Circulair aanbesteden is niet eenvoudig. Er zijn nog weinig regels voor een circulair speelveld, wat het uitvragen bemoeilijkt en de inschrijvingen onvergelijkbaar maakt. Of is er toch wel wat te halen? In een nieuwe blog geeft Wouter Huurman, programmaleider circulaire economie bij Arcadis, je acht tips mee om toch successen te kunnen boeken.

Circulariteit en duurzaamheid spelen steeds vaker een belangrijke rol bij aanbestedingen voor gebouwen in de openbare ruimte. Het is regelmatig een flinke uitdaging om binnen de gevraagde kaders en vastgestelde budgetten echt innovatieve duurzaamheidsoplossingen aan te dragen. Opdrachtgevers willen inschrijvende partijen in het tenderproces de vrijheid geven om met gepaste oplossingen te komen. Aan de kant van inschrijvers doet men vaak keiharde concessies om een competitief voorstel neer te leggen. Met grote gevolgen voor de budgettaire en creatieve ruimte voor duurzame invullingen.

Wil je als opdrachtgever daadwerkelijk een duurzaam werk realiseren? Besteed dan extra tijd en aandacht aan de opzet en het schetsen van de kaders van de uitvraag. Hieronder geef ik acht tips om een duidelijk speelveld te creëren voor het verwezenlijken van duurzame ambities. Daarmee kun je een succesvolle circulaire aanbesteding realiseren. 

1. Maak duurzaamheid het belangrijkste gunningscriterium, met de hoogste fictieve korting. Geef duurzaamheid en daarmee circulariteit de hoofdrol die het verdient. Dit geeft de inschrijvers kans een integrale en samenhangende duurzaamheidsvisie op te stellen die het beste past bij de functie van het object.
2. Kijk naar Total Cost of Ownership van het te realiseren object, in plaats van alleen naar de bouwkosten. Daarmee ligt de focus op de meerwaarde van duurzaamheid en circulariteit. En is er meer ruimte voor duurzaamheidsambities. Dit vergroot de kans om een iconisch duurzaam project te verwezenlijken en verder te komen dan een pilotproject.
3. Denk na over hoe je wilt samenwerken en welk type contract daarbij past. Vraag je als aanbestedende partij af welke ruimte je de inschrijvende partij geeft. En welke zaken je zelf oppakt. Zorg voor een functionele uitvraag van de doelstellingen en beschrijf wie welke rol inneemt. Denk daarbij na over welke contractvorm hier het beste bij past.
4. Definieer vooraf de duurzaamheidsvisie. Wat betekent het in relatie tot de huidige opgave? Met een duurzaamheidsvisie kun je voor een thema als circulariteit meer nadruk vragen dan bijvoorbeeld voor energie. Specificeer dit in de opgave om de inschrijver meer inzicht te geven. Zo kan deze de vraag goed vertalen naar de best passende oplossing voor dit specifieke project.
5. Creëer een additionele kostenpost voor duurzaamheid, boven op het honorarium. Zo is voor iedereen duidelijk wat de extra bestedingsruimte is voor duurzaamheidsoplossingen. Zie dit los van het standaard honorarium en de bouwkosten. Erken daarbij dat sommige duurzaamheidstrajecten het Bouwbesluit overstijgen. Het ontwikkelen en implementeren van duurzaamheidsoplossingen vraagt meer inzet en moet daarom een open speelveld zijn voor inschrijvers. 
6. Creëer een duurzaamheidsraamwerk met de specifieke oplossingen en verdeel dit in hoofd- en subthema’s met doelen en ambities. Denk aan hoofdthema’s als energie en circulair en subthema’s als energieneutraliteit, opwekkingspercentage, losmaakbaarheid en een materialenpaspoort. Zo stel je de inschrijvers in staat gericht nieuwe oplossingen aan te dragen, die passen binnen de duurzaamheidsvisie van de opdracht.
7. Beschrijf de prestatie-indicatoren (KPI’s) per subthema, zodat de doelstellingen meetbaar en verifieerbaar zijn. Gebruik hierbij bestaande methodieken, zoals BREEAM, GPR, WELL, NL-Greenlabel, Leidraden, NEN of ISO-normen. Zo maak je duurzaamheid meetbaar.
8. Betrek duurzaamheidspecialisten en laat je als opdrachtgever adviseren door een duurzaamheidsadviseur in combinatie met een contractmanager. Zij begeleiden en adviseren je op basis van bovenstaande punten, om zo een succesvolle duurzame uitvraag op te stellen. Ook kunnen zij signaleren of het project in aanmerking komt voor duurzame subsidietrajecten. 

Door voor de aanbesteding de bovenstaande punten te doorlopen, creëer je als opdrachtgever ruimte om inschrijvers een goede invulling te laten geven aan duurzaamheid. Zo vergroot je de kans op een duurzame opdrachtverstrekking én een sterke uitvoering.'

Tekst: Wouter Huurman
Bron: Arcadis.com
Foto: Shutterstock