Mede door de renovatie van de kapel aan de Bredase Beukenlaan heeft Avans Hogeschool en Kunstacademie Sint Joost voorzien in de behoefte zich in de behoefte van een representatieve ruimte en evenementenzone tot 800 personen.

Het doel van het ontwerpteam Avans, Rienks Architecten en het ingenieursbureau De Blaay-Van den Bogaard was om de bruikbaarheid en het comfortniveau in de kapel en een deel van het voormalig seminariecomplex te verhogen. “De kapel is na de Tweede Wereldoorlog opnieuw opgebouwd, maar was donker en beschikte over slechte akoestiek”, vertelt John Pulles, projectleider bij Avans. “Ook het binnenklimaat en de isolatie waren slecht.”

Van kerk naar theaterzaal

Dat moest anders, legt hij uit. “Via onze onderhoudspartij Spiet hoorde ik van een klimaatsysteem, dat is toegepast in een Helmondse kerk. Deze kerk is getransformeerd in een theaterzaal, waarbij de temperatuur overal – hoog en laag – zo goed als hetzelfde is.” Nadat een brand het theater Het Speelhuis in deze Oost-Brabantse plaats in 2011 verwoestte, nam de Onze Lieve Vrouwen Kerk na een transformatie deze functie in 2014 over.

Het BaOpt (Bauer Optimalisatie)-systeem heeft hier voor het juiste klimaat gezorgd, vertelt Jan van Dijk van BaOpt Benelux. “Bij alle projecten waarin BaOpt is toegepast, draaide het steeds om de verbetering van het binnenklimaat. Dit leidde wel steeds tot energiebesparing.”

Diffuse luchtstroming

Hij verklaart de BaOpt als een softwarealgoritme dat via pulserende luchtdrukvarianties luchtmoleculen op diffuse wijze laat voortbewegen, grotendeels onafhankelijk van de temperatuur. “Tijdens het ventileren, koelen en verwarmen onderhoudt het systeem voortdurend de diffuse luchtstroming. Hierbij vindt de sturing plaats op basis van temperatuur, CO₂ en drukvariaties.”

Het systeem beschikt over 1 inblaas- en 1 afzuigpunt. Dat was een belangrijk detail voor Avans. “We wilden zo veel mogelijk originele aspecten behouden”, legt Pulles uit. “Daarnaast diende de ruimte representatief te zijn. Bij BaOpt zijn weinig luchtkanalen nodig, waardoor er weinig installatiewerk in het zicht hangt.” Daarnaast voorkomt dit van origine Duitse systeem condensatie bij ramen en wanden en is er dus ook geen koudeval bij gevels en raampartijen. 

Naar CO₂-neutraal

Verder heeft Avans gezorgd voor extra energiebesparende maatregelen. “Deze kapel en een deel van het voormalige seminariecomplex beschikken over ledverlichting, een sedumdak en HR++beglazing. Daarnaast is een gesloten bronnensysteem gekoppeld aan de warmtepomp en is er een warmteterugwinsysteem”, somt Pulles op.

Avans heeft namelijk als doel om CO₂-neutraal te worden. “We hebben ook voor BaOpt gekozen, omdat dit een all-airsysteem is. We kijken nu op welke andere locaties binnen Avans we dit systeem ook kunnen toepassen.”

Energiebesparing van 25% tot 45%

Volgens Van Dijk heeft BaOpt namelijk vooral meerwaarde in grote en incidenteel gebruikte ruimten. Zo is het onder meer toegepast in de luchthaven van het Duitse Keulen en de zwembaden in Hoogezand en Steenwijk. “Dit systeem zorgt voor een energiebesparing van 25% tot 45% in de bestaande bouw. In de nieuwbouw verbetert de energieprestaties voor ruim 25%”, legt hij uit. Voor BaOpt eenmalig een licentiefee van € 3 per m³ worden betaald. "Aan de andere kant: radiatoren en vloerverwarming zijn niet meer nodig en ook is er meestal minder kanaalwerk nodig. En dankzij de energiebesparing heeft BaOpt een terugverdientijd van 2 tot 5 jaar.”

Foto: De luchtaanvoer komt uit de luchtschacht achter het originele orgel vandaan.