Naast individuele woningeigenaren en ondernemers is het ook voor hele bedrijventerreinen onontkoombaar én op de lange termijn rendabel om de energietransitie en klimaatadaptatie zo vroeg mogelijk op te pakken. Diverse initiatieven helpen daarbij een handje, zoals de pot met geld van de Provincie Noord-Brabant.

Deze zomer werd bekend dat de Provincie Noord-Brabant voor dertien bedrijventerreinen met de grootste verduurzamingsopgave 3,25 miljoen euro beschikbaar stelt via de bijdrageregeling Grote Oogst. De provincie heeft ingezien dat duurzame bedrijventerreinen een belangrijke voorwaarde zijn voor een toekomstbestendige economie en een goed en gezond woon- en vestigingsklimaat. Daarnaast kan de verduurzaming van bedrijventerreinen een substantiële bijdrage leveren aan onder andere de energietransitie, circulariteit, klimaatadaptatie en stikstofproblematiek.

De dertien terreinen liggen verspreid over Brabant en zijn samen goed voor 65% van het energieverbruik op Brabantse bedrijventerreinen. Het project is één van de maatregelen uit de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof (BOS), waarin alle sectoren bijdragen aan het verlagen van de stikstofdepositie.

Het afgelopen jaar hebben alle partijen hard gewerkt aan een plan van aanpak om samen met elkaar de verduurzaming met concrete projecten te versnellen. De regeling is bedoeld om de uitvoering van deze plannen financieel te ondersteunen. Zo kunnen op de bedrijventerreinen lokale organisaties worden opgezet. Deze zijn van grote toegevoegde waarde om bedrijven en andere partijen met elkaar te verbinden en de kar te trekken. Per bedrijventerrein is er maximaal € 250.000 via de gemeente aan te vragen.

Samenwerking

Onlangs werd tijdens het webinar Nut en noodzaak van samenwerking bij verduurzaming van bedrijventerreinen (mede georganiseerd door TKI Urban Energy) gesteld dat bedrijven geen idee hebben over wat er op ze af komt. Zo lezen we in het verslag op Warmte365.nl dat Frederik Oudman (gemeente Veenendaal) vertelde dat een dergelijk groot project niet lukt zonder samenwerking. Hij is betrokken bij het aardgasvrij maken van bedrijventerreinen de Factorij en de Vendel, twee doorsnee bedrijventerreinen met kantoren, opslag- en distributiebedrijven.

In Veenendaal werd een extern bureau in de arm genomen om door te rekenen welke technieken het beste bij de bedrijven zouden passen. Oudman: “Gaandeweg kwamen we er wel achter dat veel bedrijven niet weten wat er op ze afkomt. Inmiddels weten we dat er meer gefocust moet worden op individuele warmtetechnieken, dus één techniek per bedrijf of kleine clusters van bedrijven.”

Parkmanager

Tijdens het webinar, schrijft Warmte 365 verder, kwam in een casus van Vereniging Bedrijven Schiebroek naar voren dat de inzet van een fanatieke parkmanager duidelijk successen oplevert. Een parkmanager is de spin in het web van de verduurzaming bij bedrijventerreinen en staat tussen de gemeente en bedrijvenvereniging in. Hij heeft meerdere bedrijventerreinen onder zijn hoede en heeft daardoor een helicopterview ontwikkeld. Uiteraard heeft hij veel kennis opgedaan en een goed overzicht van wat werkt en wat niet.

Voor Schiebroek is deze parkmanager Edwin Markus. Toen hij in 2011 begon bij het bedrijventerrein met circa 160 ondernemers was het er eigenlijk een puinhoop en was niemand bezig met duurzaamheid. Hij is tot 2015 bezig geweest om eerst de basis op orde te brengen. Daarna is Markus aan de slag gegaan met de energietransitie. Destijds was het elektriciteitsgebruik 5,5 miljoen kWh, er werd 830.000 kuub gas verstookt en de CO₂-uitstoot was bijna 8.000 ton.

Via een energiescan werd voor de bedrijven individueel in kaart gebracht wat ze moesten doen om te verduurzamen. De provincie Zuid-Holland legde 20 procent bij op de investeringen met als resultaat: 1.200 zonnepanelen op dak, isolatie van daken en beglazing, een nieuw op te richten zonnepark met 6.000 panelen, vergroening, wateropvang en snellaadpleinen.

Markus stelde dat het inschakelen van een fanatieke parkmanager hier duidelijk zijn vruchten afwierp: “Ik ben het aanspreekpunt voor alle partijen en ik kan alle ondernemers ontzorgen. En dat is niet alleen de ondernemer die toch wel wil verduurzamen, maar vooral ook de kleintjes die anders veel te druk zijn met hun eigen corebusiness.”

Kennis delen

Kennis delen is essentieel bij het verduurzamen van bedrijventerreinen, zo lezen we elders op Warmte365. Op veel bedrijventerrein in Nederland is men goed aan de slag gegaan, maar de geleerde lessen worden nauwelijks gedeeld met andere bedrijventerreinen. Zo vindt iedereen het wiel steeds opnieuw uit en dat is zonde van de tijd en middelen. Zo ook met subsidieregelingen: waarom moet ieder bedrijventerrein dat voor zichzelf gaan uitvinden, terwijl de informatie zo eenvoudig te delen is?

Het is de bedoeling dat de kennis die in de dertien projecten in Brabant wordt opgedaan, gedeeld wordt met de ruim zeshonderd overige bedrijventerreinen in Brabant. Erik Ronnes, gedeputeerde Ruimte: “De waarde zit niet alleen in geld, maar ook in de ervaring die opgedaan wordt bij bijvoorbeeld het opzetten van een gezamenlijke organisatie van ondernemers, parkmanagement, gemeente en andere betrokken partijen, zoals VNO-NCW. De kennis die we nu vergaren, delen we en zetten we in bij andere terreinen.”

Netcongestie

Een actueel thema in het Brabantse project Grote Oogst is verder de netcongestie. Door het volraken van het elektriciteitsnetwerk is er geen ruimte meer voor (duurzaam opgewekte) energie. Op alle terreinen wordt de ontwikkeling van een soort energyhub onderzocht. Daarin kan bijvoorbeeld energie worden opgeslagen voor later gebruik, worden opgewekt en door slim gebruik op elkaar worden afgestemd. De elektriciteit kan later ook worden omgezet in groene waterstof.

Anne-Marie Spierings, gedeputeerde Energie, besluit: “Bedrijven maken echt een omslag in denken naar verduurzaming en willen hun gasverbruik verminderen. Het is belangrijk dat bedrijven energie efficiënter gebruiken en vooral de pieken in dat verbruik naar beneden brengen. De ervaring die we bij Grote Oogst opdoen, moeten we snel delen met andere bedrijventerreinen.”

Lees ook:

Magazine Grote Oogst

Uitgebreid digitaal magazine van Duurzaam Gebouw & TKI Urban Energy over de verduurzaming van bedrijventerreinen

Bronnen:
Provincie Noord-Brabant, Warmte365.nl
Afbeelding (Grote Oogst): Bedrijventerrein De Hurk, Eindhoven