Nu de markt weer aantrekt, is het dé grote vraag: hoe gaan we bouwen? Of beter gezegd: wát gaan we bouwen? Bouwen we voor de huidige vraag of voor de toekomstige? Ik zou zeggen: doe het voor beide.

Oftewel: laten we leren van de fouten die er tijdens de vorige boom zijn begaan. Laten we nu wél toekomstbestendig bouwen. Dus niet alleen voor de korte termijn gaan, maar ook voor de lange. En én dus.

Dat is niet vanzelfsprekend. Gewoon voldoen aan de vraag van vandaag is verreweg het makkelijkst. Wilt u een appartementengebouw, dan krijgt u een appartementengebouw. Met dragende, woningscheidende muren, eenvoudig en (kosten)efficiënt. Maar misschien is er over twintig jaar wel helemaal geen vraag meer naar die appartementen. Moeten ze veel groter, of juist kleiner. Moet er ook in gewerkt worden. Moet het hele gebouw een kantoor worden. Of een stadsboerderij.

Constructie bepalend

Bepalend voor het verandervermogen van gebouwen is vooral de constructie. In 2009 heeft IMd onderzoek gedaan naar de transformatiecapaciteit van gebouwen in relatie tot de kosten. De uitkomst: flexibiliteit aanbrengen kost uiteraard iets meer, maar die kosten vallen in het niet bij de waardevermeerdering van een pand. Immers, de levensduur verlengt, de mogelijkheden voor een tweede, derde of vierde leven nemen toe. En dat allemaal met slechts wat meer vrije hoogte en een skelet in plaats van die dwingende dragende muren. Gebouwen met die kenmerken uit de jaren zestig blijken de beste mogelijkheden te bieden. Van kantoor naar woning, hotel, appartementen of weer een kantoor nieuwe stijl.

Veranderen

Het vandaag anders doen dan gisteren is lastig. Verandering is überhaupt lastig. Maar er zijn hoopvolle signalen. Deze week sprak ik een bekende vastgoedfinancier die klip en klaar aangaf liever te investeren in eenvoudig te transformeren panden, dan in starre, knellende mono-functionele korsetten. Volgens hem is dat gewoon een betere belegging. En dat is het ook. De bouw trekt aan. Nú is het moment om de lessen die we de laatste jaren hebben geleerd, in praktijk te brengen.