Wat gaat het nieuwe model bouwteamovereenkomst opleveren? De eerste ervaringen uit de praktijk zijn er al.

In mei van dit jaar werd een nieuw concept bouwteamovereenkomst gepresenteerd door Duurzaam Gebouwd. De vele reacties waren erg positief, zodat nu na diverse consultaties gewerkt wordt aan het definitieve model (verschijnt medio april 2020). Henberto Remmerts en Arno Hoevink (Tauw) delen hun eerste ervaringen met het concept.

Adviesbureau Tauw werd vrijwel direct na de eerste presentatie gebeld door een instantie die op basis van deze manier van werken graag het wegenonderhoud wil aanbesteden. Remmerts: “Dat zijn wij nu aan het voorbereiden. We zijn begonnen met een duidelijke inkoopstrategie. Die organisatie wil niet voor elk onderdeel opnieuw een bestek maken, dat aanbesteden en apart aan een aannemer gunnen. Ze vinden het veel effectiever om de kennis van een aannemer al vanaf het begin erbij te betrekken.”

“Die aannemer”, stelt Hoevink, “kan zo samen met de opdrachtgever bepalen wat de beste fasering van de werkzaamheden is. Daarmee vergroot je onder andere de efficiëntie en het lerend vermogen en kan de overlast voor gebruikers worden verminderd. Een overeenkomst voor een aantal jaren biedt al deze voordelen.”

Optimale transparantie

Remmerts (foto) vervolgt: “De opdrachtgever heeft zo veel minder papierwerk, want de aanpak en organisatie wordt geregeld voor een aantal jaren. En het werken met een of twee aannemers levert ook een veel eenvoudigere contractbeheersing op. Uiteraard zijn er ook onderwerpen als clusteren en scopeomschrijving die niet standaard zijn. Daarbij hoort bijvoorbeeld als beheersmaatregel een optimale transparantie. Je kunt zo echter wel veel meer aandacht schenken aan het samen bouwen en het wekken van vertrouwen.”

“Het doel van het bouwteam is om samen te bepalen wat er gerealiseerd gaat worden en tegen welke voorwaarden. De opdrachtgever deed de voorbereiding altijd alleen en dat doet hij nu in een bouwteam samen met een aannemer. Daar ga je al in de aanbesteding op sturen, waarbij geld en planning ondergeschikt zijn. Je stuurt vooral op samenwerking, kennisdelen en ook op thema’s als duurzaamheid.”

“Met deze opdrachtgever”, weet Remmerts, “zijn we op zoek naar een partij die heel veel inzicht heeft in duurzaamheid. Wat is hun visie daarop? Gaat die aannemer werken met duurzaam materieel, en maakt hij een planning met minder vervoersbewegingen? Daar stuur je op en dat kan ook heel mooi, want de prijs is niet leidend.”

“Verder wil je ook weten”, vervolgt Hoevink, “hoe de aannemer omgaat met het inbrengen van kennis. Hoe verloopt dat proces? Hoe kan ervoor worden gezorgd dat de opdrachtgever en de aannemer echt van elkaar kunnen leren en wat betekent dit uiteindelijk voor de kwaliteit van het werk dat gedurende de contractperiode wordt geleverd? Wat kunnen opdrachtnemers bijdragen aan het omgevingsmanagement en hoe willen ze dat samen oppakken?” Ook samenwerken in het beheersen van risico’s is een onderdeel waar partijen elkaar kunnen helpen. Het gaat daarbij niet meer over verdelen, maar meer over het samen beheersen van risico’s.”

Positief

Hoevink (foto) heeft ondertussen de nodige positieve reacties gekregen. “De markt staat achter deze aanpak en ziet wel voordelen in een meerjarige aanbesteding. Als voordeel hiervan wordt genoemd dat de lessons learned gelijk kunnen worden toegepast in volgende onderhoudstrajecten. Niet alleen wat betreft de uitvoering, maar ook wat betreft de wijze van samenwerking. Ook wanneer maatregelen worden ontwikkeld met betrekking tot duurzaamheid kunnen deze op meerdere trajecten worden toegepast. Dit maakt het aantrekkelijker om hierin te investeren.”

“Wij zijn inmiddels”, vervolgt Hoevink, “alweer met vijf andere projecten bezig om een bouwteam aan te besteden op basis van de nieuwe conceptovereenkomst. Daarbij vinden aannemers het geweldig om in die bouwteamfase te mogen meedenken. En dat ze een zienswijze op het contract kunnen geven, zodat het echt een samenwerking wordt waar ze achter kunnen staan. Aannemers worden meer gewaardeerd om wat ze kunnen en dat werkt stimulerend.”

“De vijf projecten die worden aanbesteed zijn zeer divers. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de bouw van een circulaire en modulaire brug, het ophogen en klimaat adaptief maken van een woonwijk en het innovatief slopen van een brug in een provinciale weg.”

Is alles dan alleen maar beter bij een bouwteam? Hoevink: “Een bouwteam moet passen bij de doelen van het project en bij de beoogde samenwerking. Ook is transparantie over financiën nog lastig om te waarderen. Commerciële afwegingen om een werk te kunnen aannemen spelen minder een rol, maar kan er wel open over de daadwerkelijke kosten gesproken worden? Leiden investeringen aan de voorkant tot minder risico’s en een grotere mate van duurzaamheid? De praktijk moet het nog uitwijzen”, besluit Hoevink.