Met een ferme klap op de gong verrichtte Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje in de RAI in Amsterdam gisteren de officiële opening van de tweede editie van de Dutch Green Building Week. De opening vond plaats tijdens de vierde editie van het jaarlijkse Green Building Congres.

Dutch Green Building Council (DGBC) en Corporate Facility Partners (CFP) organiseerden het congres als officieel startschot van de week. Naast de officiële openingshandeling bestond het overvolle programma uit diverse inspirerende lezingen van sprekers als Ed Nijpels, Willem Lageweg, prof. Dr. Arnold Heertje en Marc Lammers. Daarnaast werd een groot aantal projecten beloond met een BREEAM-NL duurzaamheidscertificaat en vond de uitreiking plaats van de Awards Duurzame Architectuur door prof. Anke van Hal.

Hergebruik propageren
Bij de start van het congres deed dagvoorzitter Bram Adema, directeur van CFP, een oproep om vooral samen te investeren in duurzaamheid. Jaap Gillis, voorzitter van de DGBC, haakte hier op in door duurzaamheid te benoemen als de aanjager van de economie: “Er ligt een hele grote opgave voor de verduurzaming van het vastgoed. We moeten zorgen dat de bestaande voorraad verbetert.” Gillis gaf tevens aan dat hij zich zorgen maakt over de op handen zijnde schaarste van grondstoffen. “Als wij hergebruik propageren in de bouwnijverheid, kan dit de waarde doen toenemen van sloopgebouwen.” Hij gaf tevens aan dat vierkante meters die aan de markt worden onttrokken elders op een specifieke plek terug moeten kunnen komen, waardoor er een economische waarde aan kan worden gegeven. Hij verwees hierbij naar de Amerikaanse situatie, waar in dit soort situaties belastingvoordeel wordt toegekend.

Redenen voor verduurzaming
Ed Nijpels – volgens dagvoorzitter Adema de beste milieuminister aller tijden – vroeg zich bij het begin van zijn betoog af hoe wij Nederland samen kunnen verduurzamen en ging hierbij in op de rol van de overheid en de wijze waarop deze verduurzaming dient te worden georganiseerd. “Eigenlijk betekent duurzaamheid heel simpel dat we op een zodanige manier omgaan met je omgeving , met de natuurlijke hulpbronnen, dat je ook voor de generaties die na je komen ook nog kansen open laat en ook nog de mogelijkheid geeft om daar op een zelfde manier van te profiteren.” Volgens Nijpels is duurzaamheid inmiddels één van de meest misbruikte termen geworden in Nederland. Hij gaf echter aan dat duurzaamheid anders is dan het plakken van een etiket. Nijpels refereerde aan het eerste milieubeleidsplan uit 1989 – waarvan hij aan de wieg stond – wat het eerste plan was waarin milieuproblemen integraal werden bekeken. Toen al werd er gekeken naar manieren om de economie zodanig in te richten dat deze op termijn geen blijvende schade toebrengt aan onze aarde.

Nijpels gaf aan het slot van zijn lezing vijf redenen om aan verduurzaming te doen. Vijf redenen die volgens hem ook voorkomen in de jaarverslagen van succesvolle multinationals die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. Allereerst is het voor deze bedrijven volgens Nijpels een ‘welbegrepen eigenbelang’. “Al deze bedrijven laten meer groei en innovatie zien bij lagere kosten en een hogere winst.” In de tweede plaats is er het concurrentievoordeel. “Bedrijven die duurzaam zijn, hebben een voorsprong als het gaat om concurrentie en maatschappelijke acceptaties.” De derde reden is de druk van de consument, onder andere door de opkomst van social media. “Ook die consument vraagt om duurzaam, verantwoord ondernemen. De consument begint een geweldige macht te vormen en dwingt bedrijven om duurzaam te opereren.” Op de vierde plaats noemt Nijpels moreel besef en tenslotte imago.

Volgens Nijpels zijn er in bouw en vastgoed ten slotte met hele simpele maatregelen grote energiebesparingen mogelijk. “Als alle verlichting van onze kantoorgebouwen in Nederland worden vervangen door led-verlichting, in combinatie met bewegingsmelders, dan betekent dat een afname van 50% van de elektriciteitsvraag van die gebouwen. En zo kan ik nog diverse oplossingen noemen. De wereld van duurzaamheid ligt voor u open.”

Branding
Voor Willem Lageweg, directeur van MVO Nederland, is de mens een zeer belangrijke schakel om bedrijven succesvol te maken op het gebied van duurzaamheid. Maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat om people, planet en profit. Binnen bouw en techniek gaat het debat volgens Lageweg echter meestal om de technologische kant. “Mijn pleidooi is, ook om nieuwe winsten te boeken, om vooral de menskant, samenwerking en de rol van leiderschap, kwalitatief goede communicatie en ketenafspraken zwaar op de agenda te zetten.”

Lageweg deed vervolgens een oproep om ‘Dutch branding’ niet meer alleen te laten bestaan uit tulpen, klompen en kaas, maar ook duurzaamheid centraal onderdeel te laten zijn van het Nederlandse merk. “Als je het zover krijgt, dan is er nog heel veel ruimte en zijn er nog heel veel kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven in allerlei sectoren.”

Uit onderzoek onder een aantal Franse bedrijven van afgelopen week bleek volgens Lageweg dat bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben, medewerkers hebben die 16% productiever zijn dan de medewerkers van vergelijkbare bedrijven die duurzaamheid in hun agenda niet of nauwelijks hebben opgenomen. “Hoeveel bewijs wilt u hebben, is mijn boodschap?!”

Humanisering
“Wat een prachtige bijeenkomst is dit. Wat een stimulerende en inspirerende activiteit! Hoe belangrijk is het, dat datgene wat hier gebeurt onder ons blijft? Dat we dit zien als een besloten bijeenkomst die niet verder mag worden doorverteld. Zodat de positieve uitstraling die hiervan uitgaat voorlopig nog een aantal jaren, zoals dat in de rest van de wereld gebruikelijk is, onder de pet blijft…” Zo opende prof. Arnold Heertje op geheel eigen wijze zijn eigen inspirerende betoog, waarmee hij zijn gehoor aan zijn lippen deed kleven. Met zijn lezing Duurzaamheid als voertuig voor humanisering van de wereld deed de Nederlands econoom, emeritus hoogleraar, publicist en columnist een krachtige oproep voor een al even krachtige aanpak van duurzaamheid op de langere termijn; een langere termijn die nu al actueel is en die nu vanuit verbinding plaats dient te vinden. Een verbinding met de humanisering van de wereld.

“Als wij het hebben over duurzaamheid, dan betekent dat ook dat we ook bij maatschappelijke besluitvormingen moeten werken aan mechanismen en aanpakken die zorgen dat de draai wordt gemaakt van dehumanisering naar humanisering van de activiteiten. Het is met name de moderne technologie die het mogelijk maakt om dat te doen.”

Heertje citeerde tijdens zijn lezing de allereerste zin uit het boek ‘The Price of Inequality’ van de Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Joseph Eugene Stiglitz, waarin de hoge mate van ongelijkheid in de wereld wordt bekeken tegen het licht van het kapitalisme van vandaag de dag. Stiglitz schrijft in zijn boek ‘There are moments in history when people all over the world seem to rise up to say that something is wrong, to ask for change’. “En dat is nu precies het punt en ook de verbinding met duurzaamheid”, aldus Heertje.

Hockey als voorbeeld
Oud bondscoach van het dames hockeyelftal Marc Lammers putte tijdens zijn presentatie uit de talloze voorbeelden die hij tijdens zijn glansrijke carrière als coach heeft meegemaakt. Na jaren tweede te zijn geweest, wist hij door onder andere naar zichzelf in zijn rol als coach te kijken belangrijke veranderingen door te voeren bij zijn team. Op een leuke manier wist hij het publiek als laatste spreker te boeien met mooie anekdotes.

Wat voor hockey geldt, gaat volgens hem ook op voor het bedrijfsleven: “Mensen willen drie dingen weten. Die willen weten what’s in it for me? U zult dus met statistieken moeten komen. U heeft expertise nodig, u kunt het niet alleen. Het allerbelangrijkste echter om mensen te inspireren is het om best practice te gebruiken. Om iemand anders te laten vertellen wat jij hebt gedaan. Dat werkt tien keer sterker dan wanneer de coach dit vertelt.”

Duurzaamheidscertificaten
Tijdens het openingscongres is het ontwerp van een aantal nieuwbouwprojecten voor het eerst in de Benelux beloond met een BREEAM-NL Outstanding (5 sterren) certificaat. BREEAM-NL is het meest toegepaste certificeringssysteem voor duurzaam bouwen in ons land. Het betreft het nieuwe kantoor voor Deloitte en AKD – ontwikkeld door OVG Real Estate – en een nieuwe productiehal voor Lely Industries. Dutch Green Building Council-directeur ir. Stefan van Uffelen reikte hiervoor de certificaten uit. Het project van OVG is tevens het op één na grootste (40.000 m²) project ter wereld, dat tot nu toe een Outstanding beoordeling behaalde.

CEO Alexander van der Lely benadrukt als reactie op de overhandiging van het BREEAM-NL Outstanding certificaat aan de Lely Groep dat agrarisch ondernemen en zorg voor het milieu sterk met elkaar verweven zijn: “De ontwikkeling van producten met een lange levensduur en een zo laag mogelijk energieverbruik staat bij Lely al tientallen jaren centraal. Maar er is meer nodig en ook daarvoor nemen wij onze verantwoordelijkheid. Onze focus ligt op uitbreiding van het productenpakket met als doel veehouders energieneutraal te laten opereren. Daarom is het voor ons niet meer dan vanzelfsprekend dat we duurzaamheid ook toepassen in ons nieuwe bedrijfsgebouw. Daarbij leggen wij, net als bij onze producten, de lat hoog.”

Naast de certificaten voor nieuwbouwprojecten reikte van Uffelen ook een aantal zogenoemde BREEAM-NL In Use (voor bestaande gebouwen) uit: één voor het hoofdkantoor van ABN AMRO aan de Gustav Mahlerlaan in Amsterdam en een aantal aan projectontwikkelaar Redevco voor diverse C&A-vestigingen, verspreid over ons land. Het hoofdkantoor van ABN AMRO is het eerste project dat een certificering heeft behaald op alle drie de onderdelen van BREEAM In Use. Voor de gebouweigenschappen (asset) en het beheer scoort dit project 3 sterren en voor het gebruik 2. Vanaf 2010 – het jaar waarin het nieuwe ABN AMRO ontstond – is de bank bezig met de verduurzaming van haar panden. Frans van der Horst, senior managing director en onder ander verantwoordelijk voor vastgoedbeheer: “Met de toekenning van het ‘BREEAM-NL In-USE’ certificaat voor ons hoofdkantoor aan de Gustav Mahlerlaan krijgen we hiervoor een mooie erkenning. Een goede stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan!”

Duurzaamheid is een belangrijke kernwaarde in de strategie van Redevco. Centraal in het denken staan kwaliteit en investeren voor de lange termijn. Redevco wil dat haar panden goed zijn en goed blijven binnen de continue veranderende eisen van de tijd. Op basis van deze strategie, en als medeoprichter en actief lid van de Dutch Green Building Council (DGBC), is Redevco Nederland dan ook verheugd dat zij, als een van de eersten in Nederland, [vijf] BREEAM-In Use certificaten voor haar winkelpanden heeft verworven. De certificaten betreffen C&A-panden in Alkmaar, Almere, Amstelveen, Leiden en Tilburg. Clemens Brenninkmeijer, Managing Director van Redevco Nederland: “Wij zien het verwerven van deze certificaten als een erkenning voor onze inspanningen op het gebied van duurzaamheid. Ze zijn voor ons een stimulans om op deze weg door te gaan. Wij danken ook C&A voor haar medewerking.”

Aan het einde van deze week – op vrijdag 21 september a.s. – zal ook een BREEAM-NL In Use worden uitgereikt aan belegger CBRE Global Investors, die certificaten zal ontvangen voor diverse winkelcentra.

Awards Duurzame Architectuur
Aan het eind van de bijeenkomst werden drie Awards Duurzame Architectuur in de categorieën duurzaam gebruik, ontwerp of verbetering uitgereikt door prof. Anke van Hal. Er waren negen projecten genomineerd. Het is voor de tweede keer dat deze Awards zijn uitgereikt. Naast de eerdere Awards voor duurzaam ontwerp en die voor duurzaam gebruik werd dit jaar voor het eerst ook de Award voor duurzame verbetering worden uitgereikt.

De Veilige Veste, een opvanghuis van Fier Fryslân, opende eerder dit jaar haar deuren in Leeuwarden. Het ontwerp van KAW architecten en adviseurs won de Award Duurzame Architectuur 2012 voor duurzaam ontwerp. Daarmee wordt het icoon officieel bekroond als voorbeeld voor de belangrijkste maatschappelijke opgave van vandaag: energiezuinige en toekomstbestendige transformatie van kantoorgebouwen. Het voormalige politiebureau werd getransformeerd tot opvanghuis en geldt als het eerste herbestemmingsproject van een grootschalig kantoorgebouw dat is uitgevoerd als passiefhuis in Nederland.

Unibail-Rodamco won de Award voor duurzaam gebruik. Zij wonnen deze prijs “omdat er veel aandacht is besteed aan de diverse stakeholders in een complexe beheerssituatie. De huurders hebben een grote rol gespeeld in het proces waarbij zowel op kwaliteit als duurzame ontwikkeling is ingezet”, aldus prof. Anke van Hal. Het is een prachtig voorbeeld van een grootscheepse, duurzame renovatie. Dit centraal gelegen kantorencomplex annex winkelcentrum voldoet na renovatie helemaal aan de duurzame eisen van de huidige tijd.

De derde Award die werd uitgereikt, die voor duurzame verbetering, ging naar Woonborg. In dit project zijn 47 woningen uit de jaren 60 gerenoveerd, waarbij de energieprestatie van alle woningen is verbeterd van een energielabel E/F naar A/B. Het project werd door de jury unaniem geselecteerd vanwege de schaalbaarheid van het project. Het betrekken van bewoners in een integrale aanpak zorgt ervoor dat er niet alleen aandacht is voor verbetering van de energieprestatie maar ook voor verbetering van de wijk.

Conclusie
Het openingscongres betekende een enerverende start van een hopelijk minstens zo enerverende en inspirerende week. Met sprekers die bewustmaking van hun gehoor in de genen lijken te hebben en het publiek van het begin tot het einde aan zich wisten te binden. Een start van wat pas de tweede Dutch Green Building Week is. Een week vol ‘Green Inspiration’.

Dat belooft wat voor de komende Dutch Green Building Years…

Tekst: Jan van den Broek