Stenden Hogeschool in Leeuwarden startte in juni 2016 met de gefaseerde vernieuwbouw van het bestaande complex en een uitbreiding van 3.000 m_². Volgens programmamanager nieuwbouw en verbouw Siebrieth Hoekstra is het een onderdeel van een meerjarige planontwikkeling. 

In de keet op de bouwplaats spreekt Duurzaam Gebouwd met Hoekstra, Heerke Osinga van Bouwgroep Dijkstra Draisma en Hedzer van der Heide van Damstra Installatietechniek. Komende zomer wordt de nieuwbouw opgeleverd, zodat docenten en studenten hiervan in het nieuwe studiejaar gebruik kunnen maken. Innovatie en duurzaam bouwen hebben hierbij een belangrijke rol gespeeld: Stenden Hogeschool heeft deze vernieuwbouw, de combinatie van nieuwbouw en verbouwing van bestaande gebouwen, aangegrepen om in de indeling en styling van het interieur haar nieuwe onderwijsfilosofie – design based education – sterker tot uitdrukking te laten komen. Daarnaast is in het interieur bijzonder veel aandacht geschonken aan het aspect duurzaamheid. Opvallend zijn grote plantenwanden in de centrale hal die het binnenklimaat veraangenamen en het thuisgevoel versterken.

Ruimte voor flexibiliteit en interactie

Meerdere onderzoeken tonen de relatie aan tussen de kwaliteit van de leeromgeving en de leerprestaties van studenten. Deze beïnvloeding tussen onderwijsruimten en leerprestaties heet design based education. De gekozen leeromgeving wordt mede bepaald door wat je wil doen, zoals studenten en docenten ontmoeten, brainstormen, college volgen, individueel leerstof verwerken of met anderen aan een project werken. Naast leslokalen en collegezalen zijn er specifieke ruimten voor projecten: ateliers. De nieuwe inrichting van het gebouw sluit aan bij de meer projectmatige manier van werken, waarbij veel ruimte is voor flexibiliteit, creativiteit, dynamiek en interactie. De ateliers zijn uitgerust met Surface Hubs, verrijdbare interactieve whiteboards.

Geluiddempend materiaal

“In onze visie zien we het leren van studenten als een reis”, geeft Hoekstra aan. “Daarom hebben we bewust verschillende onderwijslandschappen gecreëerd. Dat past uitstekend bij het internationale karakter van onze onderwijsinstelling. Vroeger bestond het interieur van een school uit een lange gang met aan weerszijden rechthoekige leslokalen. Dat is al lang niet meer zo.” De styling van de ruimten, gangen en leeromgevingen wordt verder geaccentueerd door de toepassing van meerdere typen duurzame vloerbedekking zoals de combinatie van Flotex (Forbo), ‘rubber’ Noraplan en eikenhout. De zogeheten akoestische plafonds zijn voorzien van speciaal geluiddempend materiaal.

Heerke Osinga legt uit dat Dijkstra Draisma zich de laatste jaren sterk heeft toegelegd op duurzaam bouwen. “We hebben het hoog in het vaandel en met uiteenlopende projecten veel ervaring opgedaan. Het komt naar voren in onze manier van bouwen en het gebruik van materialen. Zo hebben we bij dit project waar mogelijk PEFC-hout gebruikt. De buitengevel bestaat uit duurzame betonnen panelen. Op het dak zijn verder 226 zonnepanelen geplaatst.”

Vraaggestuurd klimaatsysteem

Van der Heide van Damstra Installateurs voegt eraan toe dat de allernieuwste technieken zijn toegepast op het gebied van klimaatbeheersing en energiebezuiniging. “Het is een vraaggestuurd klimaatsysteem, dat onder meer reageert op de mate waarin de lucht vervuild is en CO^₂ bevat. Verder is in het gehele gebouw vloerverwarming. In de gebouwen is een constante temperatuur van zo‘n 20 graden. Per vertrek is het mogelijk bij te verwarmen of na te koelen en wordt de luchtkwaliteit gemeten. ’s Zomers zorgt de warmtepomp voor koeling, ’s winters voor verwarming. Het systeem is energiezuinig.” Ook bij de verlichting zijn de meest recente technieken toegepast. “Extra daglicht bijvoorbeeld komt naar binnen, met name in de centrale hal, door 2 grote glazen lichtstraten van zo’n 20 meter die de grote plantenwanden voorzien van daglicht.” 

De centrale hal in de nieuwbouw is ontworpen als een soort marktplaats waar studenten, docenten, medewerkers en bezoekers elkaar op een ongedwongen manier kunnen ontmoeten. “De verlichting binnen in het gebouw past zich automatisch aan bij de lichtsterkte buiten”, legt Van der Heide uit. “hoe meer licht buiten, hoe minder licht binnen.” De meeste ruimten zijn standaard uitgerust met bewegingsmelders waardoor verlichting automatisch uitgaat wanneer er geen activiteiten plaatsvinden. Verder zijn sensoren aangebracht bij toiletten en kranen.

Leeuwarden als Culturele Hoofdstad in 2018

Daarnaast helpen studenten van Stenden Hogeschool mee met de renovatie van de historische oliemolen De Eendragt aan de Dokkumer Trekweg. In 2014 is deze molen getroffen door een brand. In het kader van Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 wordt deze molen gerestaureerd en in haar oude staat teruggebracht.

Illustratie van de gerenoveerde molen De Eendracht.