Annuska Bloemert (Rijksvastgoedbedrijf) toont zich een ware ambassadeur van de Marktvisie.

Het gedachtegoed van de Marktvisie staat inmiddels drie jaar op papier. Blijft het daarbij of worden er nog steeds stappen gemaakt? Als hoofd inkoop en contractmanagement bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB, sinds 1 december 2017), staat Annuska Bloemert natuurlijk pal achter de Marktvisie. Ze was bovendien al veel eerder betrokken bij de innige samenwerking in de bouw en infra.
Bij Rijkswaterstaat was Bloemert onder meer actief in het aanjaagteam DBFM (Design Build Finance Maintain). Daarbij was er vaak sprake van ‘gedoe’, aldus Bloemert, zodat brancheorganisaties en bouwers tegen elkaar zeiden: hoe kunnen we dit op een andere manier doen?

Financiële kant

“Die minder goede samenwerking heeft natuurlijk een historie. De bouwfraude heeft ervoor gezorgd dat we, waar er misschien iets te veel vertrouwen was, daarna zijn doorgeschoten naar de heel andere kant. Met de Marktvisie proberen we dat weer te normaliseren. Daarbij is het wel steeds belangrijk om een evenwicht te bewaren. We combineren daarom altijd ‘samenwerken’ met ‘zakelijk’. Naar twee kanten toe moet het zakelijk blijven. Vertrouw elkaar niet alleen op de blauwe ogen.”

“De Marktvisie ontstond in een periode van laagconjunctuur. De marktpartijen beloofden daarbij soms dingen die ze niet konden waarmaken of accepteerden voorwaarden die eigenlijk niet acceptabel bleken te zijn. Het gaat daarom niet alleen om de samenwerking tussen de partijen, ook de financiële kant van het verhaal moet voldoende aandacht krijgen.”

“Als er op financieel gebied geen gezonde, solide basis is voor een goede uitvoering van een project, wordt de samenwerking heel ingewikkeld. Vandaar dat wij in de Marktvisie benadrukken dat we eerlijk werk willen afleveren voor een eerlijke prijs. Op dit moment zitten we in een hoogconjunctuur en kijken bedrijven kritischer naar welke opdrachten ze willen uitvoeren en tegen welke voorwaarden. Dat uitgangspunt is gezonder. Het levert voor het Rijksvastgoedbedrijf wel weer andere uitdagingen. Zijn er wel voldoende aanbieders en worden de projecten door de krapte in de markt niet te duur?”

Annuska Bloemert (midden) tijdens een sessie op De Bouwcampus, broedplaats van de Marktvisie voor de bouwsector (foto Bas Kijzers).

Uitwisseling

“Onze aanpak van de Marktvisie (zie ook film onder; red.) bestaat uit twee belangrijke pijlers, waarbij de praktijk het voertuig is voor onze ambities. Aan de ene kant investeren we in het beter leren kennen van elkaar, aan de andere kant handelen we ook in diverse projecten volgens de principes van de Marktvisie.”

“Elkaar beter leren kennen gebeurt bijvoorbeeld door uitwisselingsprogramma’s, waarbij mensen van het RVB een dagje meelopen bij een marktpartij en andersom. Ik raad iedereen bij ons aan daaraan deel te nemen. Zo bouwen we aan vertrouwen. Verder organiseren wij regelmatig interessante sessies onder de vlag van RVB Talks.”

“Een voorbeeld van de dagelijkse praktijk is een recent bundelingsprogramma voor onderhoud bij het Ministerie van Defensie. We trapten hierbij af met een marktconsultatie, zodat marktpartijen met ons konden meedenken over hoe we dit beter kunnen organiseren. We stellen dus de opgave centraal. We zijn ook gestart met de methodiek van Project DOEN voor de renovatie van twee kantoorgebouwen in Arnhem. We willen daarbij, op basis van voldoende vertrouwen in elkaar, kijken of je er met minimale afspraken kunt uitkomen.”

Acteurs

“Om zo te kunnen samenwerken, investeren we intern in een cultuurverandering. Stapje voor stapje moet dat neerdalen in de haarvaten van de organisatie en daar helpen we de mensen bij. We sturen collega’s niet door een ‘wasstraat Marktvisie’, maar zijn wel binnen de hele organisatie met de Marktvisie bezig.”

“Soms zijn het kleine dingen die we veranderen en verbeteren, soms zijn het langetermijnprojecten. We helpen met tools en instrumentarium, met hier en daar een opleiding en met de verbindingssessies om elkaar beter te leren kennen. Soms oefenen we heel gericht in groepjes. Dat zijn leuke workshops met bijvoorbeeld acteurs. Uiteindelijk moet het in de praktijk gebeuren. In de discussies, in de projecten en in de aanbestedingen.”

“Ik zie dat marktpartijen er ook serieus in investeren. Het is ook in hun eigen belang, want zij willen ook mooie projecten doen. Zonder gedoe, want dat kost alleen maar tijd, geld en energie. Stop die zaken liever in de kwaliteit van een project.”

Begrip tonen

“Het RVB kent natuurlijk allerlei structuren, afspraken en kadersystemen die het samenwerken niet altijd even makkelijk maken. Daarom willen we daar ook wat aan doen, zodat samenwerken op basis van vertrouwen ook echt gefaciliteerd wordt. Wat bijvoorbeeld helpt, is nog eens bellen na de afhandeling van een klacht. Zo ontstaat er over en weer meer begrip en kun je vooruitkijken naar een volgende aanbesteding.”

“We willen verder een duurzaam aantrekkelijke partner blijven door bijvoorbeeld voorspelbaar te zijn in wat we doen en door transparant te zijn. Zo gaan we eerder informatie delen over de opdrachten die in de pijplijn zitten. Partijen kunnen zich dan beter op een aanbesteding voorbereiden.”

Eerlijke prijs

“We praten ook met partijen over wat een eerlijke prijs is, en een eerlijke risicoverdeling. Nu trekt de markt aan, maar die zal ook wel weer eens slechter worden. Daarom willen we onze uitvraag zo kunnen vormgeven dat er wat meer stabiliteit komt. Bijvoorbeeld via langetermijncontracten, met wel met voldoende flexibiliteit. Marktpartijen weten dan dat ze jarenlang een klus kunnen doen en kunnen dan ook investeren in die relatie. Het lijkt me goed dat zo de toppen in de markt wat minder hoog worden en de dalen wat minder diep.”

Tekst: Ysbrand Visser; foto boven: Bas Kijzers

Dit artikel verscheen eerder in het digitale magazine Bouwgenoten van het Bouwgenootschap.