Je kunt wel strenger willen handhaven en boetes uitdelen. Maar de publieke gebouwen waarover u spreekt zijn bijna allemaal in beheer bij de overheid. Ik verwacht niet dat de overheid zichzelf boetes gaat opleggen, gekoppeld aan de verplichting om vervolgens te moeten investeren in binnenklimaat. Dat geld is er niet en volgens mij is de business case van een gezond gebouw bij veel overheidsinstanties ook nog niet bekend.

ik ben blij dat Laurens hier stevig inzet om wederom aandacht te vragen voor het Sick Building Syndrom. Een fenomeen wat al tientallen jaren bekend is. Ik geloof dat we gezonde gebouwen als voorbeeld dienen te maken die aantonen dat jonge kinderen en volwassenen zich beduidend beter voelen en de klachten als hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, brandende ogen. Wij doen dat vanuit overtuiging dat we het beste wat we vandaag de dag kunnen ook moeten bieden. De overheid en verzekeraars mogen daar geld in investeren. 1 januari 2016 in elke gemeente in Nederland een gezond gebouw wat als voorbeeld dient voor iedereen. Dat zal mensen bewust maken dat het ook echt kan. Daar geloof ik in

Voor ongezonde gebouwen wordt nog steeds een bouwvergunning afgegeven. Hetzelfde geldt voor woningen met wtw-balansventilatie. Kunnen gemeenten hiervoor aansprakelijk gesteld?

In principe een goed idee maar het zou nog beter zijn als we vanaf nu in Nederland in alle verblijfsruimten de luchtkwaltiet gaan regelen op basis van CO2. Dus niet alleen in scholen kantoren en openbare gebouwen maar ook in woonhuizen. Dat is niet zo moeilijk nu CO2 regelaars in een klein aantal jaren een factor vijf in prijs zijn gedaald. Met massale toepassing zal, analoog aan zonnepanelen, de prijs nog een fors omlaag kunnen. Dit beleid is niet alleen goed voor de gezondheid maar kan ook nog eens heel veel energie besparen met wellicht een betere terugverdientijd dan bijvoorbeeld het het zelf opwekken van duurzame energie.

Met een CO2 indicator kun je de luchtkwaliteit monitoren door middel van een display, 'stoplicht'-signalering en een geluidsignaal dat klinkt als de ingestelde grenswaarde wordt overschreden. Een hoogwaardige CO2 indicator kost slechts € 150 en dat is een geringe investering als je de opbrengsten uitdrukt in verbeterde prestaties en minder ziekteverzuim.

Ik pleit voor een holistische (kijkend vanuit het geheel) aanpak. Wij keen nog slechtere en zeer ongezonde situaties die ontstaan zijn nadat de CO2 bestreden is. FIjnstof nam dramatisch toe. Middels de aanpak van vitaallokaal ( of zo je wilt vitaal kantoor, vitaal wonen) voorzien we in de integrale aanpak. En natuurlijk, daar hebben we onderandere ook CO2 indicatoren bij in gebruik.

Goed dat Laurens hier zo stevig op inzet. Gezonde gebouwen zijn ook een belangrijk thema voor het Longfonds een oud opdrachtgever voor mij. Zij strijden voor de belangen van de gebruikers van gebouwen. Als bouwers & producenten samenwerken met deze actieve, gerenommeerde organisatie ontstaat een krachtige beweging.

De stichting Spaar het Klimaat heeft de ambitie om alle woningen in Nederland gezond, klimaatvriendelijk en energiezuinig te maken, opgepakt en is bezig met beleidsgesprekken om vast te stellen welke belangrijke stappen gezet moeten worden. Lees bijvoorbeeld het verslag van de beleidstafel van februari j.l. waarin relevante stakeholders, ministerie en industrie met elkaar in gesprek gingen.

Prima boodschap. Andersom gesteld zorgt een goed binnenklimaat ook voor een hogere productiviteit. Hier is in het verleden veel onderzoek naar gedaan en de relatie is duidelijk. De business case wordt zeer aantrekkelijk wanneer investeren in een beter binnenklimaat zorgt voor 5-10% productiviteitstijging. Zou veel beter benut kunnen worden!

Inspirerende gedachte. Even een kritische noot vanuit het perspectief van de eindgebruiker. De techniek is klaar voor de gebouwde omgeving. Is de wens hier niet de vader van de gedachte? Waar blijkt dat in de praktijk dan uit? Zeker waar het de scholen betreft kunnen hier vraagtekens bij geplaatst worden. Uit de meest recente evaluatie voor de tweede kamer (eindevaluatie regelingen verbetering energiezuinigheid en binnenklimaat PO en VO; OCW juni 2013) blijkt nml. dat die techniek (en dan met name de uitvoering van die techniek) in de praktijk nog meer dan veel te wensen over laat. Uit die evaluatie blijkt dat Schoolbesturen zich in veel situaties bekocht voelen, doordat zij voor miljoenen hebben geïnvesteerd in deze techniek (grootste deel betrof investeringen in Mechanische ventilatiesystemen) maar deze in meer dan 50% van de gevallen niet heeft geleid tot 1) gewenste effect op gebied van gezondheid 2) tot een sluitende businesscase in de exploitatie (met name waar het het toegenomen energieverbruik betreft). Wie dit eindrapport leest kan niet anders dan concluderen dat het hebben van alleen techniek dus niet voldoende is. Daarbij is het ook goed te beseffen dat niet de overheid maar de schoolbesturen zelf verantwoordelijk zijn voor het beheer en ook de (noodzakelijke) vervanging na circa vijftien jaar van deze installatie-systemen. Over dat laatste heeft niemand hun geïnformeerd, nog heeft er vanuit de Rijksoverheid een aanvulling in de rijksbekostiging plaatsgevonden. Ik ben dan ook oprecht nieuwsgierig naar de opbouw van de sluitende businesscase zoals Laurens deze stelt, want ook ik ben ervan doordrongen dat er op gebied van gezondheid, functionaliteit en duurzaamheid nog de nodige stappen te zetten zijn om het onderwijs de omgeving te bieden die past bij deze tijd.

Dank Marco voor hde kritische noot bij techniek. Ik ben al jaren op zoek naar balans tussen natuurlijke oplossingen, gebouwde oplossingen en technische installaties. Ik heb inspiratiereis mogen maken naar Zweden en mag deze voor volgend jaar wederom organiseren. Ik heb de architect Anders Nyquist bezocht en ook een school die al 20 jaar geleden is gebouwd met een ventilatiesysteem gebaseerd op de thermietenheuvel. Volledig natuurlijk. Ik heb het met eigen ogen (en neus) ervaren. Ook hangen daar in elke klas co2 meters en de co2 komt niet boven de 500 ppm! Waar wij in de Boshoeve nog veel installatie techniek nodig hadden met de bijbehorende investeringen en energiekosten. Is daar eenmalig in de bouw geinvesteerd in een goede bouwkundige oplossing. Zeer inspirerend voor de eigenaren, beheerders, techneuten, bouwkundigen, architecten en anderen die eens verder willen kijken naar hoe het al 20 jaar geleden anders wordt bekeken.

Durven we het aan om installaties die niet deugen niet te vervangen maar te verwijderen en naar natuurlijke oplossingen te zoeken met de know how uit Zweden? Wij zijn lid van Zeri.org een netwerk van wetenschappers Wie durft met ons een renovatieproject te starten waarbij we op dit platform alle know en kennis gaan delen waardoor iedereen die mee leest leert dat alleen integraal denken en doen tot de juiste oplossing zal gaan leiden. Het is geen co2probleem, het gaat om het gehele binnenklimaat, licht en lucht ... Water en materialisering. Kijk hoe de natuur vitale omgevingen vormt en laat je daardoor inspireren

Vandaag is het 1 januari 2016. Kan ik het omstreden Groninger Forum gebouw tegen houden? In dit gebouw moet o.a een bibliotheek, filmzalen en een stripmuseum komen. Ik zet mij al 6 jaar in om dit levensgevaarlijke, nog te bouwen gebouw, Groninger Forum, tegen te houden. 1. Het Forum gebouw is inpandig levensgevaarlijk: dat blijkt uit 2 onjuiste DGMR ontruimingsrapporten. 2. Maar ook uitpandig is het 45 meter hoge Forum gebouw horror. Het windtunnelonderzoek (DGMR 2008) toont aan dat het hoge Forum gebouw enorme windhinder veroorzaakt. En... dat daarvoor GEEN oplossing is. De Grontmij oordeelde dat de windcomfort, voor gezonde vitale mensen, gaat van ++ naar - -. Cauberg Huygen (ir. J.A.Pleysier) toonde aan dat DGMR onjuist windtunnelonderzoek (2008) heeft uitgevoerd. Het windcomfort blijkt te gaan naar van ++ naar - - - ! 3. Let op: B&W weigert al jaren deze ernstige windhinder problematiek OOK te laten onderzoeken voor bejaarden, kleine kinderen en minder validen. Voor deze kwetsbare doelgroep is een aanvaardbaar windcomfort: ONMOGELIJK. B&W moet voor hen strenger toetsten. Het windcomfort gaat dan van ++ naar - - - -. Maar.... juist deze 3 kwetsbare groepen hebben een windcomfort van + ( goed) nodig. Waarom de Groninger Gemeenteraad het Forum gebouw niet van tafel blaast, is voor de Stadjers een heel groot raadsel. Mevrouw Kiki