Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op duurzaamheidsvlak? We interviewen Bram Adema van CFP Green Buildings, die de urgentie voor verduurzaming laat zien voor onze sector en versnellingskansen in beeld brengt.

Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op het gebied van duurzaamheid?

Het kanteljaar wordt mogelijk gemaakt door drie belangrijke factoren: ten eerste is er nu veel innovatieve technologie beschikbaar, waardoor wat voorheen niet op grote schaal mogelijk was, nu wel werkelijkheid wordt. Ten tweede is de urgentie en noodzaak om deze innovatieve technologie toe te passen nog nooit zo groot geweest. Ten derde worden overheden en banken gedwongen om deze innovaties en urgenties serieus te nemen. Hierdoor kantelen we volgend jaar, gedreven door innovatie, noodzaak en betrokkenheid van overheden en banken.

Als we inzoomen op innovatie: wat verwacht jij dat er gaat gebeuren?

Veel van de technologieën die gebouwen en woningen duurzaam maken, bestaan al zo'n vijftig jaar. De echte innovatie zit hem nu in de betaalbaarheid van deze technologieën en de grootschalige toepassing. Een opvallend voorbeeld is de sterke groei van zonnepanelen. Vijf jaar geleden verwachtten we de explosieve installatiegroei hiervan niet. Voor windturbines: hetzelfde verhaal. Ze zijn niet zonder discussie, maar als we kijken wat er nu op de Noordzee wordt geplaatst, dan lijkt het een aantrekkelijk alternatief ten opzichte van kolencentrales.

Batterijen volgen een trend vergelijkbaar met de wet van Moore voor chips, met jaarlijkse verdubbeling van capaciteit en verkleining in omvang. Een combinatie van zonnepanelen, windturbines en batterijen maakt duurzame energie op grote schaal beschikbaar. Waterstof en kernenergie beschouw ik als mogelijke toekomstscenario’s, mits er meer innovatie komt. Voor zonnepanelen, batterijen en windturbines is dat niet nodig: dit is tried and tested.

Hoe zie je die innovatie in je persoonlijke omgeving terug?

Ik heb een mooi voorbeeld dat goed weergeeft waar we nu staan met duurzaamheid in Nederland en hoe het snel kan veranderen. Tien jaar geleden woonde ik in een huis uit 1959, zo lek als een mandje. Ik wist dat ik er niet lang meer bleef, omdat Apeldoorn niet centraal genoeg lag. Ook is er weinig water en ik houd van zeilen. Dus ik wilde geen 100.000 euro uitgeven om het huis te verduurzamen. Overigens was dat ‘slechts’ genoeg voor maar net een groen label.

Ik ben toen verhuisd en ik woon nu in een energiepositief huis in Almere. Mijn elektrische auto laad ik zonder meerkosten. Mijn oude huis is door de nieuwe bewoners inmiddels ook verduurzaamd. Wat voor mij tien jaar geleden onhaalbaar was, is nu de werkelijkheid.

Je hebt het ook over de urgentie en noodzaak van verduurzaming. Kun je daar wat dieper op inzoomen?

Ja, dat is misschien wel de belangrijkste van de drie. Hoge energieprijzen, voortkomend uit schaarse grondstoffen en energiebronnen, worden aangedreven door een groeiende wereldbevolking en toenemende welvaart. Om investeringen toekomstbestendig te maken, moeten ze duurzaam zijn, zowel letterlijk als figuurlijk. Dit betekent dat verduurzaming een voortdurend proces moet zijn, geïntegreerd in regulier onderhoud en energieverbruik. We voelen de urgentie door de stijgende energieprijzen, waardoor mensen zich bewust worden van de noodzaak van duurzaamheid.

Als we kijken naar de derde pijler, de financiële belangen die ook een grote rol spelen. Kun je daar meer over vertellen?

Overheden nemen de verduurzaming heel serieus, want het zijn de overheden die straks geconfronteerd worden met grote overstromingen, met de klimaatrisico's en met gebouwen die niet meer toekomstproof zijn. Overheden wereldwijd stellen CO₂-doelen en dwingen banken om duurzaamheid in leningen op te nemen. Waar je bij overheden moet betalen voor gebrek aan duurzaamheid, door bijvoorbeeld belasting op het uitstoten van schadelijke broeikgasgassen, moet je bij banken aantonen dat je duurzaam bent als je groeigeld wil hebben. Of omdat je gewoon je assets moet financieren.

Als die twee tegelijk werken richting verduurzaming, dan wordt iedereen een aanhanger van groen. Gewoon: om z’n geld te beschermen. Om te kunnen groeien of om niet te veel kosten te hebben. We zagen dat met onze Green Buildings Tool, in 2015 geïntroduceerd. Daarmee bedienen we 3,5 miljoen gebouwen in meer dan tien landen. De groei is er nog niet uit, dus ik verwacht dat we binnen een paar jaar op tien miljoen gebouwen zitten. Het doel daarna is om via 40 banken in 20 landen al het vastgoed te helpen verduurzamen. Overheden en banken zijn eigenlijk onze belangrijkste ambassadeurs daarin. De overheden stellen de regels op en de banken helpen hun klanten verduurzamen door onze tools.

Als we nu kijken naar overheden en banken, urgentie en noodzaak en innovatie op het gebied van batterijen, zonnepanelen en windturbines: die 3 zaken zorgen ervoor dat 2024 een kanteljaar wordt.

En hoe ziet de toekomst eruit na 2024?

Over 12 maanden zien we hopelijk veel aanwijzingen, maar we gaan niet zien dat we dan opeens allemaal in vliegende auto's rondvliegen. Maar als we over tien jaar kijken, dan 2024 worden gezien als het kanteljaar dat de weg heeft vrijgemaakt voor grootschalige duurzaamheid. Huizen die verduurzaamd zijn en toekomstproof zijn geworden, auto's die alleen nog maar elektrisch zijn en zonnepanelen in alle gevels en op alle daken. Ook bewustere keuzes in consumptiegoederen zijn de norm. Duurzaamheid wordt vanzelfsprekend en essentieel, en de keuze voor groen is niet langer een overweging, maar een hygiëne-factor.

Tot slot: wat betekent duurzaamheid voor jou?

Ik geniet van de natuur, of het nu op een bootje in december is of in de bergen in de sneeuw. Het beschermen van de natuur is voor mij dan ook vanzelfsprekend. De werkelijkheid is dat we te maken hebben met een groeiende wereldbevolking, waarvan 6 tot 7 miljard mensen nog geen tv hebben, niet op vakantie gaan en geen wasmachine hebben. Die mensen willen dat ook allemaal en wij gaan ze dat niet ontzeggen. Duurzaamheid gaat dus niet alleen om het redden van de natuur, maar ook om het bieden van betaalbare, duurzame opties voor miljarden mensen om van dezelfde luxe te genieten als wij, zonder de planeet verder te belasten.

De expertivisie van Bram Adema is onderdeel van het digimagazine 'Expertvisies 2024', nu te lezen in onze kennisbank.