Albert Hulshoff geeft tekst en uitleg over de mogelijkheden van energieneutraal bouwen.

Het antwoord op bovenstaande vraag luidt: het kan allebei. Zowel nieuwbouw als ingrijpende renovatie zorgen voor een aanmerkelijk lagere belasting van het milieu. Deze uitkomst baarde veel opzien in de vastgoedwereld, want het woord 'sloop' was op de PROVADA van 2010 nog taboe.

Tijdens de PROVADA van dit jaar presenteerde Agentschap NL de resultaten van een onderzoek naar de mogelijkheden van enerigeneutraal bouwen, gebaseerd op 7 praktijkcases. Het onderzoek is uitgevoerd door W/E adviseurs in opdracht van Agentschap NL.

PROVADA Green Forum-debat
Het recente rapport van W/E adviseurs was een mooi uitgangspunt voor het Green Forum-debat 'Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of opnieuw bouwen?'

Nieuwbouw in Nederland is geen optie, zei deelnemer Sander Paul van Tongeren van APG Asset Management. "We hebben 7 miljoen m² aan leegstand. Daarom investeren wij in Nederland niet in nieuwe kantoorgebouwen. Zo voeden we beleggers op. Dat wil zeggen: zo dwingen we beleggers om zich op de bestaande voorraad te richten."

Coen van Oostrom van OVG Projectontwikkeling is van mening dat nieuwbouw niet helemaal uit den boze is. "Zolang je elders maar vierkante meters uit de markt haalt. Nieuwbouw is eenvoudiger dan bestaande bouw ingrijpend renoveren. Slopen helpt om de verduurzaming te versnellen."

Energie besparen - de nieuwe realiteit
Of je nu kiest voor renovatie of nieuwbouw na sloop, de keuze voor energieneutraal bouwen dient altijd centraal te staan. Zoals Hans Korbee van Agentschap NL ook benadrukt tijdens het debat: "Energieneutraal is de benchmark van morgen. Als je nu bouwt volgens de minimumeisen van het Bouwbesluit, zit je over 10 jaar met gebouwen die sterk verouderd zijn."

Hans Copier van ING Real Estate Investment Management zegt hierop dat hij uiteraard wel verantwoording moet afleggen aan zijn investeerders. "We hebben de opdracht om te verduurzamen, maar wel kostenneutraal. We moeten het rendement op orde houden. Wij hebben met de kantoren nu gemiddeld label C bereikt en we gaan dit jaar naar gemiddeld B."

Genuanceerde aanpak werkt
Het eerste deel van het debat bevestigde voor mij het beeld dat voor velen energieneutraal bouwen - in 2020 een feit - nu nog ver verwijderd is van de dagelijkse praktijk. Korbee vond dat de discussiepartners onvoldoende inzagen dat ze nu echt met energieneutraal bouwen aan de slag moeten.

Maar het eind van het debat stemde mij een stuk vrolijker. De gesprekspartners waren het met elkaar eens dat een genuanceerde aanpak werkt, dus dat je met panden die rijp zijn voor de sloop anders omgaat dan met panden die je nog kunt verbeteren. Daar sluit ik me volledig bij aan. Sloop is niet verboden en renovatie is niet altijd de oplossing. Zolang we maar op weg zijn naar energie-nul.

Albert Hulshoff
Adviseur utiliteitsbouw Agentschap NL

Meer informatie: Onderzoeksrapport van W/E adviseurs