Dat wat we van mijlenver zagen aankomen, is nu daar: het tekort aan handen in de bouw. Tijdens diverse bouwbijeenkomsten waar ik de afgelopen periode aanwezig was, werd dit bevestigd. Ook uit onderzoeken van zowel Buildsight als Bouwkennis blijkt dat er een groot tekort aan handjes ontstaat in de bouw. Niet nieuw dus, wel urgent nu.

Babyboomers gaan nu met z’n allen met pensioen. Jaren geleden hebben we al geconstateerd dat de terugloop op bouwgerelateerde vakopleidingen enorm was. Erger nog, de aanloop is ook nog eens super mager vandaag de dag… Mijn eigen zoon zit op VMBO-bouw met slechts 10 jongens en meiden in de klas. Terwijl ze wel druk zijn met actuele programma’s, zoals Autocad, Revit, etc.

Bouwen aan imago

Ik vraag me regelmatig af hoe we de bouw toch weer interessant kunnen maken voor de jeugd. Het imago van de bouw is bij hen gewoon niet goed. "Werken in de kou, altijd buiten in weer en wind, zwaar tillen en vooral niet hip genoeg om te vertellen aan vrienden tijdens feestjes." We hebben het hier over ‘zondagskinderen’ van babyboomers. Hun ouders hebben geknokt voor een goed leven. Deze kinderen denken gewoon echt anders. "Dat harde werken ga ik niet doen, hoor. Ik wil gemak en eenvoud, lekker dicht bij alles zitten. De auto delen we wel samen, etc." Zij kwamen in een gespreid bedje en zijn daardoor verwend, maar nemen ook duidelijk met (in onze ogen) minder genoegen. Zo streven babyboomers nog altijd naar vastigheid, terwijl je bij deze generatie ziet dat ze meer zijn van het flexwerken. Ik ken er wel een paar die het ‘eng’ vinden om een vast contract aan te gaan!

Als ik bijvoorbeeld naar Jan Rotmans en zijn ‘economische kanteling’ luister, zijn we – in een voor onze jeugd – superinteressante branche werkzaam. Robotisering, automatisering en digitalisering, het veranderproces zet zich volop door. Het is trouwens niet zo dat we daar pas een paar jaar mee bezig zijn toch? Dit speelt allemaal al veel langer. Ik weet dat we hier zelf twintig jaar geleden al over spraken. 

Waarom blijft dan toch dat ouderwetse imago ons nog steeds parten spelen?

Vernieuwing in de bouw communiceren

Ik ben bang dat we de oorzaak in onze eigen branche moeten zoeken. Bij veel mensen die nu werkzaam zijn in de bouw. Communicatie blijft moeilijk. Een uitdaging voor de bouw is bijvoorbeeld dat alles ‘slim en intelligent’ moet worden. Met stenen en vakmanschap red je het dan niet langer. Er is dus vooral een ander soort mensen en oplossingen nodig. En hoe hard het ook klinkt: minder vakmensen. En dat is vervelend om te moeten vertellen.

Daar waar we de vernieuwing in de bouw van de daken zouden moeten schreeuwen om de jeugd te interesseren, stoppen we het liever onder het tapijt. Neem prefab als ontwikkeling. Iedereen kijkt naar prefab, blijkt uit diverse onderzoeken. Maar dat hoor ik dus zeker al een jaar of 8. De bouwers blijken er nog steeds niet aan toe. Ze denken er wel over na, maar ze doen het niet. Dus luidt de conclusie vaak: "We halen wel goedkope mensen uit het buitenland." Erover praten kunnen we met z’n allen als de beste, de actie blijft nog echt te veel achterwege. Ook dat krijgt de jeugd mee.

Wij als fabrikant zijn al hartstikke lang met die prefabunits bezig, omdat we geloven dat dit mede een oplossing voor het tekort aan handjes is. Het bewijst dat de vooroordelen van de jeugd niet kloppen. Maar wanneer is de bouw zelf er klaar voor? Nu trekt het weer lekker aan. Dus gaan we door op de comfortabele weg die we al zo lang kennen. Maar dat is een schijnveiligheid. Deze manier van werken is niet langer houdbaar.