De Zakenvrouw van het Jaar 2018 staat voor een cultuur die gericht is op samenwerken met oog voor diversiteit en duurzaamheid. “Wij denken per definitie na over de effecten voor volgende generaties.”

Waarin zit het geheim van een familiebedrijf dat de winnaar voortbrengt van de Prix Veuve Clicquot, behorend bij de titel Zakenvrouw van het Jaar? We vragen het aan Aukje Kuypers, die de eervolle prijs won omdat zij ‘wezenlijk bijdraagt aan een positieve waardering van het vrouwelijk ondernemerschap in Nederland’.

Voor het antwoord grijpt Kuypers terug naar de oprichter van het familiebedrijf, Piet Kuijpers. De werktuigbouwkundige zag na de Eerste Wereldoorlog kansen in de elektrotechniek en liet zich omscholen, omdat hij zo kon werken aan de vele opdrachten waar een vergunning voor nodig was.

“Dat had hij snel door en dat kenmerkt wel onze genen”, aldus Kuypers. “Zo hebben we ook al heel lang goed door dat je oplossingen moet hebben, waar een klant behoefte aan heeft. Zorg daarna dat je meegroeit met de behoefte van die vraag. Luister verder goed naar wat er in de markt gebeurt en pas daar je organisatie, kennis en manier van werken op aan.”

Integer

“Onze bedrijfscultuur gaat vooral over hoe mensen met elkaar omgaan”, vervolgt Kuypers. “We hebben graag dat onze mensen integer zijn, goed kunnen samenwerken, het vak leuk vinden en ervoor staan. Dat zij het beste voor ogen hebben voor de klant en het bedrijf.
Zo werken wij dagelijks, maar daar zit nog een laag onder. We doen de dingen omdat we onderdeel zijn van de maatschappij en vinden het daarbij belangrijk dat onze producten duurzaam en circulair worden ingezet. Ook na enkele generaties moeten die er nog toe doen. Dat zit echt in ons DNA, want we zijn natuurlijk een familiebedrijf en dan denk je per definitie na over de effecten voor volgende generaties.”

Vertrouwen

Een goede, gezonde omgang met andere partijen sluit naadloos aan bij die bedrijfsfilosofie. Kuypers: “Dertig, veertig jaar geleden gebeurde veel werk op basis van vertrouwen. Men kende elkaar en men gunde elkaar wat. Dat kon ook makkelijk, omdat de werken toen minder complex waren.”

Door de jaren heen is het werk volgens Kuypers opgesplitst en ook nogal gejuridificeerd. Twintig jaar geleden zag Kuijpers in dat het bedrijf niet kon blijven bestaan van het conventionele bestekwerk, waarbij anderen tot in detail bepalen hoe Kuijpers de dingen moest doen. Kuypers: “De klant krijgt dan echter niet precies wat hij had verwacht. Dat kan niet. De verwachting is altijd groter dan je in detail kunt opschrijven.”

Vandaar haar pleidooi voor een andere manier van samenwerken. “Als je aan de verwachtingen van een opdrachtgever wilt voldoen, moet je heel veel eerder met elkaar in gesprek gaan. Niet op basis van documenten, maar echt op basis van de vraag van die klant. Je merkt echter dat velen onwennig zijn over dat type uitvraag. Het bouwteammodel is daarvoor een vorm die prima kan werken, omdat je in de eerste fase samen je ontwerp maakt. Dan vraag je commitment van alle partijen, ook wat betreft de risico’s.”

Binnen tijd en budget

“Wij hebben goede ervaringen binnen een consortium in de gemeente Eindhoven, waarbij de uitvraag ook anders werd neergezet. Het ging niet zomaar om een gebouw, maar echt om een ontwikkelvraagstuk van meerdere panden in de stad. De kracht van de markt werd zo samengebracht om alle kennis in een consortium onder te brengen. Bovendien zit de gemeente als opdrachtgever aan tafel tijdens het realiseren van die opdracht. Dus ook zij nemen verantwoordelijkheid voor het feit dat zaken binnen de tijd en budget gaan.”

Er zijn, volgens Kuypers, meer manieren om binnen de huidige kaders aanbestedingen anders in te richten. Het vraagt alleen andere manieren van denken en samenwerken. “Om anders te beginnen, moet je het ook anders wíllen doen. Er zijn allerlei mengvormen van contracten bekend en ik denk dat een alliantie het ideale model is. Ga in ieder geval echt met elkaar die bouw maken. Zonder opdrachten in percelen te knippen met allerlei demarcaties als gevolg, zodat er zaken tussen wal en schip kunnen vallen.”

Hetzelfde belang

“Zorg ervoor dat je samen een helder doel voor ogen hebt en dat je daar open en transparant in kunt zijn. De grootste uitdaging is misschien wel dat je niet alleen hetzelfde doel, maar ook hetzelfde belang hebt. Als je een onuitgesproken ander belang hebt, wordt samenwerken heel ingewikkeld.”

Ongetwijfeld stuiten contractpartijen daarbij op ongewenste risico’s, die natuurlijk ook kansen bieden.
Het antwoord van Aukje Kuypers lees je in het complete interview in het gratis digitale magazine van Duurzaam Gebouwd.

Foto bovenaan: Innovatieve, energie-opwekkende, designgevel van Studio Solarix op het kantoor van Kuijpers te Helmond.

Tekst: Ysbrand Visser