duidelijk gebrek aan informatie en transparantie. Een bouwklimaat waarin voor 100 procent duurzaam wordt ingekocht lijkt nog een utopie, meent Van Marwijk. Van Nunen onderstreept dit: “Als ik in gesprek ben met gemeenten, dan komt het nog te vaak voor dat ze in het ongewisse tasten over duurzaam hout en over het controleproces.” Branding is daarom een belangrijke manier om FSC-hout beter onder de aandacht te krijgen, vindt Van Nijkerk. Hij voegt toe dat het van groot belang is om met de hele sector integraal te sturen op duurzaam inkopen.

Wanneer gemeenten en andere opdrachtgevers inzetten op duurzame projecten, dan zijn de resultaten indrukwekkend. “We moeten dat laten zien”, vindt Van Marwijk en paradepaardjes van de deelnemers passeren in rap tempo de revue. Koolen tipt de Heijmans One, een verplaatsbare eenpersoonswoning. “Het zijn houten modules, eenvoudig te transporteren. Het blijkt aan te slaan bij onder andere starters. De buitenkant is van FSC-hout, de binnenkant van PEFC. De woning wordt gedeeltelijk prefab aangeleverd en gedeeltelijk in elkaar gezet.”

Lees in het volledige rondetafelgesprek, gepubliceerd in Duurzaam Gebouwd Magazine #29,  hoe de verschillende partijen aan tafel daad bij woord voegen en succesprojecten met duurzaam hout belichten.