Opschalen in verduurzaming geen utopie: ‘Alle kantoren duurzaam en gezond!’

Opschalen in verduurzaming geen utopie: ‘Alle kantoren duurzaam en gezond!’

Versnelling en opschaling: twee elementen die als essentieel worden bestempeld om de achterstand op de klimaatdoelstellingen van Parijs in te lopen. Innovatieve verduurzamingsconcepten helpen om die broodnodige snelheid te halen en voor de woningbouw is er inmiddels genoeg keuze in oplossingen. "Voor de utiliteitssector zien we minder conceptuele verduurzamingsoplossingen en als ze er zijn weten ze mogelijke subsidies wat minder goed te vinden”, geeft Orin Tijsse Klasen van TKI Urban Energy aan. Daar lijkt echter verandering in te komen.

Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: Ultraware

Dat is te danken aan Comforest, dat kantoren en andere utiliteitsgebouwen helpt om energieneutraal of zelfs energieleverend te worden. Eerder berichtte Duurzaam Gebouwd al dat een belangrijk deel van de energielabel-plichtige kantoren onvoldoende voorbereid is op de toekomst en nog niet klaar is voor 1 januari 2023, het moment waarop kantoren groter dan 100 vierkante meter minstens een Energielabel C moeten hebben. Kantooreigenaren die willen verduurzamen komen ondertussen steeds vaker in een wachtrij, omdat het menselijk kapitaal ontbreekt om de energiebesparingsmaatregelen door te voeren. Dat we op een andere manier moeten inspelen op deze ontwikkelingen, beaamt Serge de Mul CEO van Comforest: “We zien sectorbreed dat er een gebrek is aan mensen die de verduurzaming in de praktijk kunnen realiseren, zoals installateurs. Deze bloedgroep moeten we effectiever laten werken en laten doen waar ze goed in zijn. Dat kan door met een andere bril te kijken naar het verduurzamingsproces.”

Data combineren

Die alternatieve blik vinden we terug in het concept Comforest, dat de volledige verduurzaming van kantoorgebouwen naar zich toe wil trekken. Data gecombineerd met beproefde installatietechniek moet de reis naar energieneutraal of energieleverend voor iedereen mogelijk maken, zonder uitzonderingen. “Het begint allemaal bij inzicht verkrijgen en dat is eenvoudiger dan je denkt. Aan de basis staan de kerngegevens rondom bijvoorbeeld het aantal vierkante meters, de functies van de verschillende ruimtes in het gebouw en gas- en elektriciteitsverbruik. Dat combineren we met informatie over de thermische schil, de transmissieberekeningen en de luchtdichtheid, onderzocht met infrarood- en blowerdoortesten.”

Ook op het gebied van gezondheid en comfort wordt data inzichtelijk gemaakt: “We meten in elke ruimte de temperatuur, luchtvochtigheid en CO2. Daarnaast wordt het stroomverbruik van grote verbruikers continue vastgelegd. Mochten we meer bewijslast nodig hebben, dan kunnen we meer data toevoegen om een nóg beter beeld te krijgen.” De sensoren zijn zowel in bestaande bouw als nieuwbouw onder te brengen en ook gebouwen die al aardig wat jaren op hun kavel staan kunnen hiermee uit de voeten. “In de meeste gevallen kun je de sensoren vrij gemakkelijk plaatsen in het pand. Als er geen internetverbinding toegankelijk is, dan kunnen we altijd aan de slag met een 4G-router.”

Kiezen voor toekomstbestendigheid

Na het zetten van de eerste stap is daarmee duidelijk waar de mogelijke energie- en comfortwinst te halen valt. “Je kunt het daarbij laten, maar kiest dan natuurlijk niet voor toekomstbestendigheid. Als je een stap verder zet, dan ga je kijken naar hoe je slim kunt schakelen en alleen energie verbruikt als het echt niet anders kan.” Het is duidelijk dat op laatstgenoemde vlakken grote winst te behalen valt: de energie vliegt nog steeds op veel verschillende plekken zo het pand uit. “Veel gebouwen laten luchtbehandelingskasten bijvoorbeeld doorwerken op uren waarop het niet hoeft, waardoor je zomaar veel van je warmte of koude weggooit. Of noodverlichting en netwerkswitches of wifi apparatuur die nodeloos energie gebruiken terwijl er al urenlang niemand meer in het pand is. Dit is eenvoudig aan te pakken. Zonde, dus slimmer schakelen en aanpakken die energievreters.”

Opschalen in verduurzaming geen utopie: ‘Alle kantoren duurzaam en gezond!’

Op de foto: Serge de Mul van Comforest

Blokkendoos en machine learning

Quick wins zijn er meer dan genoeg. De Mul laat een dashboard zien met een verzameling van ruimtes waar onder andere de temperatuur, CO2 en luchtvochtigheid wordt gemeten. “Zie het gebouw als een blokkendoos en verzameling van ruimtes, waarbij je per ruimte probeert om inzet van energie zo laag mogelijk te houden als er niemand is en comfort optimaal als er wel iemand aanwezig is in die ruimte. Ieder blokje heeft eigen transmissievolumes en is individueel te optimaliseren. De optelsom is een gebouw dat zo min mogelijk energie gebruikt.” Die verbeteringsslag vindt onder andere plaats dankzij machine learning en zelflerend vermogen door met verschillende parameters te rekenen. “Aan de hand van die berekende situaties, kom je tot een optimum en daarmee wordt niet alleen het energieverbruik verder beperkt, maar krijgt ook je comfort een grotere boost. Als je de impact van deze methode ziet, dan begrijp je dat je een pand met een gebouwbeheersysteem op een generieke manier nooit optimaal kunt aansturen.”

Het complete artikel 'Opschalen in verduurzaming geen utopie: 'Alle kantoren duurzaam en gezond!' lees je in het digitale magazine van Duurzaam Gebouwd over het thema Gezondheid, dat begin juli 2022 uitkomt. Je vindt het digitale magazine binnenkort in onze kennisbank

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c293
Initiatief onderstreept belang van gezond binnenklimaat

Initiatief onderstreept belang van gezond binnenklimaat

Stichting Binnenklimaattechniek zet de volgende stap in het voorzien van de kennisbehoefte van de professional die zich inzet voor een gezond binnenklimaat: op ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243 c293
Breng praktijkkennis eerder in bij ontwerp- en bouwprocessen

Breng praktijkkennis eerder in bij ontwerp- ...

Zijn er kansen voor duurzame ventilatie in de gestapelde bouw? Die vraag werd beantwoord door diverse experts tijdens het R- Event 2024. Duurzaam Gebouwd was erbij, ...

Lees verder

c21 c40 c160 c225 c293
Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving

Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving

De Science-publicatie ‘Mandating indoor air quality for public buildings’ is een feit. In de bijdrage doen experts een oproep om de kwaliteit van binnenlucht ...

Lees verder

c21 c225 c243 c293
Zo renoveer je zonder spijt

Zo renoveer je zonder spijt

Het webinar 'Toekomstbestendige renovatie' kun je vanaf nu terugkijken. Experts delen inzichten met je over isolatie, ventilatie, bewonersgedrag en comfort. Ontdek ...

Lees verder

c21 c40 c160 c225 c293
Primeur: woningen Newtonpark krijgen eerste gezondheidskeurmerk

Primeur: woningen Newtonpark krijgen eerste ...

De middenhuurwoningen van Newtonpark in Enschede, ontwikkeld en gerealiseerd door Trebbe, worden aantoonbaar gezond gebouwd. Als eerste in Nederland kregen ze het ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225 c260 c293
Opmars noodzakelijk van gezonde materialen

Opmars noodzakelijk van gezonde materialen

Toxiciteit is een thema dat aandacht wint, onder meer vanwege circulair bouwen, maar nog onvoldoende onderdeel uitmaakt van beslissingstrajecten in de bouw. We ...

Lees verder

c21 c160 c225 c293
Nieuwe talkshow over gezond binnenklimaat

Nieuwe talkshow over gezond binnenklimaat

In de derde talkshow in de serie van Uptempo en Duurzaam Gebouwd, praat Niels Rood (TKI Urban Energy, Squarewise) met Harm Valk van Nieman Raadgevende Ingenieurs ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265 c293
Kantoren in 4 stappen naar Energielabel C

Kantoren in 4 stappen naar Energielabel C

Is jouw kantoorgebouw een van de 21.000 kantoren zonder Energielabel C? Dan is er een kans dat de gemeente als handhavende instantie optreedt en het gebouw niet ...

Lees verder

c21 c225 c293
Betere binnenlucht zorgt voor betere cognitieve prestaties

Betere binnenlucht zorgt voor betere cognitieve ...

De kwaliteit van de binnenlucht beïnvloedt en verbetert onze cognitieve prestaties. Dat blijkt uit het onderzoek ‘The COGfx Study’ van Harvard, ...

Lees verder

c21 c225 c265 c293
Binnenklimaat, gedrag en de effecten op het energiegebruik

Binnenklimaat, gedrag en de effecten op het ...

Geen gebouwbeheerder kan meer weglopen voor een aangenaam binnenklimaat, met grondige aandacht voor comfort, temperatuur en ventilatie. Dat moet echter wel met ...

Lees verder

c21 c160 c225 c243 c293
‘Gezondheid van huurwoningen staat nog in de kinderschoenen’

‘Gezondheid van huurwoningen staat nog ...

Zijn verduurzaamde woningen wel echt duurzaam en gezond? Het antwoord op die vraag blijkt complexer dan gedacht, zo blijkt uit de resultaten van een bewonersonderzoek ...

Lees verder

c21 c35 c225 c243 c244 c293
Bramske van Beijma: belang en urgentie ABN AMRO Duurzame 50

Bramske van Beijma: belang en urgentie ABN AMRO ...

Extern evenement Tijdens de komende, vernieuwde editie van Building Holland, op 8 en 9 november 2023 (Koninklijke Jaarbeurs, Utrecht), wordt tijdens het Green Tie Gala de ABN AMRO ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up