Welke opdrachtgever en gebruiker zou dit niet willen: een gebouw dat meer is, dan waarvan je had kunnen dromen! Bert van Helvoirt heeft met het meermalen bekroonde 'Proyecto Roble' zo’n gebouw gekregen. 

Op 19 november was een bezoek mogelijk aan dit bijzondere project en hoorden aanwezigen tijdens een open presentatie en rondleiding meer over het proces waarmee Proyecto Roble tot stand kwam. Uiteraard ging dit niet vanzelf; opdrachtgever en gebruiker Bert van Helvoirt en het Bouwteam+ vertelden hun verhaal aan de hand van de vraag 'Hoe heeft de samenwerking en werkwijze geleid tot een integraal duurzaam gebouw?'

Proces en technische oplossingen in relatie
Bij dit project zijn veel dingen anders gegaan. Bijzonder is dat men heeft durven experimenteren, zowel op proces- als op productniveau. Niet omdat experimenteren leuk is, maar juist om een verregaand duurzaam gebouw neer te zetten waar de grenzen verlegd zijn. Proces en resultaat gingen in dit geval dus hand in hand.

In het begin was er een droom en doel, maar was het gebouwde resultaat nog onbekend. Ook de werkwijze was niet bepaald. Er waren wel ideeën en die groeiden gedurende het project uit tot een aanpak, genoemd Bouwteam+. Zeer interessant dat in dit geval deze ideeën afkomstig zijn van de installatieadviseur Wim van Dijk. De rol die je tegenwoordig kunt innemen heeft dus veel te maken met bevlogenheid, en niet meer met een traditionele indeling. 

Interactieve rondleiding met Bouwteam+
Het verhaal van opdrachtgever Bert van Helvoirt en installatieadviseur Wim van Dijk werkte inspirerend: het gesprek met de deelnemers kwam snel op gang. Een van de vragen luidde ‘Hoe selecteer je partijen en vorm je een team?’
Ondanks het mooie resultaat lieten Van Helvoirt en Van Dijk weten dat ze dit een volgende keer anders zouden aanpakken, bijvoorbeeld met de inzet van de ‘Bouwgame’. Hiermee kun je vooraf zien hoe partijen als team werken.

Bron : Équipe voor Architectuur en Urbanisme.

Contracten en risico's
Een volgende prangende vraag had te maken met contracten en risico’s: ‘Hoe ga je daar mee om?’
Als het echt mis gaat helpt ook een waterdicht contract niet. Risico’s zijn er altijd, en in plaats van vermijdend gedrag kun je beter kijken hoe je het omkeert in positieve energie. Dat kan volgens de heren door ‘contracten’ anders in te steken. In plaats van af te spreken waar je iemand op afrekent kun je commitment en een gegarandeerde winst afspreken.

Experimenteren heeft te maken met het onbekende; waardoor in de bouw veel partijen er niet aan willen beginnen. Bij ‘Proyecto Roble’ ging en gaat het er anders aan toe. De dakopbouw van de kas bijvoorbeeld is ‘een experiment’, waar nu helaas toch ook wat problemen mee zijn. Maar daar wordt niet geheimzinnig over gedaan. Samen gaat het Bouwteam+ nu op zoek naar een oplossing.

Op de vraag ‘Kun je een dergelijke aanpak ook doen met een klein budget?’ was het antwoord duidelijk: Absoluut. Ook het budget voor ‘Proyecto Roble’ was beperkt. De samenwerking en het anders insteken van het proces levert financiële voordelen op, maar vooral meerwaarde. Het vraagt wel meer tijd aan de voorkant, maar als je eenmaal op gang bent gaat het volgens Van Helvoirt en Van Dijk heel snel. In de voorbereidingen is dubbel zo veel tijd dan normaal gaan zitten.

Zo is het team opgetuigd via een eigen manier van selecteren en zijn er in de loop van het proces eigen beslisdocumenten, intentieverklaringen en contracten opgesteld. Maar door die degelijke basis is men later weer ingelopen, en kun je bovendien bij een volgende project veel sneller schakelen. Zowel opdrachtgever als het Bouwteam+ hebben er geen twijfel over: het was de moeite helemaal waard!

Vervolgens werd ingezoomd op de rol van de opdrachtgever. Hoe zag die er in dit geval uit? Door de betrokkenen werd benadrukt dat Bert van Helvoirt een zeer betrokken opdrachtgever was en is, die ook voor reflectie heeft gezorgd. 'Zijn we er echt?'

Cradle to Cradle
Aansluitend aan de presentatie gaf het Bouwteam+ een rondleiding door het gebouw en de tuinen. Het gebouw moest zoveel mogelijk Cradle to Cradle worden. Alle materialen en producten zijn onderzocht en er is veel gepraat met de diverse leveranciers om voor elke functie de beste oplossing te vinden. Ook het elimineren van materialen hoort bij Cradle to Cradle.

Er zijn om deze reden ook geen plafonds aanwezig in het gebouw. Het interieurontwerp is daarnaast volledig maatwerk. Een aantal kasten is volledig gemaakt van ‘afvalmateriaal’ uit de bouw. Deze konden daarom pas ontworpen worden toen bekend was hoeveel afval er bij de bouw was gecreëerd.  

Concluderend kan ik zeggen dat het een zeer inspirerende middag was, vol mooie gesprekken en vragen. Kenmerkend is de open houding van het Bouwteam+ en Bert van Helvoirt: samen vertelden ze het hele verhaal. Dingen waar ze tegenaan liepen en lopen, worden gezamenlijk aangepakt en als leermoment gezien.

Aan de slag
Samen met Bouwteam+ is SBRCURnet de aanpak Bouwteam+ aan het omschrijven en doorontwikkelen. Wilt u meer hierover weten, dan kunt u contact opnemen. Binnen het initiatief Creatieve Coalities ondersteunt SBRCURnet koploperprojecten. Geïnteresseerden die bezig zijn of binnenkort starten met een koplopertraject en willen weten wat SBRCURnet kan betekenen, kunnen contact opnemen met Maria Haensch.

Auteur: Door Maria Haensch, projectmanager SBRCURnet

Eerder schreef Perica Savanoic, programmamanager integraal samenwerken bij SBRCURnet een blog en artikel over integrale samenwerking en innovatie.