Duurzaam bouwen gaat vaak over vooruitkijken, maar het is misschien wel interessanter om terug te blikken. Met enige regelmaat belichten we duurzame projecten. Dit keer Passiefhuizen in woonwijk de Kroeven in Roosendaal.

Passief bouwen heeft als uitgangspunt een zeer laag energiegebruik met een gezond binnenklimaat en een hoog comfort in zomer en winter. Passief bouwen geeft invulling aan de Trias Energetica: 1 voorkom energieverbruik, 2 gebruik duurzame energie en 3 wat rest kan via fossiele brandstof worden aangevuld. Passief bouwen is daarmee de opmaat naar nul-energie bouwen.

Definitie passiefhuis
Een passiefhuis heeft een maximale warmtevraag voor verwarming van 15 kWh/m², tegen ongeveer 45 kWh/m² voor een traditionele woning. Het primaire energiegebruik inclusief huishoudelijke apparatuur ligt op maximaal 120 kWhprimair/m² , tegen een gemiddeld gebruik van ongeveer 200 kWhprimair/m² voor een gemiddeld huishouden.

Met een dergelijke prestatie geeft het passiefhuis invulling aan het overheidsbeleid dat streeft naar steeds energiezuinigere woningen, waarbij tevens een gezond binnenklimaat wordt gerealiseerd.

Maatregelen
Om de eisen te realiseren, wordt in de eerste plaats de schil optimaal geïsoleerd en kierdicht gemaakt. Er worden zeer goed isolerende kozijnen met drievoudige beglazing toegepast. Daardoor ontstaat een minimale warmtebehoefte, waarin een relatief eenvoudige installatie kan voorzien.

De woningen in Roosendaal worden verwarmd met luchtverwarming. In een centrale systeemkast is het ventilatiesysteem geïntegreerd met de verwarming en de bereiding van het warm tapwater.

Thermische schil
In het project in Roosendaal bedraagt de warmteweerstand (Rc-waarde) van de dichte delen van de thermische schil circa 10 (m².K)/W. Dit is gerealiseerd in een houtskeletbouw constructie met houten I-profielen met daar tussenin drie lagen van totaal 380 mm steenwol.

De kwaliteit van de geïsoleerde houtskeletbouw gevelelementen is in hoge mate afhankelijk van het goed aansluiten van de isolatie en het voorkomen van verzakking, naden en kieren, ook tijdens vervoer en in gebruiksomstandigheden. De keuze voor steenwol is hierbij voor de hand liggend door het in elkaar grijpen van de vezels, de flexibiliteit en de vormvastheid van de platen.

Met behulp van een thermografische infraroodcamera wordt gecontroleerd op naden en kieren tussen de platen. Ondanks de zorgvuldige verwerking laat de camera het warmteverlies ter plaatse van een horizontale kier zien, wat hier en daar nog aanwezig is. Dit kan worden verbeterd door de platen machinaal op maat te maken en verspringend aan te brengen. Wanneer de steenwol zorgvuldig is aangebracht, zullen ook later geen naden en kieren meer ontstaan.

Koudebruggen
Ter plaatse van de aansluitingen van bouwdelen mogen bij een passief huis geen koudebruggen aanwezig zijn. Bij de aansluiting van de geveldelen zorgt het gebruik van houten I-profielen in de wandconstructie en het opvullen van de ruimte tussen de profielen met steenwol voor voldoende thermische onderbreking.

Ter plaatse van de aansluiting van de verdiepingsvloeren en de gevelconstructie worden de vloeren opgelegd in de gevels. De thermische schil wordt niet onderbroken doordat de holtes tussen de houten liggers in de vloer zijn opgevuld met steenwol. De aansluiting van de tussenvloeren is vergelijkbaar met de aansluiting van het dak en de gevel. Ter plaatse van de aansluiting van de gevel, begane grondvloer en fundering zijn de bouwdelen rondom ingepakt met isolatiemateriaal.

Uitvoering
De woningen werden in juli 2008 opgeleverd. De uitvoering bij passiefhuizen komt zeer nauw. De bouwer besteedt dan ook de nodige aandacht aan de uitvoering. De mensen op de bouwplaats weten wat de bedoeling is en handelen daar ook naar.

Luchtdichtheid
Om aan de prestatie-eisen van passief huizen te voldoen is het vereist een extreem luchtdichte woning te realiseren. Volgens de eisen van het Duitse Passivhaus Institut moet bij 50 Pa drukverschil de infiltratievoud n50≤0,6 h-1 bedragen. Omgerekend naar Nederlandse termen resulteert dit in een luchtdichtheid qv;10;kar≤0,15 dm3/(s.m2).

Kierdichting
Alle te openen delen zijn voorzien van driedubbele kierdichting. Om de geveldelen voldoende luchtdicht te maken is aan de binnenzijde van de houtskeletbouw constructie een dampremmende en luchtdichte folie aangebracht. Bij de aansluiting van de folies zijn deze overlappend aangebracht en eenzijdig afgeplakt met een daarvoor ontwikkelde tape.

Facts & Figures
Opdrachtgever: Aramis
Architect: Han van Zwieten Architecten BNA
Locatie: Roosendaal

Adviseur Passiefhuis en monitoring: DHV
Opdrachtgever: Aramis Allee Wonen
Bouwer: VDM

Oppervlakte: 160 m² per woning (NVO)
Ontwerp: 2006 - 2007
Realisatie: 2007-2008