Op een zomerdag in 2025 geeft mijn smartwatch een melding: het gaat morgen lokaal hard regenen. Mijn horloge vraagt of het mijn dak vandaag leeg mag laten lopen op het riool. Zo kan mijn dak morgen als buffer dienen en het riool ontzien op het piekmoment.

Het waterschap biedt hiervoor een fikse korting op de rioolheffing. Ik accepteer mits er 2 cm water achterblijft. Komende week wordt het warm en het zou zonde zijn als mijn dak hierdoor droog komt te liggen. Dit zou mijn daktuin niet ten goede komen. Een levende daktuin met voldoende vocht in het substraat zorgt voor koeling via verdamping. Niet alleen is mijn zolderverdieping hierdoor significant koeler, ook mijn zonnepanelen werken veel efficiënter. Ik bedenk me hoe gek het is dat het zo lang heeft geduurd voordat we zijn gaan inzien hoeveel waarde ons dak kan genereren. Dat we daar 10 jaar geleden nog subsidie voor nodig hadden!

Vandaag de dak kunnen de lasten van onderhoud echter aardig oplopen. Het dak werd te vaak gezien als kostenpost. Nu blijkt deze bestempeling onterecht. Het dak biedt veel meer mogelijkheden dan enkel het hebben van een droog onderkomen. Het dakterras is het meest sprekende voorbeeld. Het vergroot het gebruiksoppervlak van het vastgoed en daarmee de waarde. Een ander voorbeeld is natuurlijk het oogsten van zonne-energie. Het financiële voordeel is maandelijks terug te zien op de energierekening.

Groen - blauw - geel - rood

Deze voorbeelden zijn echter monofuncties. In tegenstelling tot monofunctionele daken bieden multifunctionele daken tal van extra voordelen. De kracht van multifunctionele daken zit in de som der delen en in hun onderlinge versterking. De functie(combinatie) wordt vaak in kleuren aangeduid. Gele daken hebben een positief effect op de energierekening, blauwe daken houden water vast, groene daken zijn begroeid en rode daken hebben een maatschappelijke functie. Van belang is om in elke situatie opnieuw te zoeken naar de meest optimale combinatie van functies op dat specifieke dak.

Zo heeft een groen-blauw dak een verkoelend effect waardoor zonnepanelen of airconditioning efficiënter worden. En het tijdelijk bufferen van regenwater om bij hevige piekbuien het riool deels te ontzien heeft weer een positief effect op het groen. Dat water biedt mogelijkheden voor intensiever groen met voedselproductie, wat weer een positief effect heeft op de belevingswaarde. Dit heeft in potentie voordelen voor het waterschap (lagere kosten voor waterzuivering), bewoners (geen schade aan woning) en verzekeraars (minder claims op waterschade). Door functies te stapelen of te combineren verandert het dak van kostenpost in batenpost.

Waar koop ik zo'n dak?

Bovengenoemde voorbeelden zijn geen toekomstmuziek, het zijn bewezen concepten. Deze innovatieve functiecombinaties komen echter niet vanzelf op uw dak. Het vraagt dat zowel de investeerder als de markt out-of-the-box durven te denken. De investeerder zal meer moeten kijken naar waarde in bredere zin, misschien wel waarde die niet (direct) in euro’s is uit te drukken. De markt zal meer crossdisciplinair moeten samen werken om tot de gewenste innovatie functiecombinaties van morgen te komen. 2025 is dichterbij dan we denken!

Auteur Jasper Passtoors werkt als adviseur duurzaamheid voor het ingenieursbureau van de gemeente Amsterdam en is auteur van de kennispaper 'Waar koop ik een duurzaam multifunctioneel dak'.