Energiezuinige gebouwen: nieuwbouw en renovatie

Energiezuinige gebouwen: nieuwbouw en renovatie

In vrijwel elk Europees land zijn ze te vinden, de passiefhuizen. Met een energieverbruik van hooguit 15 kWh per vierkante meter per jaar behoren deze woningen tot de meest zuinige van dit moment.

Zo verbruikt een Nederlands passiefhuis 4 keer minder energie dan een Nederlands nieuwbouwwoning uit 2011. Hierdoor is de CO2-uitstoot hooguit de helft van een gemiddelde nieuwbouwwoning. De energetische winst is voor het grootste deel behaald door de uitstekende isolatie, gecombineerd met het passief benutten van zonne-energie.

Het principe van dit soort woningen is in de jaren zeventig ontwikkeld door de Zweedse hoogleraar Bo Adamson. Sinds de oprichting in 1996 van het Passivhaus Institut in het Duitse Darmstadt is de populariteit van dit concept sterk toegenomen. Inmiddels zijn er wereldwijd minstens 40.000 van dergelijke woningen gerealiseerd. 

Energieverbruik 29% tot 48% omlaag

Ook in Noord-Amerika mag het passiefhuis inmiddels op groeiende belangstelling rekenen, zo vermeldt het jaarboek Can a City Be Sustainable? van het Amerikaanse Worldwatch Institute. Omdat de geografische ligging bepaalt hoeveel zonne-energie kan bijdragen aan de verwarming van de woning, zijn de normen waaraan passiefhuizen moeten voldoen per land verschillend. Opvallend is verder dat er in de Verenigde Staten een groeiende belangstelling is ontstaan voor het renoveren van bestaande gebouwen. Bij gerenoveerde overheidsgebouwen is het bijvoorbeeld gelukt om het energieverbruik met 29% tot 48% omlaag te schroeven.

Maar het kan nog beter, zo blijkt uit recent onderzoek van het National Renewable Energy Laboratory in Colorado. Dit maakt het duidelijk dat het mogelijk moet zijn om bij conventionele gebouwen 67% energie te besparen.

Rol overheid

Maar de totstandkoming van passiefhuizen en andere energiezuinige woningen gaat niet vanzelf, vaak moet de overheid op dit gebied het voortouw nemen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de gang van zaken bij het Duitse stadje Freiburg. Hier is bij wet bepaald dat de maximale hoeveelheid primaire energie bij nieuwe woningen hooguit 55% mag bedragen van de heersende normen op dit gebied. Het verlies aan transmissiewarmte mag hooguit 70% bedragen van de nationale norm.

In de wijk Vauban van Freiburg is de keuze gevallen op passiefbouwen. In combinatie met een optimale inzet van zonne-energie produceren sommige woningen zelfs meer energie dan het eigen verbruik. Naast energiebesparing staan in deze wijk ook andere ecologische maatregelen hoog op de agenda, zoals het toepassen van grasdaken, de opvang van regenwater en het zorgen voor begroeiing tussen de huizen om een positief microklimaat te realiseren. Inmiddels heeft Freiburg een Perspektivplan ontwikkeld, dat de ontwikkeling van de stad bediscussieert en ideeën lanceert over hoe de stad de komende 15 jaar kan groeien zonder dat dit ten koste gaat van de leefbaarheid. De discussie gaat daarbij niet alleen over wonen, maar ook over het gebruik van land, mobiliteit, biodiversiteit en sociale zaken. 

Geen realistisch beeld over terugverdientijd

Niet altijd zien bewoners het belang van energiebesparing in, stelt Gregory Kats, directeur van een op duurzaamheid gericht investeringsmaatschappij. Een belemmering voor veel mensen is dat zij geen realistisch beeld hebben over de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen: in het algemeen verwachten particuliere investeerders dat de investeringen in energiezuinige maatregelen in hooguit 2 jaar zijn terugverdiend. Hoogste tijd om deze hooggespannen verwachtingen ten aanzien van de terugverdientijd van efficiencymaatregelen bij te stellen, zegt Katz in zijn bijdrage aan het jaarboek van het Worldwatch Institute, al was het maar omdat het besparen van energie de meest kosteneffectieve manier is om CO2 binnen de gebouwde omgeving te reduceren.

Katz haalt in dit verband met instemming de aanpak van het Riga gevestigde energieservicebedrijf RenEsco aan, dat erin geslaagd is om 15 appartementengebouwen in Letland drastisch te renoveren. Dankzij onder meer energiebesparende maatregelen en een energiemanagementsysteem ging het energieverbruik met 45% tot 65% ten opzichte van de oude gebouwen nar omlaag. De terugverdientijd van de energiezuinige maatregelen van 9 tot 10 jaar lijkt misschien lang, maar volgens een energiedeskundige staat daar een enorme energiewinst tegenover. Als alle vergelijkbare woningen dit voorbeeld zouden volgen, hoeft Letland 40% minder gas uit Rusland te importeren.

State of the World: Can a City Be Sustainable?
Uitgeverij: Worldwatch Institute, 2016
448 pagina's 
Prijs paperback: $25.00, ISBN: 9781610917551
E-book: $24.99, ISBN: 9781610917568 

Duurzaam Gebouwd besteedt 3 artikelen aan het boek ‘State of the World: Can a City Be Sustainable?’. Na het eerste artikel 'Hoe krijg je de gebouwde omgeving duurzaam?' in juni en het tweede artikel 'Een stad 100% duurzaam, kan dat?' , is dit het derde en laatste deel.

Illustratie boekomslag via: Canacitybesustainable.org

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c265
Innovatie stimuleren voor Net Zero

Innovatie stimuleren voor Net Zero

Nul uitstoot vóór 2050: dát is de ambitie die Dura Vermeer voor ogen heeft en waar hard aan wordt gewerkt. Deze visie vraagt om actie, niet ...

Lees verder

c21 c225
“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

Een groene gevel zorgt voor de integratie van een gebouw in een natuurlijke omgeving en voor een natuurlijke aanblik. Om dat te bereiken dient een architect wel ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243
“Oplossingen voor verduurzamen binnen netcongestie zijn er al lang”

“Oplossingen voor verduurzamen binnen ...

Netcongestie: is dat een obstakel, of een kans? Dat laatste, als het aan Duurzaam Gebouwd ligt. We zoeken vooral naar oplossingen om de energietransitie nú ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht en actie

CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht ...

Het inzichtelijk maken van CO2-uitstoot is complex, maar essentieel voor organisaties om te voldoen aan wet- en regelgeving én aan een duurzame toekomst ...

Lees verder

c21 c185 c225
Slimmer bouwen met minder materiaal

Slimmer bouwen met minder materiaal

Het rondetafelgesprek ‘Slimmer bouwen met minder materiaal’ richtte zich op het verminderen van materiaalgebruik en de integratie van duurzaamheid en ...

Lees verder

c21 c162 c225 c243
Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie
feb20

Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie

Netcongestie is een groeiend probleem in Nederland. Hoe zorgen we ervoor dat we in de maatschappelijke behoeften kunnen voorzien, zoals woningbouw en verduurzaming. ...

Lees verder

c21 c185 c225
Versnelling naar volledige circulariteit

Versnelling naar volledige circulariteit

De bouwsector blijft sterk afhankelijk van primaire, niet-hernieuwbare materialen. Dat zorgty voor hoge materiaalgebonden emissies, zoals beschreven in Op weg naar ...

Lees verder

c21 c225
Elektrisch materiaal bij routekaart zero-emissie Arnhem

Elektrisch materiaal bij routekaart zero-emissie ...

Arnhem gaat bij het aanleggen of herinrichten van wegen zoveel mogelijk elektrisch materieel inzetten. Dat zorgt voor schonere lucht in de stad en is ook veel stiller ...

Lees verder

c21 c225
Whitepaper: De voordelen van hergebruikte gevelstenen voor architecten

Whitepaper: De voordelen van hergebruikte gevelstenen ...

Esthetiek en duurzaamheid combineren in projecten is een uitdaging. Net zoals het toevoegen van karakter aan gebouwen, als circulair bouwen in ontwikkelingen centraal ...

Lees verder

c21 c225
CSRD: kans én hulpmiddel

CSRD: kans én hulpmiddel

De bouwsector kan niet langer wachten, maar moet nú al aan de slag met de CSRD. Dat was de kernboodschap van de bijeenkomst ‘Van vinkjes naar visie’ ...

Lees verder

c21 c225
Whitepaper: warmtepomp als oplossing voor netcongestie

Whitepaper: warmtepomp als oplossing voor netcongestie

De energietransitie in Nederland is in volle gang. Eindelijk zetten we stappen met als gevolg dat we nieuwe uitdagingen tegenkomen. Netcongestie is daarvan een ...

Lees verder

c21 c41 c120 c225
De overheid als aanjager van de renovatiegolf

De overheid als aanjager van de renovatiegolf

De uitdaging: miljoenen vierkante meters vastgoed verduurzamen vóór 2050. Dit ambitieuze project betreft publieke gebouwen zoals scholen, kantoren, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up