De partnerondernemingen van het Europese onderzoeksproject ‘Solutions for Energy Efficient Lighting’ (SEEL), dat aan Duitse zijde wordt gesteund door het federale Ministerie voor Onderwijs en Onderzoek, hebben op drie punten belangrijke vooruitgang geboekt bij HID- en LED-lampen.

Er zijn nu xenonkoplampen ontwikkeld met een lagere ontsteekspanning dan voorheen; bij LED-koplampen is een hogere temperatuurbestendigheid aangetoond en de dimbare HID-lampen voor algemene verlichting zijn verbeterd. Het doel van SEEL om dynamische oplossingen met een grotere energie-efficiëntie te ontwikkelen voor algemene verlichting en autoverlichting, is dankzij deze successen binnen handbereik gekomen.

Verdere energiebesparingen
Aangezien hogedrukontladingslampen (HID) en LED niet alleen een goede lichtkwaliteit bieden, maar ook een laag energieverbruik hebben, vormen zij de toekomst van de algemene en autoverlichting. Momenteel voldoen ze echter nog niet aan alle voor deze toepassingsgebieden gestelde eisen. Zo zijn HID-lampen voor algemene verlichting slechts beperkt dimbaar, bieden ze niet onmiddellijk licht en is het hele systeem met voorschakelapparaat niet compact genoeg. LED en de bijbehorende stuurelektronica hebben te kampen met de hoge temperaturen in voertuigen. Bovendien zijn de aankoopkosten relatief hoog. Om HID en LED voor een breder publiek verkoopbaar te maken, hebben partners uit heel Europa zich in 2010 verenigd in een consortium voor het drie jaar durende onderzoeksproject SEEL. Het project vindt op Europees niveau plaats in het kader van het onderzoeksprogramma CATRENE (Cluster for Application and Technology Research in Europe on Nano Electronics) en wordt met in totaal zo'n 6,7 miljoen euro ondersteund door het federale Ministerie voor Onderwijs en Onderzoek (BMBF). Het BMBF beoogt hiermee verdere energiebesparingen mogelijk te maken.

Drie mijlpalen
De SEEL-partners hebben nu de volgende drie mijlpalen voor een hogere energie-efficiëntie bereikt:

1. Ontwikkeling van xenonlampen met lagere ontsteekspanning voor autokoplampen;
2. Nieuwe, temperatuurbestendige LED-autokoplampen;
3. Ontwikkeling van dimbare HID-lampen voor algemene verlichting.

Algemene verlichting
Het start- en dimgedrag van HID-lampen is aanzienlijk verbeterd. Dit werd bereikt door toepassing van nieuwe elektronische stuurmethoden en een speciaal vulmengsel. De kleurindruk blijft daarbij constant. De verbeterde ontstekingseigenschappen zorgen er bovendien voor dat de nieuwe HID-lampen ongeveer even snel kunnen worden geschakeld als spaarlampen. Ondanks de wijzigingen blijven de behuizingen compact, waardoor de HID-lampen flexibel en met weinig moeite in verschillende toepassingen kunnen worden geïntegreerd. Zo zijn ze ook geschikt voor dagelijks gebruik. De volgende stap is het verder terugbrengen van de afmetingen.

Alle succesvolle onderzoeksresultaten op het gebied van HID en LED worden in de komende reeks SEEL-projecten overgezet van het laboratorium naar een demonstratieomgeving voor een nog betere afstemming op de werkelijke gebruiksomstandigheden. Zodoende kunnen deze technologieën in de nabije toekomst leiden tot nieuwe producten voor de algemene verlichting en autoverlichting.

Foto: Dankzij verbeterde ontstekingseigenschappen kunnen HID-lampen nu even snel geschakeld worden als spaarlampen om bijvoorbeeld verkoopruimten met modern licht te verlichten.