Totale automatisering van het klimaat op de individuele werkplek. Gevolg? Forse besparingen op het energieverbruik en -kosten. In het kort het idee achter Total Room Automation (TRA) van Siemens Building Technologies.

Het nieuwe kantoor van Siemens in Hengelo is het eerste gebouw dat volledig is ingericht volgens het TRA-concept en waar zo doende tot 30 procent op de energiekosten kan worden bespaard.

“Met de introductie van het Total Room Automation-concept onderkent Siemens de kracht van geïntegreerde klimaatregelsystemen“, aldus Lambert Rigter, productmanager bij Siemens Building Technologies. “Traditioneel worden in een gebouw de werktuigbouwkundige voorzieningen als de klimaatinstallatie en de elektrotechnische voorzieningen als de verlichting en de zonwering door verschillende partijen ingevuld. In het TRA-concept combineer je die twee werelden, waardoor je energiebesparingen mogelijk maakt.”

Daarbij kijkt Siemens niet uitsluitend naar de eigen productportfolio. Rigter: “Uiteraard heeft Siemens een breed aanbod op het gebied van klimaat en verlichting, met onder andere ons gebouwbeheersysteem Desigo en de verlichtingsproducten van Osram. Maar zonwering valt dan weer niet onder onze expertise. Toch is dat geen probleem, want door te werken met gestandaardiseerde communicatieprotocollen als KNX en BACnet kunnen producten van verschillende partijen ‘met elkaar praten’ en dus worden ondergebracht in een TRA-concept.”

Verduurzaming hoog in het vaandel

De ideale gelegenheid om de TRA-theorie uitgebreid aan de praktijk te toetsen deed zich voor in een van de door Siemens gehuurde gebouwen, het gloednieuwe kantoor van Siemens in Hengelo, dat gebruikt gaat worden door de sector Energy, Oil & Gas. Het pand is ontwikkeld in opdracht van en wordt gehuurd door Siemens Real Estate, dat het vastgoed van Siemens beheert. Volgens vastgoedmanager Jan Bessels van Siemens Real Estate heeft Siemens verduurzaming hoog in het vaandel staan. Daarom stond vanaf het begin vast dat er in Hengelo een zo groen mogelijk, flexibel in te richten gebouw moest komen. “Tegelijkertijd is de terugverdientijd van de investering uiteraard ook zeer belangrijk. Het gaat om de combinatie van duurzaamheid, flexibiliteit en kosten. Vandaar dat we voor TRA gekozen hebben,” zegt Bessels.

Klimaatbeheersing op werkplek geautomatiseerd

“Eén van de wensen van Siemens Real Estate was dat de klimaatregeling te allen tijde kan worden aangepast aan een veranderde indeling, zonder aanpassingen aan de installaties zelf”, aldus vastgoedmanager Paula Batist van Siemens Real Estate. “Daartoe is de klimaatbeheersing op de werkplek compleet geautomatiseerd.” Circa 400 bewegingsmelders registreren de aan- of afwezigheid van mensen en passen de verlichting en het klimaat daar op aan. De intensiteit van de verlichting wordt bovendien mede bepaald door het daglicht en is geïntegreerd met de zonwering. Met andere woorden: hoe meer natuurlijk licht er beschikbaar is, hoe minder kunstlicht er wordt gebruikt. Batist: “We hebben gekozen voor traditionele verlichting met bewegingsmodules en niet voor LED. LED vergt een hoge investering en voldoet nog niet aan de hoge eisen die wij stellen aan onder meer lichtintensiteit en dimbaarheid.”

Zelfregulerend

Het systeem heeft een wat je zou kunnen noemen ‘zelfregulerende’ component. De gebruiker kan uiteraard zelf de verwarming, verlichting en zonwering bedienen. Om hem bewust te maken van zijn energiegedrag is het regelpaneel van Desigo uitgerust met een Green Leaf-icoon. Is het ‘blaadje’ groen, dan functioneren de klimaat- en verlichtingsapparatuur optimaal, volgens de ingestelde parameters. Kleurt het rood, dan weet de gebruiker dat er iets aan de hand is, bijvoorbeeld dat hij een raam open heeft staan terwijl de verwarming aanstaat.

30 procent energiebesparing

Rigter: „Siemens Energy kan in het Hengelose pand dankzij TRA jaarlijks tot 30 procent besparen op de energiekosten, terwijl het optimale comfort ertoe kan bijdragen dat de productiviteit van de medewerkers met 5 tot 10 procent toeneemt“.

Het klimaat is regelbaar tot op het niveau van de kleinste kantoorunit, met een stramien van 3,60 meter. “Op deze schaal is TRA nog nooit toegepast,” zegt Batist. “Het is het eerste grote project waarbij Siemens Het Nieuwe Werken – dat bij ons Siemens Office heet – volledig toepast. Daarbij laten we de klassieke kantoorindeling los en creëren verschillende soorten ruimtes, zoals flexplekken en stiltezones. Die vragen om verschillende klimaatregelingen“. Siemens Energy is bezig aan een grote groeispurt. Als het kantoor als gevolg van organisatorische veranderingen anders moet worden ingericht, kan de klimaatbeheersing hierop softwarematig worden aangepast. “Die flexibiliteit is, naast vergroening en kostenbesparing, de grote kracht van TRA.”