De uitvoering van het kennis- en leertraject ‘Blok voor blok’ is gestart door de dertien samenwerkende consortia, met als doel om samen op grote schaal energie te besparen in de bestaande woningbouw. Om te toetsen of de energiebesparende maatregelen effect hebben, wordt monitoring ingezet.

Er wordt op meerdere manieren gecontroleerd of het gewenste besparingseffect wordt bereikt. Zo werkt het Amersfoortse consortium 033Energie met energielabels. Het label betrekt de bouwkundige opname en uitvoering, de controle op de uitvoering en het eindresultaat. Daarom kan het als monitoringsinstrument dienen.

Indicatief energielabel
Elke Amersfoortse woning die meedoet, krijgt vóór de verduurzamingsslag een gratis indicatief energielabel. Projectleider Herman Schotman vertelt over het belang van de vaststelling van het energielabel: “Om ervoor te zorgen dat de labelindicatie klopt, moeten bewoners hun Woningdossier invullen. Als zij dit niet doen, kan er een verkeerd beeld ontstaan.”

Schotman vertelt over een situatie waarin er een verkeerd beeld zou kunnen ontstaan: “Dit gebeurt bijvoorbeeld als een woning volgens de Kadaster-gegevens nog label D heeft, terwijl de woning door eerdere besparingsmaatregelen van de bewoners in werkelijkheid al label C heeft. Als we dat niet vooraf aanpassen, dan tellen die labelstappen onterecht mee in de resultaten van blok voor blok.”

Na afronding van de besparingswerkzaamheden stelt 033Energie opnieuw het energielabel vast om na te gaan of de woning voldoende verbeterd is. Blok voor blok streeft een verbetering van twee energielabels na.

Rapporteren
Alle consortia proberen regelmatig te rapporteren over genomen energiemaatregelen en het verbruik per woning van gas, elektriciteit en gas ervoor en erna. Samen met de kosten van de genomen maatregelen ontstaat er zo een beeld over de effectiviteit van de maatregelen en de terugverdientijd. Het is niet eenvoudig om dit te monitoren, omdat het lastig is op woningniveau inzicht te krijgen in het daadwerkelijke energieverbruik. Daarvoor is medewerking van de bewoners nodig.

Slimme meters
Veel consortia zetten slimme meters in om het daadwerkelijke energieverbruik te kunnen monitoren van huishoudens die met verduurzamen aan de slag zijn gegaan. Deze meters kunnen verbruiksgegevens direct terugkoppelen aan de bewoners. De slimme meters worden ingezet bij blok voor blok-projecten in Amersfoort, Amsterdam, Den Bosch, Tilburg en Haarlem.

Inzicht in energieverbruik
Linde van der Pol, projectmanager duurzame energie bij Liander: “We zijn ervan overtuigd dat je niet alleen energie kunt besparen door isolatie en dergelijke, maar ook door gedrag aan te passen. In dat geval moeten bewoners natuurlijk wel inzicht in hun gedrag hebben en dat kan via de slimme meters. In het blok voor blok project in Haarlem zijn bij ongeveer 600 woningen slimme meters geplaatst. Binnenkort kunnen de mensen thuis via een internetportal of een verbruiksmanager hun gegevens uitlezen. Het gaat om bijvoorbeeld het actuele verbruik, verbruik van dag tot dag en verbruik in vergelijking tot de maand ervoor."