Het Nederlandse architectenbureau VenhoevenCS heeft samen met het Franse Ateliers 2/3/4/ de competitie gewonnen voor het ontwerp van het zwemstadion voor de Olympische Spelen 2024 in Parijs. Na afloop van de spelen blijft het zwemstadion dienst doen als een innovatief sportcentrum voor de inwoners van Saint-Denis, Parijs. Een plek om te leren zwemmen, te sporten, te ontspannen en elkaar te ontmoeten.

Beeld boven: ontwerp door VenhoevenCS architecture+urbanism / Ateliers 2/3/4/ Image: Proloog

Het gebouw is ontworpen voor multifunctioneel gebruik. Tijdens de Olympische spelen vinden in het zwemstadion de wedstrijden waterpolo, schoonspringen en synchroonzwemmen plaats. Vervolgens kan het gebouw worden omgetoverd tot boccia stadion tijdens de Paralympics en na de spelen blijft het gebouw staan als ruimte voor diverse (sportieve) evenementen voor de wijk.

Investering in de toekomst van Saint-Denis

Het zwemstadion is het enige nieuwe sportcomplex dat voor deze Olympische Spelen zal worden gebouwd en daarna zal blijven staan. De kosten voor het totale project komen uit op 187 miljoen euro, inclusief financiering. Samen met de groene inrichting van de publieke ruimte en de nieuwe verbindingsbrug met het grootste stadion van Frankrijk, het ‘Stade de France’, is het nieuwe zwemstadion een belangrijke investering in de toekomst van Saint-Denis, één van de meest problematische wijken van Frankrijk met veel armoede en criminaliteit.

Door mensen actief samen te brengen rondom sport en recreatie, creëert dit plan een leefbare wijk die de verschillende culturen en districten die gebruik maken van de nieuwe voorzieningen, verbindt. Door veel lokale verenigingen en bedrijven bij het ontwerp te betrekken wordt dit ontwerp door de community van Saint-Denis breed gesteund.

Ontwerp: VenhoevenCS architecture+urbanism / Ateliers 2/3/4/ Image: Proloog

Gezonde stadswijk

De natuur vormde de belangrijkste inspiratiebron voor het ontwerp. Het nieuwe zwemstadion brengt de natuur in het hart van de nieuwe eco-wijk La Plaine Saulnier in Saint-Denis. Het gebouw is heel compact ontworpen en biedt daardoor ook ruimte om honderd bomen te planten en daarmee de luchtkwaliteit te verbeteren, de biodiversiteit te stimuleren en nieuwe ecologische verbindingen te maken. Om ook na de Olympische spelen een gezonde leefstijl te stimuleren, krijgt het gebouw een open en transparant karakter en zijn er in en om het complex ook diverse andere sportaccommodaties opgenomen.

Bouwen met hout

De hoofdconstructie van het zwemstadion wordt volledig gemaakt van hout. Op basis van dit biobased materiaal is een dakconstructie ontworpen met een minimale constructiehoogte. Als een zwevende vorm volgt het dak de lijn van de vereiste minimale ruimte die nodig is voor de tribunes met perfecte zichtlijnen op het multifunctionele wedstrijdbad. Daarbij wordt ook de benodigde hoeveelheid geconditioneerde lucht geminimaliseerd. Door hout te gebruiken voor de constructie is het percentage biosourced materialen verdubbeld ten opzichte van de vereisten.

Ontwerp: VenhoevenCS architecture+urbanism / Ateliers 2/3/4/ Image: Proloog

90% hernieuwbare en teruggewonnen energie en upcycled meubilair

Het plan overstijgt op alle vlakken de vereiste milieu wet- en regelgeving. Vanwege de vraag naar hoge binnentemperaturen en de intensieve waterbehandeling, is energiegebruik bij het ontwerpen van zwembaden altijd een grote uitdaging. Door de energievraag terug te brengen en een slim energiesysteem te introduceren, kan 90% van de benodigde energie voor het stadion worden geleverd met gebruik van hernieuwbare of teruggewonnen energie.

Het dak is volledig voorzien van zonnecellen en is daarmee één van de grootste ‘solar farms’ in Frankrijk en goed voor 25% van de gevraagde elektriciteitsbehoefte. Dankzij een efficiënt watersysteem is het watergebruik fors teruggebracht, kan 50% van het water worden hergebruikt en is toch voor alle toepassingen voldoende schoon water gegarandeerd. De afmetingen van het zwembassin zijn aanpasbaar; een technisch hoogstandje dat het gebouw extra flexibel en duurzaam maakt.

Upcycling vormde ook een belangrijk ontwerpuitgangspunt. Alle meubels in het restaurant, de bar en de entreegebieden worden gemaakt van afvalhout afkomstig van de bouwplaats en enkele slooplocaties. De nieuw ontworpen tribunestoelen worden gemaakt van 100% gerecycled plastic dat wordt ingezameld door scholen in Saint-Denis.

Ontwerp: VenhoevenCS architecture+urbanism / Ateliers 2/3/4/ Image: Proloog

Duurzaam ontwerpconcept voor een beter klimaat in de stad

Het winnende ontwerp voor het nieuwe zwemstadion voor de Olympische Spelen van 2024 in Parijs vormt een zelfstandig evenwichtig ecosysteem. Het ontwerp kwam tot stand in een samenwerking met opdrachtgever Grand Métropole de Paris en dankzij een zeer bevlogen team van experts, met o.a. Bouygues Batiment Ile de France, Récréa en Dalkia. 

Aquatics Centre Paris 2024 | English from VenhoevenCS on Vimeo.