De Rijksoverheid ziet Europa in 2050 als een CO₂-arme samenleving. De Europese Unie streeft naar 80-95% minder CO₂-uitstoot in 2050 en in 2020 moet de uitstoot al met 20% minder zijn. Natuurlijk weten we allemaal dat energie uit fossiele bronnen de grootste boosdoener is. Energie uit hernieuwbare bronnen is veel beter. Echter kunnen we naast trachten de uitstoot te verminderen, ook CO₂ gaan onttrekken uit de atmosfeer en opslaan. En dat is eenvoudiger dan het klinkt.

Na vele jaren bezig te zijn met biobased bouwen verbaas ik me er nog steeds over dat de potentie van CO₂-opslag in gebouwen bijzonder onderschat wordt. Biobased bouwmaterialen hebben de unieke dubbele capaciteit dat ze enerzijds geen CO₂ in atmosfeer brengen bij productie en gebruik en anderzijds juist CO₂ opslaan!

De overbekende kringloop van hout. Zowel het bos als het gebouw houden de CO₂ voor lange tijd vast!
Bron: CEI-Bois: Gebruik Hout

Hernieuwbare biobased bouwmaterialen zijn materialen die bestaan uit koolstofverbindingen afkomstig van planten of dieren. Het koolstof in deze materialen is door planten of dieren via het proces van fotosynthese of via consumptie uit de atmosfeer gehaald. Dit verwijderen en vastleggen van koolstof uit de atmosfeer is natuurlijk CO₂-opslag. Het koolstof zit vast in het biobased materiaal tot het moment dat het bij ontbinding of verbranding weer vrijkomt.

Bron: CEI-Bois: Gebruik Hout

Ga maar na: een boom onttrekt tijdens de groei CO₂ aan de lucht. Het hout wordt vervolgens als bouwmateriaal  gebruikt waardoor de CO₂ voor lange tijd vastgelegd wordt in het gebouw. Ondertussen groeien er natuurlijk vanzelf nieuwe bomen in het (gecertificeerde) bos. Bovendien ken ik geen houtbouwer die met hoge temperaturen zijn houtskeletbouw bakt of smeed. Traditionele bouwmaterialen daarentegen verbruiken grote hoeveelheden CO₂ bij hun productie en in deze materialen zit ook geen CO₂ opgeslagen. Door traditionele materialen te vervangen door biobased materialen wordt er veel CO₂ uitstoot voorkomen en bovendien extra CO₂ opgeslagen. Er kan dus grote winst worden geboekt bij het terugdringen van de CO₂ in de atmosfeer.

Recente onderzoeken laten zien dat dit verminderende effect als gevolg van een toenemend gebruik van hout en andere natuurlijke materialen in de bouw significant is. Hout is het biobased materiaal dat momenteel verreweg het meest wordt toegepast en daarom een voor de hand liggend voorbeeld.

In het onderzoek ‘Carbon Sequestration by buildings’ door Piers Sadler en David Robson hebben de onderzoekers de trends in houtskeletbouw geëxtrapoleerd en gekeken naar de potentiele effecten van het beleid gericht op een intensiever gebruik van biobased materialen in alle Britse gebouwen

Daaruit blijkt dat, rekening houdend met verliezen op het gebied van productie en vervoer, de koolstofvastlegging wel 10 Mton CO₂ in 2020 kan zijn en 22 Mton CO₂ in 2050. De 10 Mton voor 2020 is meer dan 80% van de Britse doelstelling voor emissiereducties voor gebouwen conform Kyoto.Zelfs als je dit cijfer halveert is het nog zeer fors, en dan hebben we het nog niet eens over de energie besparing mogelijkheden! Nog niet overtuigd? Gelukkig heeft de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten een mooie website daarvoor opgezet: http://co2opslag.nbvt.nl/. Vul maar in!

Een kubieke meter vuren legt 621 kg CO₂ vast. Dat is in minder dan een seconde vastgelegd in de Europese bossen. Daarnaast voorkomt het gebruik van bv staal dat met dezelfde volume juist 12.788 kg CO_2-uitstoot!

Bron: NBvT

Extra behulpzaam is dus juist het voorkomen van de fossiele grondstoffen, die juist in de staalindustrie en cementindustrie veel gebruikt worden. Beiden belangrijke onderdelen van de productieketen van traditionele bouwmaterialen. Hoe eenvoudig kan het zijn! Eenvoudig inkoppen, ook voor politici zou je zeggen!

Oh wacht, het kan nog eenvoudiger. De overheid is ons voor met een geweldig plan: het actief afvangen van CO₂ en opslaan in ondergrondse lagen. Let op: hierbij worden het CO₂ uit rookgassen die vrijkomen bij de verbranding van fossiele brandstoffen afgevangen. Vervolgens dit getransporteerd door schepen (!?) en samengeperst zodat het enkele kilometers onder de grond kan worden gepompt en opgeslagen.... Een dure en energieverslindende operatie waarbij ik me afvraag hoeveel CO₂ dan weer geproduceerd wordt bij transporten en samenpersen van CO₂ die wordt opgeslagen…

We hebben het hier met name over hout, maar alle natuurlijke grondstoffen die koolstof via fotosynthese of via consumptie uit de atmosfeer halen werken mee: vlas, hennep, kurk, riet, bamboo, enz enz. Dit zou wel eens een belangrijke doorslaggevende factoor kunnen zijn voor het gebruik van biobased materialen!