Hoe kun je voor bestaande woningen een golf van betaalbare renovaties tot stand brengen? Het project INDU-ZERO ontwikkelde in dat kader een blauwdruk voor een fabriek die een renovatiepakket oplevert tegen de helft van de huidige kosten. Hoe zo’n renovatie eruitziet is nu te zien in Enschede.

In aanwezigheid van gedeputeerde Tijs de Bree (Provincie Overijssel) en wethouder Jeroen Diepemaat (Enschede) vond vorige week de opening plaats van de showcase woning. De officiële handeling werd verricht door twee buurkinderen die met hun ouders zelf ook in een gerenoveerde woning wonen. Om het resultaat van INDU-ZERO in de praktijk te laten zien, kregen drie sociale huurwoningen van woningcorporatie Domijn het innovatieve renovatiepakket als een ‘jas’ aangetrokken.

INDU-ZERO is een Europees consortium bestaande uit bedrijven, kennisinstellingen, brancheorganisaties en lokale overheden. Vanaf 2018 werkte de groep onder aanvoering van de provincie Overijssel aan de ontwikkeling van een blauwdruk voor de fabriek. De opzet is om zo grootschalig en industrieel renovatiepakketten te produceren voor jaarlijks 15.000 bestaande woningen.

De totaalpakketten bevatten onderdelen die nodig zijn om huizen te verduurzamen, zoals isolatiemateriaal voor gevels en daken, warmtepompen, zonnepanelen, energieomvormers en ventilatiesystemen. De ambitie is om de onderdelen zoveel mogelijk circulair en biologisch samen te stellen en het totaalpakket aan maatregelen voor de helft van de huidige prijs aan te bieden. Deze woningen zijn nul-op-de-meter, wat betekent dat het netto energiegebruik tot nul gereduceerd wordt. Hiermee is een belangrijke volgende stap gezet in het opschalen van renovaties in Europa.

Steigervrij

INDU-ZERO onderzocht alle aspecten van woningrenovatie en -verduurzaming. Het hele proces is onder de loep genomen en verbeterd: van productie, tot transport en montage. Daarnaast biedt de blauwdruk van INDU-ZERO een geïntegreerde aanpak. Installaties zijn geïntegreerd met de gevels, waardoor er minder montagekosten zijn en de bouw sneller en steigervrij kan plaatsvinden.

In de proef in Enschede worden de berekende kostenbesparingen nog niet gehaald, omdat het hier gaat om drie pilot-woningen met drie verschillende concepten. INDU-ZERO gaat haar kostenvoordeel voor een groot deel halen uit schaalvergroting. De proef in Enschede zelf draagt er ook aan bij dat de kostenvermindering straks haalbaar is. De toegepaste renovaties zijn niet traditioneel, komen uit de fabriek en zijn al goedkoper, zeker in grotere aantallen.

Gunstige cijfers

De woningen in Enschede zijn afgekoppeld van het gasnet en wekken zelf evenveel elektriciteit op als het gemiddelde jaarlijkse verbruik. Die gunstige cijfers worden veroorzaakt door een goede isolatie en slimme installaties (in elke woning een ander systeem), waarmee warmte wordt hergebruikt en energie wordt opgewekt. Zo is er een combinatie toegepast van drie innovatieve warmtepompen. Het komende jaar monitort Woningcorporatie Domijn, met medewerking van hogeschool Saxion, de renovatieoplossingen op de techniek, installaties, energieverbruik, comfort, gezondheid en bewonerstevredenheid.

Minder overlast

De gerenoveerde woningen in Enschede zijn onderdeel van een innovatietraject waarbij de uitvoering langer duurde dan in de toekomst het geval zal zijn. Er zijn enkele nieuwe ontwikkelingen getest en gefinetuned om in de toekomst sneller te kunnen werken. Tegen die tijd wordt de planning korter: drie intensieve dagen voor de montage van gevels, dak en installaties.

Bewoners worden goed voorbereid op de renovatie. Als ze weten wat er gaat gebeuren en wanneer, scheelt dat al enorm in de ervaring van de overlast. Na die drie werkdagen resten er nog enkele werkzaamheden, zoals de afwerking en het aansluiten van installaties. Daar hebben bewoners weinig last van.

Alle informatie van INDU-ZERO, inclusief de blauwdruk, is online beschikbaar voor iedereen die hiermee aan de slag wil gaan. Vervolgens is het zaak om interesse voor de renovatiepakketten te wekken bij corporaties en andere vastgoedgoedeigenaren. Als dit voldoende lukt, kan gestart worden met de bouw van een renovatiefabriek. Daarvoor worden investeerders of samenwerkingsverbanden gezocht. INDU-ZERO nodigt partijen van harte uit om deze handschoen op te pakken en mee te doen.

Geïnteresseerden in dit project kunnen zelf ook een kijkje nemen in de showcase woning. Meer informatie voor het deelnemen of organiseren van een rondleiding is te vinden op de showcasepagina van INDU-ZERO. Veel meer over de fabriek zelf lees je in het uitgebreide digitale magazine.