Crises op allerlei fronten, waaronder fors fluctuerende energieprijzen, vormen continu hete hangijzers in de maatschappij. Met omvangrijke klimaatplannen en steeds weer nieuwe wet- en regelgeving is het ook zaak om te blijven kijken naar kleinere, haalbare oplossingen. Zoals ledverlichting. Drie experts, Thomas Leenders, Anne-Jaap Deinum en Thomas van Houten, vertellen je daarover het belang en de mogelijkheden.

De drie sprekers tijdens het webinar, v.l.n.r.: Thomas Leenders, Anne-Jaap Deinum en Thomas van Houten.

Thomas Leenders (Signify) trapt af met de constatering dat we ook stappen kunnen en moeten maken met relatief eenvoudige maatregelen. En dat ondanks het feit dat we te maken hebben met enorm grote crises. Leenders: “De afgelopen periode kwamen verschillende crisismomenten bij elkaar. Zo dachten we vorig jaar corona achter de rug te hebben en kwam er een nieuwe crisis met de oorlog in Oekraïne. Mede daardoor zag je uiteindelijk een enorme stijging van de energieprijzen en inflatie. Dat raakte niet alleen de mensen thuis, maar zeker ook veel gemeenten en andere overheidsinstellingen.”

Mogelijkheden voor transities

“Naast die energiecrisis en de al aanwezige klimaatcrisis”, vervolgt Leenders, “is er nu ook nog een grondstoffencrisis en wordt het steeds belangrijker om in te zetten op circulariteit. Misschien is dat tegenwoordig zelfs wel het belangrijkste thema. Bekijk de verschillende crises echter niet vanuit een eenzijdige silo, want de ene crisis staat niet los van de andere. Bovendien bieden deze crises mogelijkheden voor transities, waarmee je de wereld echt verandert. Hoe erg de opwarming van de aarde ook is, de crises kunnen ook zorgen voor een mindset om wel stappen te zetten en de wereld écht te verduurzamen.”

Ons elektriciteitsgebruik bedraagt nu 110 à 120 terawattuur en we gaan naar liefst 450 in het jaar 2050, aldus Anne-Jaap Deinum (directeur Fedet). “En daarbinnen”, vervolgt Leenders, “is verlichting verantwoordelijk voor 13% van het wereldwijde elektriciteitsgebruik. Bij Signify streven wij ernaar om dat aandeel terug te brengen naar 8 procent. Dat bereik je niet alleen met ledverlichting, maar ook met slimme technologie.”

Infrastructuur

De enorme groei van het energieverbruik, door onder meer warmtepompen en elektrische auto’s, gaat - samen met nieuwe, slimme technologieën - hoge eisen stellen aan de benodigde infrastructuur. Daar weet Deinum alles van: “Dat gaat betekenen dat we op een heel andere manier moeten gaan bouwen en op een andere manier moeten gaan kijken naar wet- en regelgeving en vergunningverlening. We moeten onder meer 83.000 extra kilometers aan kabels aanleggen en dan hebben we het alleen nog maar over het hoog- en middenspanningsnet. Eén op de drie straten komt open te liggen en er moeten ook 15.000 nieuwe elektriciteitsstations bij komen. Een enorme klus die we bovendien, om de transities naar 2050 te kunnen maken, al in 2040 moeten realiseren. Dan heb je nog maar zeventien jaar de tijd, terwijl een vergunningstraject gemiddeld acht jaar duurt!”

Diverse mogelijkheden voor energiebesparing met ledverlichting in de gebouwde omgeving.

Volgens Deinum is stap één in de gebouwde omgeving: energiebesparing met licht en met name overstappen op ledverlichting (afbeelding boven). Deinum: “Daar kan ik niet duidelijk genoeg over zijn. Denk daarbij aan slimme openbare verlichting en moet die verlichting wel altijd branden?

En is het wel al allemaal ledverlichting? Nee: slechts twintig procent van het hoofdwegennetwerk bezit ledverlichting. Heeft daarnaast jouw kantoor al daglichtregeling en aanwezigheidsdetectie? Zo niet, bedenk dan wat je misschien nog moet doen voor de Energiebesparingsplicht. En wist je dat je met de overstap op ledverlichting eigenlijk al een Energielabel C voor je kantoorpand te pakken hebt?”

Volgens cijfers van de Nederlandse Licht Associatie (zie Met led kan het) kunnen we met ledverlichting tussen de vijftig en tachtig procent besparen op het energieverbruik. Deinum gaat verder: “Als we alle lampen in Nederland vervangen door ledverlichting bespaar je al 6,5 terawattuur. Dat staat gelijk aan de jaarlijkse productie van één kerncentrale. Met ledverlichting is dus een forse besparing mogelijk, ook al beperk je de opties als je alleen kijkt naar de economische en technische afschrijving van verlichting. Daar moeten we het echter eigenlijk niet meer over hebben, want we staan nú voor een enorme uitdaging. In het licht van de klimaatverandering moeten we vanaf vandaag echt meer energie gaan besparen.”

Lees het complete verslag van het webinar, met veel informatie over financiële besparingsregelingen, in ons gratis digitale magazine Energietransitie.

Tekst: Ysbrand Visser
Beeld: Shutterstock (bovenaan), Signify