Gisteren was de duurzame wereld in rep en roer, want de klokkenluider van het klimaat was in het land! Ik had de eer om naar het Event Centre Aalsmeer te mogen afreizen met op zak een kaartje van de Dutch Green Building Council. Die had de borrel gesponsord, waarmee na afloop het toegestroomde publiek - en hopelijk ook Al Gore (want over hem hebben we het) - zijn keel kon smeren. Omdat niet iedereen de entreeprijs kon betalen, volgt hier een uitgebreid verslag. Daarmee was u er toch een beetje bij.

Ik voelde me uitverkoren, en dat werd versterkt door de enorme persontvangst bij de ingang. Het was dus niet iedereen ontgaan. Stefan van Uffelen, manager van de DGBC, had zich al strategisch bij de ingang gepositioneerd met een schot en folders. Laat Al maar komen.

De por van Al
Dat duurde echter even, waardoor we ons lieten verleiden tot een snuif bij de benzinebar (niet die in Groningen), waar je diverse uitlaatgassen kon nuttigen. Ik was zo beneveld van de dieseldamp dat ik niet op tijd doorhad dat de stoot tegen mijn tas van Gore himself kwam. Achtervolgd door twintig cameraploegen kwam 'the former president to be' langsgehaast om een bij een bar even iets te drinken. Hij bleek kleiner dan in de documentaire. Even later kwam het hele circus weer voorbij in omgekeerde richting, waarna we ons ook maar begaven naar de zaal.

Die bleek al aardig vol, inclusief de voor ons gereserveerde rijen 10 tot 15. Achteraan dan maar. Rondkijkend leek de hele duurzame wereld - of wie ervoor door wil gaan - aanwezig. Wetende dat een kaartje 400 tot 600 euro deed (niet eens op de zwarte markt) en anderen een aardig bedrag geschokt hadden in de vorm van sponsoring, moet Al wel iets nieuws te melden hebben...

CO₂-ballon
Een niet al te scherpe Max Westerman (spiekblaadje in de hand en dan nog stotteren) heette de zaal welkom. Het programma werd geopend door de jonge burgemeester van Aalsmeer en organisator Maurits Groen (nomen est omen).

Vervolgens werd het podium ingenomen door veertien ondernemers die zich de Climate Neutral Group noemden na ondertekening van een initiatief om alle bedrijfsactiviteiten voortaan klimaatneutraal op te lossen. De groep overhandigde minister Jacqueline Cramer een symbolische grote ballon met CO₂. Die repte zelf van de noodzaak om nu actie te ondernemen, in internationale samenwerking.

Cramer vertelde over de klimaattop in Poznan, die volgend jaar in Kopenhagen tot een nieuw klimaatverdrag moet leiden. Interessant was haar melding dat er vooral een internationale financiële architectuur moet komen, waarmee ook ontwikkelingslanden gesteund kunnen worden. Wij, De EU moeten de wereld laten zien hoe het moet. Daarover zou Gore later nog iets meer zeggen.

Krediet-/Klimaatcrisis
Overschakelend van Nederlands naar Engels kondigt Cramer Al Gore aan. Deze startte als een Harley met het bedanken van Maurits Groen ("grunn grunn grunn") en versprak zich lekker met the mayor of Rottemburg, eh Rotterdam ("sorry, jetlag...").
 
Helaas maakte Gore er niet een college-achtige show van, zoals in de documentaire. Hij vertelde in het eerste deel (waar nog foto's en films gemaakt mochten worden) over zijn herinneringen van eerdere bezoeken aan Nederland ("A 70 year old lady told me that if I dyed my hair black, I'd look like Al Gore") en de kredietcrisis. Die heeft volgens Gore alles te maken met de klimaatcrisis.

Hij herhaalde de anekdote dat crisis in Chinees en Japans uit twee tekens bestaat: gevaar en kans. Desondanks foeterde hij lustig los op de oorzaken van de huidige economische problemen, die volgens hem alles te maken hebben met de kortetermijnvisie op iets dat tot lange termijn gevolgen heeft, net als bij klimaatverandering.

Kolencentrales
Een verborgen harde sneer zat in Al Gore's zware kritiek op het bouwen van nieuwe kolencentrales (had de Nederlandse overheid daar niet net wat plannen voor goedgekeurd?). Die zouden schoon zijn omdat in de toekomst hun CO₂ kan worden afgevangen en opgeslagen in de ondergrond.

Er is echter niet één afvangproject gerealiseerd. Gore legt uit dat dit ook niet in het belang van de energiemaatschappijen is, omdat CO₂-opslag zou leiden tot 25-30% prijsverhoging. De maatschappijen hebben hiervoor ook helemaal niet de kennis in huis, want anders zouden ze het nog moeten doen ook.

Een case in Kansas, waar de overheid geen toestemming wilde geven zolang er niets concreets lag over CO₂-afvang, werd uitgevochten tot in de rechtszaal. Er is geen enkele prikkel om de centrales echt schoon te krijgen, en Gore's bevlogen kritiek leidt tot veel bijval in de zaal.

Noordpoolgebied ijsvrij
De voormalig vice-president vertelde vervolgens van een recent klimaatonderzoek. In het vorige, economisch zwakke jaar is de CO₂-uitstoot met 3% toegenomen. Het onderzoek stelt dat er een waarschijnlijkheid van 75% is dat het Noordpoolgebied binnen vijf jaar 's zomers ijsvrij is en dat de temperatuur deze eeuw nog met 7 graden stijgt.

We hebben geen benul wat dit voor effecten gaat hebben, en Gore verzucht: "I don't know how to communicate this better than I did". Er is weliswaar meer besef maar weinig actie. Inmiddels is China de Verenigde Staten voorbijgestreefd in CO₂-uitstoot en wordt 53% van deze emissie veroorzaakt in ontwikkelingslanden. We moeten het wel mondiaal aanpakken...

Oplossingen
Tot zover meer inconvenient truths, maar Gore schakelde door naar oplossingen. Hij vertelde over de initiatieven in de VS om tot een 'unified smart grid' te komen, dat gevoed moet worden door duurzame bronnen. Zo'n elektriciteitsnet zou wereldwijd moeten worden aangelegd en verbonden met bijvoorbeeld grootschalige zonnecentrales in Afrika.

Al Gore is helemaal om naar zonne-energie: een vierkant van 120 x 120 km² in een woestijn in Amerika kan de hele stroomvraag leveren. Daarnaast moet veel meer windenergie worden gewonnen ("why don't you build more windmills?"), met Denemarken - 23% van de vraag opgewekt met wind - als grote voorbeeld.

Geen waarheid in marktberekeningen
Al Gore voerde daarna nog een scherpe aanval uit op de wereldmarkt. Die zullen niet tot een evenwicht leiden zonder een overkoepelend moreel net. Globale markten hebben geen integriteit: ze zijn economisch gebaat bij de vernietiging van de aarde, doordat in de prijs van materialen en producten de milieuschade niet wordt verrekend. Hij geeft het voorbeeld van een land als Indonesië: als een miljard hectare bos wordt gekapt betekent dit een economische boost. Negatieve effecten op termijn worden niet verrekend! Er is volgens Gore geen waarheid in marktberekeningen. We moeten hier dus eerlijk over worden.

Lange termijn
Gore blijkt goed op de hoogte van ons land, lopende kwesties en cijfers. Hij zegt dat we op milieuvlak worden gezien als leiders, die wijzer zijn en duurzame principes meer waarderen. We hebben de grootste 'grassrooted movement in the world' op het gebied van duurzaamheid. Maar ook wij moeten meer denken op lange termijn. "The day will come when we ask ourselves - or our children ask us - why we didn't do something". Er is al veel schade aangericht, het klimaat zal nog verder veranderen, maar we kunnen het ergste voorkomen door nu iets te doen.

Zwaktebod
Vervolgens kwam het discussieonderdeel, en ik stond al in de startblokken, maar Max Westerman bleek hiervoor vier (ongetwijfeld vooraf geïnstrueerde) groepen de gelegenheid te geven, waardoor ook Wouter van Dieren, nota bene Nederlands langst actieve klimaatonderzoeker, niet eens tot de microfoon werd toegelaten. Zwaktebod.

Veel bleef me daarom van de vragen niet bij, afgezien van een pleidooi voor het belasten van de vervuilende fossiele energie (en niet van arbeid) en het grootschalig investeren in zonnepanelen om daarmee de prijs te drukken. Silicon Valley laat zien, aldus Gore, dat de prestatie van een computer elke 18 maanden kan worden verdubbeld. Dat moet de industrie ook op energiegebied doen.

Smell it
Mister Gore mocht worden bedankt door de directeur van Urgenda, wiens formuleringen tot hilariteit leidden: "Thank you for your passion. I could smell it and see it" (Gore ruikt demonstratief onder zijn oksels), en "the support for sustainability is spreading like a virus". De eregast was al bijna weg toen - niet-geregisseerd, eindelijk! - presentatrice Froukje van omroep Llink achter het katheder sprong en Gore vroeg hoe zij toch aan veel meer leden konden komen. Al Gore, gevat: "You may always use my microphone!"

Conclusie...
En toen was het over. Een sterk staaltje mosterd na de maaltijd volgde door filmpjes van het Ministerie van VROM ("schoon en zuinig"), het Rotterdam Climate Initiative ("Climate change - climate chance") en Energietransitie. De meesten waren toen al naar de borrel verkast. En in Endemol's Romeins aandoende uitspanning - helaas geen onderonsje met de man in kwestie - kon ik concluderen dat de kernboodschap van Gore was: belast milieuvervuiling en niet arbeid, zet grootschalig zonnecentrales en windparken op, en maak een slim supernetwerk voor elektriciteit.
Op zich een goed verhaal, maar voor een paar honderd euro had ik iets meer gewild, Al...

Foto's:
- Al Gore snelt voorbij
- de pers is goed vertegenwoordigd
- Gore op het podium
- Borrelen in Romeinse sfeer