“De verplichting van de Nederlandse overheid dat kantoorgebouwen in 2023 over minimaal energielabel C moeten beschikken, helpt bij de versnelling van de verduurzaming.” Dit vertelde voorzitter Chris Buijink van de Nederlandse Vereniging van Banken tijdens de Informatiedag Financiering in duurzaam vastgoed.

Volgens hem is duurzaamheid de afgelopen 4 jaar de standaard geworden. “Triodos-directeur Peter Blom vertelde me dat hij met zijn bank alle zeilen moet bijzetten om de grotere banken op het gebied van duurzaamheid voor te blijven”, liet Buijink weten.

Impact, risico en return on investment

Zo ziet hij dat het criterium ‘impact’ inmiddels ook een rol speelt in de beoordelingsprocessen van banken en financiële instellingen. “Lang ging het hen alleen om het risico en de return on investment. Maar inmiddels geldt ‘impact’ als derde criterium: impact op ons milieu, op mensen hier en in de wereld. Het enige lastige hiervan is: hoe meet je dat?”

Daarom is hij blij met de maatregelen, die het kabinet gesteld heeft. “Zo staat in het regeerakkoord dat Rutte III de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 49% wil verminderen ten opzichte van 1990. Het stellen van zo’n doel is goed: dit helpt bij het versnellen van de verduurzaming. Dit zien we nu bijvoorbeeld met de verplichting dat kantoorgebouwen in 2023 over minimaal energielabel C moeten beschikken.”

Energielabel C: startmoment en ondergrens

Directeur Bouwen en Energie Ferdi Licher van het ministerie van Binnenlandse Zaken ging op dit laatste verder. “De verplichting van energielabel C is een mooi startmoment. Maar om te voldoen aan volgende eisen is het wellicht beter om het kantoorgebouw direct te renoveren naar circulair en energieneutraal.” Ook hij sprak banken aan om met andere financieringsvormen te komen. “Dit kan de verduurzaming verder helpen.”

Volgens senior adviseur Selina Roskam namens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland is energielabel C de ondergrens. “Dit hebben we ingesteld voor achterblijvers. Van in totaal 67.500 kantoorpanden beschikken inmiddels 14.655 gebouwen over een energielabel C of hoger. Dit komt neer op 47%, aangezien 24.599 gebouwen een energielabel heeft.” Daarom riep ze de aanwezigen op om voor gebouwen een energielabel vast te stellen.

Selina Roskam (RVO): "Wij hebben energielabel C ingesteld voor de achterblijvers."

Daarnaast biedt RVO hulp bij kantoorrenovaties. “Wij adviseren om een kantoorgebouw met energielabel G direct te renoveren naar energielabel A”, vertelde ze. “Die renovatiekosten zijn niet zo veel hoger dan een renovatie naar energielabel C: € 1,4 miljard en opzichte van € 1 miljard. Daarnaast levert het meer op: € 64 per m² per jaar ten opzichte van € 57 per m² per jaar. Hierdoor verdienen ze de renovatie in 4,5 jaar terug.” Meer informatie hierover staat op RVO.nl/EnergielabelCkantoor.

Daarnaast meldde Roskam dat begin 2018 het Energie Registratie- en Bewakingssysteem (EBS) als erkende maatregel van start gaat. “Hiermee hebben we als doel om optimale energiezuinige instellingen van klimaatinstallaties voor verwarming, koeling en ventilatie te borgen. Dit EBS-systeem registreert en analyseert het energieverbruik.” Ook komt er onder andere een Energieprestatie Keuring voor kantoren aan.

Bruin vastgoed financieren bij verduurzamingsplan

Na de pauze liet transitieleider Olaf Rutten van ABN Amro weten dat deze bank enkel nog het zogeheten ‘bruin’ vastgoed financiert als de eigenaar een plan heeft om dit te verduurzamen. “Hierbij kan hij ervoor kiezen om zijn pand in 1 keer te verduurzamen naar minimaal label C of om ieder jaar een energielabel te stijgen. We willen dan ook dat taxateurs het energielabel van het gebouw en de verduurzamingsmogelijkheden in hun taxatie meenemen. We merken echter dat taxateurs moeite hiermee hebben.”

Beleidsadviseur Maarten Vleeschhouwer van De Nederlandsche Bank (DNB) vond dit een goede stap. “Wij zien dat de energietransitie onderweg is. Zo dalen de gemiddelde prijzen van een batterijpack en van de energieopwekking van wind en zon.” Maar hij kon ook begrijpen dat banken investeren in gebouwen, die veel CO₂ uitstoten. “Aan deze gebouwen en bedrijven kunnen ze op korte termijn geld verdienen. De transitie naar een CO₂-neutrale economie brengt echter risico’s met zich mee voor de financiële sector. Zo kunnen aangescherpte duurzaamheidseisen voor kantoren de kredietwaardigheid van aanverwante leningen onder druk zetten.”

Wetgeving helpt bij verduurzaming vastgoed

De toename van groene financieringen komt ook naar voren in het DNB-onderzoek ‘De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken?’. “Als toezichthouder zien wij hierbij ook enkele risico’s, die kunnen ontstaan bij de verder ontwikkeling van de markt voor groene financiering, zoals green bubble, green washing en het versoepelen van de toezichteisen om klimaatinvesteringen te stimuleren.”

Maarten Vleeschhouwer (DNB): "Wij zien dat de energietransitie onderweg is."

Desondanks prijst hij de overheid voor haar acties. “De aanhoudende opwarming van de aarde en de politieke wil om de doelen van Parijs te halen, maken het aannemelijk dat financiële instellingen in de toekomst steeds vaker geconfronteerd worden met klimaatrisico’s. Wij vinden het belangrijk dat financiële instellingen deze gevaren identificeren en beheersen. Het is echter onzeker hoe de energietransitie eruit zal zien en wat de precieze en lokale gevolgen zijn van een veranderend klimaat. Om financiële stabiliteit te waarborgen is het belangrijk dat beleidsmakers inzetten op heldere transitiepaden. Daarom biedt de aangescherpte wetgeving de helpende hand om vastgoed versneld te verduurzamen.”

RVO.nl heeft een vlog van deze dag gemaakt.