Plannen circulaire economie: wondermiddel of doekje voor het bloeden?

Plannen circulaire economie: wondermiddel of doekje voor het bloeden?

Het kabinet heeft aangekondigd in 2050 van afval af te willen. De urgentie van de transitie naar de circulaire economie lijkt nu ook in Den Haag op de agenda te staan. Positief nieuws dus, is de reactie van velen. Maar het onderwerp vraagt om een veel scherpere discussie.

Het is opvallend dat deze doelstelling geprojecteerd wordt op 2050, zover weg dat het niemand echt raakt. Dit doel vraagt niet alleen om beleid om de transitie naar de circulaire economie te versnellen, maar ook om maatregelen die de lineaire economie afbreken. Het kabinet maakt zelf onderdeel uit van de lineaire economie. Het Rijk heeft forse investeringen gemaakt in de afvalverbrandingsinstallaties en deze verwevenheid werkt door tot en met het niveau van de gemeentes die inzetten op nascheiding.

Urgentie vraagt om maatregelen

De visie van het kabinet is dan ook veel te vrijblijvend. Praten met het bedrijfsleven, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en met ngo's zoals Natuur & Milieu is belangrijk, maar de urgentie van het probleem vraagt om onmiddellijke stellingname en maatregelen. Het kabinet moet zelf stelling durven nemen en harde regels opleggen om het klimaat- en grondstoffenprobleem aan te pakken. Maatregelen die het gebruik van fossiele brandstoffen uitfaseren en afval(verbranding) zwaar belasten, zorgen ervoor dat het bedrijfsleven wel om moet richting een circulaire economie. Systematische samenwerking met het bedrijfsleven, gemeentes en ngo’s helpt om ‘van boven af’ de transitie te versnellen.

Alternatieven voor circulaire economie

Maar dit is niet genoeg. Al ruim 20 jaar werken wetenschappers uit verschillende velden, maar ook burgers, actiegroepen, (sociale) ondernemers en startups aan alternatieven voor de circulaire economie. Vechtend tegen de huidige wet- en regelgeving werken deze innovatieve partijen samen aan de realisatie van de circulaire economie in de praktijk. De urgentie is voor hen al lange tijd een inspiratiebron en drijfveer om te experimenteren, maar ook om de samenwerking op te zoeken met het bedrijfsleven, (lokale) overheden en organisaties. Netwerken als BlueCity010 in Rotterdam en Buiksloterham in Amsterdam zetten hierbij de toon. Deze kennis en ervaring lijken verloren te gaan, wanneer het kabinet zich slechts richt op de grote overkoepelende organisaties die gevestigde belangen behartigen. Ook de rapporten die de voordelen van de circulaire economie becijferen op € 7,3 miljard per jaar en 54.000 extra banen, gaan vaak voorbij aan deze alternatieve economische modellen.

Radicale stappen zetten

Kortom, fijn dat het kabinet in 2050 van afval af wil en de CO2-uitstoot wil verminderen, maar het is nu tijd om te laten zien dat dit voornemen meer is dan een blijmakertje in aanloop naar de verkiezingen. Als Nederland koploper wil worden, moeten er direct radicale stappen gezet worden om de lineaire economie af te breken en de circulaire en inclusieve economie vorm te geven. Een langetermijnvisie voor 2050 en een tussendoel in 2030 alleen is niet genoeg. Deze transitie vraagt nu om doorzettingskracht en ruimte voor experimenteren en leren. De overheid moet stelling nemen en richting en ruimte geven door niet alleen met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, maar ook in samenwerking met burgerinitiatieven, stadsmakers en sociale ondernemers de transitie te versnellen. Het betrekken van deze onderstroom is essentieel voor de omslag naar de circulaire economie.

Auteurs Marleen Lodder en Charlie Spork werken bij de Dutch Research Instituut for Transitions (DRIFT). Dit onderzoeksinstituut is verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en verricht onderzoek en advies op het gebied van maatschappelijke transities naar duurzaamheid; in energie, mobiliteit, zorg, voedsel en waterbeheer, maar ook in wijken, regio’s en gebieden. 

Foto bovenaan: De uiterste posities voor bedrijven in de transitie naar de circulaire economie (bron: Ondernemen in de circulaire economie, 2014)

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c140 c225
Keuzes voor circulaire infra

Keuzes voor circulaire infra

De Community of Practice Circulaire Infra van Cirkelstad Deventer-Apeldoorn was deze keer te gast bij partner Dusseldorp Infra Sloop Milieutechniek. Het bedrijf, ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225
Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire gevelstenen

Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire ...

Een krachtenbundeling zorgt voor een landelijke dekking van aanbod van circulaire gevelstenen. De Rebrick-alliantie, tussen Bouwcenters Concordia, Esselink, Van ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225
Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

De wereldwijde duurzaamheidsstandaard Cradle to Cradle geeft ontwikkelaars, architecten en aannemers mogelijkheden om duurzame materiaalkeuzes te maken. Het toepassen ...

Lees verder

c21 c140 c225 c260
Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Kan hoogwaardige spouwmuurisolatie een bijdrage leveren aan de circulaire transitie en de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnel invullen? “Ga ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c237 c276
Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en vernieuwende samenwerkingen

Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en ...

Een duurzaamheidsvisie maakt pas impact als het in de praktijk gestalte krijgt, in de vorm van innovatie, projecten en nieuwe samenwerkingen. Knauf sprak de ambitie ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Om de plastic mantels om de elektriciteitskabels te verduurzamen, koopt Enexis kabels in waarvoor gerecyclede plastics zijn bijgemengd. De stap is mogelijk dankzij ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c265
MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke investeringen

MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke ...

Het budget voor de MIA\Vamil, dat investeren in innovatieve en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk maakt, bedraagt € 217 miljoen voor 2024. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c260
'Circulaire economie heeft momentum'

'Circulaire economie heeft momentum'

Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de bouw een stuk milieuvriendelijker kan worden als we meer met vezels van vlas en hennep gaan doen. Maar in de dagelijkse ...

Lees verder

c21 c140 c225
Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

De inzet van hernieuwbare grondstoffen in het Hertalan Easy Cover (FR) circulair inductiesysteem van Carlisle Construction Materials BV is bekroond met de Rethink ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c243
Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Vandersanden komt met de eerste CO2-negatieve gevelsteen onder de naam Pirrouet, dat bij het uitharden 60 kilogram schadelijke broeikasgassen opneemt. De steen ...

Lees verder

Reacties

"Een (niet dé) circulaire economie is een economie die mondiaal en in al haar facetten voorziet in de behoeften van het heden zonder de behoeften van toekomstige generaties te hinderen of onmogelijk te maken, door alle acties betreffende grondstoffen én mensen binnen die economie opzettelijk herstelbaar te laten zijn naar een eerdere en/of originele staat." (Bron www.rendemint.nl) Een circulaire economie is dus een opzettelijke poging van mensen om het (oneindig) cyclisch systeem van de planeet te evenaren door inzet van de grondstoffen die de planeet ons biedt in door mensen gestuurde processen. Veel maatregelen die nu onder de noemer van 'circulaire economie' vallen zijn in feite niet meer dan pogingen om de lineaire economie te verlengen en het onvermijdelijke afscheid van grondstoffen uit te stellen. Er is nog geen start gemaakt met daadwerkelijk circulair. Een 'alternatief' lijkt dan ook overbodig. Dat zou een poging zijn het miljarden jaren functionerend systeem van de planeet te willen verbeteren. Alle inspanning wereldwijd richten op het aanvangen met het starten van een daadwerkelijke circulaire economie, die voldoet aan de definitie, is de oplossing voor het daadwerkelijk behoud van grondstoffen en daarmee het daadwerkelijk behoud van de mens als soort.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up