“Wij zien een duidelijke 2-deling in de wereld: het Westen stapt over op de circulaire economie, terwijl de rest van de wereld kampt met grondstoffenschaarste.”

Dit vertelde Netics-directeur Eldert Besseling (zie foto bovenaan) tijdens de bijeenkomst ‘Natuurlijk kapitaal & circulaire economie’ bij Rijkswaterstaat in Utrecht. Dit seminar was een van de vele evenementen tijdens de ‘Week van de Circulaire Economie’, die vorige week plaats vond.

Fabrieken voor bouwen met bagger

Zijn bedrijf gebruikt baggerspecie om constructies te bouwen. “Wij noemen dit ‘bouwen met bagger’. Hierbij beschouwen wij Nederland als onze proeftuin. Ons uiteindelijke doel is om in de wereld diverse baggerfabrieken te organiseren.”

Volgens hem is de behoefte groot. “Ruim 60% van de wereldbevolking leeft in delta’s, denk maar eens aan een wereldstad als Jakarta. Wij zien daar enorme kansen: door de overvloed aan baggerspecie te koppelen aan het vergroten van de waterveiligheid door waterkeringen te bouwen met bagger als grondstof. In sommige landen zien ze niet dat de oplossing aan hun voeten ligt; wij helpen ze hierbij.” Inmiddels heeft Netics gezorgd in Bunnik gezorgd voor dijkversterking en golfbrekers. Ook maakt dit bedrijf dijkconstructies.

Voordelen voor milieu van bagger

Besseling ziet veel voordelen van bagger als grondstof. “Het bestaat uit klei: dat kun je afbreken en weer opnieuw gebruiken. Daarnaast zorgt bagger voor een besparing van transportkosten: we kunnen de grondstof winnen op dezelfde plek als dat we dit toepassen.” Hij had echter geen berekening gemaakt van de CO₂-besparing ten opzichte van beton.

Die CO₂-berekening had Bas Mentink van adviesbureau Royal HaskoningsDHV wel gemaakt, voor het rapport 'Bijdrage van ecosysteemdiensten aan de circulaire economie'. “Per saldo is er geen besparing, wellicht vindt er extra CO₂-uitstoot plaats vanwege thermische reiniging. ‘Baggerspecie als bouwstof’ als ecosysteemdienst zorgt wel voor een besparing van primair grondstofgebruik van 3%.”

Ecosysteemdiensten dragen bij aan circulaire economie

Ook andere diensten van een ecosysteem kunnen in zijn ogen een alternatief bieden voor de inzet van primaire grondstoffen. “Het levert duurzaam geproduceerde hernieuwbare grondstoffen op vanuit natuurlijk kapitaal. Daarnaast kan het via een natuurlijke oplossing het gebruik van primaire grondstoffen verminderen.”

Naast baggerspecie als bouwstof beschouwde Mentink onder meer ‘biomassa voor de chemie’ en ‘extra hout voor de bouw en grond-, weg- en waterbouw’ als relevante ecosysteemdiensten. “De top-6 relevante diensten kan gezamenlijk potentieel 13,5 megaton van het primair grondstofgebruik besparen. Dit komt neer op 5 megaton aan CO₂-besparing, zo’n 3% van het totaal.”

CO₂-besparing door extra hout

Zo bestaat het plan vanuit Rijkswaterstaat om 100.000 hectare bos langs Nederlandse snelwegen te planten. “Hierdoor neemt de grootte van het totale bosgebied in Nederland toe met 50%. Door ook de oogst met 50% te intensiveren, volgt een CO₂-reductie van 1,5 megaton per jaar. Dit hout kan bijdragen aan de bouw van zo’n 35.000 nieuwbouwwoningen. Daarnaast zorgt het voor een besparing van 2 megaton aan primaire grondstoffen, die anders voor bakstenen en beton zouden worden gebruikt.”

Mentink pleitte voor de stimulans van Rijkswaterstaat voor de toepassing van hout. “Zo kan ze via haar Business Unit Natuurlijk Kapitaal zorgen voor extra houtproductie. Daarbij dient ze wel ervoor te zorgen dat ze snoeihout eerst inzet als product, daarna pas al energiebron.”