Energy Service Companies (ESCo's) zijn bedrijven die de aanleg en het onderhoud en beheer van de (klimaat-)installaties van gebouwen overnemen. Zij leveren een gegarandeerde energiebesparing, en bieden de mogelijkheid van de financiering ervan. Met een ESCo kan een prestatieovereenkomst (prestatieafspraken over energiebesparing) worden afgesloten.

Uitwerking hiervan kan in verschillende DBFMO-varianten. Een interne ESCo is een variant waar verschillende DBFMO-onderdelen deels worden uitbesteed en deels worden inbesteed.

DBFMO als hulpmiddel
Bij het afsluiten van een contract met een ESCo, maak je keuzes over het wel of niet uitbesteden van diensten. Deze afwegingen zijn strategische keuzes. DBFMO (voluit Design - Build - Finance - Maintain and Operate) kan bij deze keuzes een goed hulpmiddel zijn. Scherper gesteld: voor ieder stadium van een verduurzamingproject helpt (dwingt?) DBMFO om een bewuste keuze te maken over wie het uitvoeringrisico gaat dragen: houd ik het bij mijzelf of leg ik het bij de markt? Het gaat erom de risico’s bij díe partij te leggen die er het meeste invloed op kan uitoefenen.

Kiezen bij elke letter
Voor iedere letter van DBFMO moet je kiezen wat het beste bij je past. Ter verduidelijking een voorbeeld aan de hand van de ‘M’ van DBFMO: bij de afweging uitbesteden of inbesteden van het onderhoud van mijn gebouwen en installaties zijn belangrijk criteria: heb ik voldoende kennis in eigen huis, en zijn er binnen mijn organisatie voldoende checks and balances die er zorg voor dragen dat de prijs-kwaliteitverhouding van de dienstverlening van de eigen beheerorganisatie voldoende is. Voldoende wil zeggen dat de dienstverlening gegarandeerd tenminste vergelijkbaar of hoger scoort dan externe partijen.

Wie draagt financieringsrisico?
Een tweede voorbeeld aan de hand van de ‘F’. Hierbij is de fictieve opdrachtgever een overheidpartij. Overheden zijn in de positie geld aan te trekken tegen lage tarieven en dito transactiekosten. Dat maakt het als overheidspartij aantrekkelijk zelf zorg te dragen voor de projectfinanciering. Keerzijde van de medaille is dat een overheidspartij die zelf financiert de tucht van de markt ontbeert. De overheidspartij is zelf verantwoordelijk voor de financiële doorlichting van een project en moet gedurende de uitvoering van het project ook de financiële resultaten monitoren. Banken zijn in de regel beter toegerust om dergelijke taken te vervullen. Daarom is er destijds bij de aanbesteding van de PPS-renovatie van het Ministerie van Financiën er bewust voor gekozen om de financiering van het hele project bij de markt te leggen. Een ander argument om financiering door de markt te laten verzorgen is dat overheidspartijen geen gebruik kunnen maken van fiscale subsidieregelingen zoals de EIA en de MIA. Als de uitvoerende partij ook zelf de financiering regelt (‘derde partijfinanciering’) dan komt een dergelijk project mogelijk wel in aanmerking voor deze fiscale regelingen.

Nederlands ESCo-platform in oprichting
Het is goed te beseffen dat de meest ideale vorm voor alle vijf onderdelen van DBFMO afhankelijk is van de structuur en de (financiële) situatie van een vastgoedorganisatie. Om de bewustwording rondom het vraagstuk uitbesteden of inbesteden te vergroten wil PPS Netwerk Nederland nu een Nederlands ESCo-platform oprichten, samen met Agentschap NL. Het platform gaat zich richten op het vergroten van de bekendheid van ESCo-dienstverlening bij gebouweigenaren, eindgebruikers en financiers, ondermeer door het aanbieden van een website, seminars, workshops, en een databank met best practises en praktijkinformatie van ESCo-dienstverlening in binnen- en buitenland. Naar verwachting gaat het platform dit voorjaar van start.

DBFMO is inmiddels een gevleugelde afkorting geworden in de wereld van duurzaam bouwen en beheren. Deze vijf letters kunnen u helpen bewuster – lees kostenbewuster – om te gaan met uw gebouwen en installaties. Afhankelijk van de toekomstige positionering van uw eigen vastgoedorganisatie kan een verkennend onderzoek interessante perspectieven opleveren.

Auteurs: Albert Hulshoff en Hans Cox