In de strijd tegen schimmels, bacteriën en andere luchtinvloeden zijn er verschillende bewapeningen voor vastgoedeigenaren en ontwikkelaars. Zoals ionisatie, een proces waarbij een atoom een elektrische lading krijgt en negatieve elementen uit de lucht gehaald worden. Kan ionisatie ook virussen neutraliseren en je beschermen tegen bijvoorbeeld het coronavirus?

Duurzaam Gebouwd praat bij met directeur benelux Jeroen Posthumus van Ionair, dat onderzoek liet doen door het Fraunhofer-instituut over de effectiviteit van ionair bij virusbestrijding en in het bijzonder covid-19. Hij bemerkt hoe het ioniseren van lucht de afgelopen decennia aan aandacht won. “Dertig jaar geleden startten we met de ontwikkeling van het systeem. Het ioniseren van lucht om schimmels en bacteriën uit de lucht te halen was niet nieuw, maar de combinatie die we maakten met meet- en regeltechniek, was dat wel.” Door deze twee elementen te combineren wordt het binnenklimaat constant geoptimaliseerd: iedere twee seconden wordt de samenstelling van lucht gecheckt in een gebouw. Posthumus laat zien hoe het werkt: “De sensoren en systemen communiceren met elkaar en beoordelen de lucht. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat lucht van buitenaf wordt geanalyseerd.” Dit kan bijvoorbeeld interessante data geven als het pand aan een drukke snelweg staat. “Dan kan de ingezogen lucht zomaar ondermaats zijn. Met de informatie die we verzamelen over de samenstelling van de lucht, bepalen we de actie en het meegeven van de juiste hoeveelheid zuurstofionen aan de lucht.”

De heilige graal

Het ontbreekt in vastgoedland niet aan aandacht voor de techniek, mede vanwege de toenemende focus op gezondheid. Enerzijds willen mensen gezonder eten en leven, anderzijds willen ze dat de omgevingen waarin ze leven en werken beschermen tegen onveilige situaties. “Zo is ionair betrokken bij tal van nieuwe duurzame ontwikkelingen, zoals de nieuwbouw van AFAS of het Unilever Food Innovations Center”, gaat Posthumus verder. “Ook zijn we betrokken bij complete renovaties van ziekenhuizen en de renovatie van Pharos in Hoofddorp, om de breedte van ons werkveld te illustreren. Vorig jaar [2020, red.] werd die wens voor een gezonde omgeving nog eens versterkt door de opmars van covid-19. Voor gebouweigenaren is het de heilige graal om een werk- of recreëerplek te kunnen bieden die vrij is van virussen. We vroegen ons hardop af hoe ons systeem bijdraagt aan die situatie.” Om daarachter te komen startte een zoektocht naar toonaangevende instituten. “Fraunhofer was bereid om te onderzoeken in welke mate we effectief zijn bij het afdoden van virussen en het coronavirus, specifiek in de ruimtes waar mensen zich begeven. Door een praktijkopstelling te bouwen en een virusmix los te laten met continue afgifte, zijn zij gaan monitoren. We waren vanzelfsprekend benieuwd of de virussen afbreekbaar waren.”

Inzicht in effecten van virussen

De uitkomsten waren reden voor een feestje: de virussen in de testopstelling werden voor 99,5% afgebroken, na het inbedrijfstellen van de techniek. “Belangrijk om te weten is dat we niet alleen de resultaten hebben voor het afbreken van het covid-19 virus, maar dat we inzicht hebben in het effect tegen verschillende virussen. Dat betekent dat, als er in de toekomst zich andere virussen aandienen, we er een oplossing voor hebben.” Posthumus wijst erop dat het hier gaat om het beperken van de aerosole besmetting in vastgoed. “Gedrag speelt nog steeds een belangrijke rol. De installatietechniek geeft je zekerheid, maar je moet ervoor zorgen dat mensen goed op zichzelf en elkaar letten, door onder andere afstand te waarborgen.”

Ook voor renovatieopgaves

Dan dringt natuurlijk de vraag zich op: ‘Kan ik dit in bestaande situaties toepassen en ligt mijn primaire proces hierdoor stil?’. Posthumus noemt dat ‘Retrofit’, het in bestaand vastgoed inbouwen van de ionair-oplossing. “Er is geen hak- en breekwerk nodig en het is binnen een dag ingebouwd in je luchtbehandelingssysteem.” Zelfs voor vastgoed met kritische primaire processen zoals de zorg zijn er scenario’s bedacht. “We kunnen een heleboel voorbereiding treffen rondom de techniek, waardoor de installaties maar een korte tijd uit hoeven.” Dat betekent dat de techniek voor vrijwel alle utiliteit, bestaand of nieuw, interessant is: “Iedereen die virussen wil indammen en zich inzet voor een beter binnenklimaat, kan hiermee uit de voeten. Wij zijn blij met de resultaten van het onderzoek, want het leert ons dat we een actieve verdediging kunnen opwerpen tegen virussen.”

Dit artikel is een onderdeel van het digitale magazine Gezonde Gebouwen. Je leest het magazine helemaal gratis.